ERBEN BALTHASAR JOHANN, kompozytor
| < Poprzednie | Następne > |
BALTHASAR JOHANN ERBEN (1626 Gdańsk – pochowany 23 X 1686 Gdańsk), kompozytor. Syn Dawida (zm. 1665), właściciela przedsiębiorstwa przeładunku węgla i kamienia szlifierskiego. W 1652 nieudanie aplikował na stanowisko kapelmistrza gdańskiego kościoła kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), po czym - jako stypendysta Rady Miejskiej Gdańska - odbył studia muzyczne w Ratyzbonie (Regensburgu), podróżował i odwiedził Norymbergę, Würzburg, Heidelberg, Frankfurt, Bonn, Kolonię, Düsseldorf, Antwerpię, Brukselę, Paryż (1654-1655), przez Flandrię popłynął do Anglii, zakończył wojaże w 1657 w Rzymie.
W latach 1658–1686 kapelmistrz w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Z jego twórczości zachowały się w przekazach rękopiśmiennych głównie wokalno-instrumentalne utwory religijne, reprezentujące nowoczesny styl koncertujący – istotne ogniwo rozwoju tego stylu w Gdańsku.
Zachowało się też kilka świeckich utworów instrumentalnych. Większość rękopisów z utworami przechowuje biblioteka uniwersytetu Carolina Rediviva w Uppsali, a trzy utwory instrumentalne biblioteka Yale School of Music (New Haven, USA). Za życia opublikował w roku 1668 w Królewcu jedynie passacaglia i arię, napisane na abdykację króla polskiego Jana Kazimierza, oraz kilka pieśni zamieszczonych w popularnej wówczas antologii Georga Neumarka Der fortgepflanzte Lustwald (Hamburg w 1652, Jena w 1657).
Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy od 1658 z siostrą Jana Heweliusza, Anną (1631-1669), z którą miał córkę i synów Johanna Jakoba (zm. 1712), w latach 1671-1683 alcisty Kapeli Rady Miejskiej, następnie kantora chóru szkoły mariackiej oraz Gottfrieda. Po raz drugi ożenił się 16 XI 1670 z Anną Marią Albert; małżeństwo pozostało bezdzietne.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, 300, 43/97, Bl. 198r; 300, R/Bb 20a, s. 519–522.
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, Ms. 477, Bl. 20r.
Socnik Hugo, Erben Balthasar, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 4, Berlin 1959, s. 565.
