„SOŁDEK”, prototypowy parowy masowiec typu B-30 zbudowany w q Stoczni Gd., oddany do służby 26 X 1949. Pierwszy z serii 6 rudowęglowców zamówionych 1946 przez Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe (GAL) w q Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Statki te miały przewozić węgiel i rudę żelaza pomiędzy portami skandynawskimi i pol. Projekt wstępny opracował zespół pod kierunkiem mgr. inż. Henryka Giełdzika, dokumentację warsztatową wykonała na zamówienie ZSP fr. stocznia A. Normand z Hawru. W 1947 w q Centralnym Zarządzie Przemysłu Okrętowego zespół kierowany przez Henryka Giełdzika adaptował otrzymaną z Francji dokumentację. Równocześnie inżynierowie pod kierownictwem q Adolfa Polaka zaprojektowali zespół napędowy dla tego statku. 3 IV 1948 uroczyście położono stępki pod 2 rudowęglowce, pierwszy nit w stępce prototypowego rudowęglowca zakuł ówczesny minister żeglugi Adam Rapacki. Po raz pierwszy (i jak się potem okazało – jedyny) poświęcił pierwsze blachy kadłuba zakonnik, o. Ernest Łasucha z zakonu kapucynów przy q kośc. św. Jakuba. Kierownikiem budowy był mgr inż. q Jerzy Doerffer, później profesor q PG. Wodowanie prototypowego rudowęglowca, któremu nadano imię „Sołdek”, przyjętą od nazwiska przodującego trasera Stoczni Gd. q Stanisława Sołdka, odbyło się 6 XI 1948. W pierwszy rejs próbny wypłynął 24 IX 1949, po usunięciu usterek w pierwszy rejs pełnomorski z Gd. do Szczecina wypłynął 22 X 1949. Oficjalne podniesienie bandery odbyło się w Szczecinie 25 X 1949, w pierwszy rejs z ładunkiem węgla do Gandawy wypłynął 30 X 1949. Do 1951 eksploatowany przez GAL, port macierzysty Gdynia, formalnie stanowił własność przedsiębiorstwa Żegluga Polska SA. W 1951 przekazany do utworzonej (1 i 1951) Polskiej Żeglugi Morskiej z siedzibą w Szczecinie. Charakterystyka ogólna: dł. całkowita 87 m, szer. na wręgach 12,3 m, zanurzenie 5,35 m, prędkość 11 węzłów (20,4 km/h; nośność 2540 t (DWT). Napęd: czterocylindrowy silnik parowy typu Lenza o dwustopniowym rozprężaniu pary. Moc efektywna 1300 KM (960 kW). 22 XII 1980 powrócił z Danii do Szczecina z 1479 rejsu, 30 grudnia, po opuszczeniu bandery, oferowany przez PŻM jako obiekt muzealny Muzeum Narodowemu w Szczecinie. Wobec odmowy, przejęty 27 IV 1981 przez q Centralne Muzeum Morskie w Gd. (CMM). Po okresie postoju w Stoczni Gd. i remoncie adaptacyjnym do funkcji muzealnych w q Gdańskiej Stoczni Remontowej, udostępniony do zwiedzania 17 VII 1985. Eksponowany przy nabrzeżu q Ołowianki jako Oddział CMM; funkcjonuje Towarzystwo Przyjaciół Statku- -Muzeum „Sołdek”. Patronat nad zabytkiem sprawuje Stocznia Remontowa SA w Gd.
JL
