MAĆKOWSKI THEODOR, proboszcz kościoła św. Mikołaja
| < Poprzednie | Następne > |
THEODOR MAĆKOWSKI (13 VIII 1873 Wudzynek (pow. Bydgoszcz) – 2 I 1948 Berlin, Niemcy), proboszcz kościoła św. Mikołaja. Syn zamożnego rolnika Józefa i Katarzyny z domu Kędzierskiej. Od 1883 uczeń Collegium Marianum w Pelplinie. Maturę zdał 13 IX 1893 w Królewskim Gimnazjum Męskim w Nakle nad Notecią. 20 IV 1894 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie: tonsura – 11 VII 1897; subdiakonat – 5 XII 1897; diakonat – 27 II 1898, święcenia kapłańskie przyjął 27 III 1898.
Od kwietnia 1898 wikariusz kościoła Najświętszej Marii Panny w Toruniu, od grudnia 1898 wikariusz w Grzybnie, od 1899 w Łęgowie. W Gdańsku od 29 IX 1989 do lipca 1907 wikariusz w kościele św. Brygidy. Jednocześnie od 26 III 1901 do VII 1907 kuratus i kapelan w szpitalu Najświętszej Maryi Panny na Dolnym Mieście. Za czasów jego opieki kaplica szpitalna (obecnie kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny) uzyskała nowe okna z antycznego szkła z napisem „Na pamiątkę 50 lat istnienia Szpitala Mariackiego w Gdańsku 1852–1902” (nie zachowały się), w 1904 wyposażono ją w organy z napędem elektrycznym (trzecie organy napędzane elektrycznie w Niemczech) autorstwa Bruno Goebel. Także dzięki jego staraniom 4 VII 1904 nadano przywileje dla ołtarza głównego będącego jednocześnie ołtarzem Bractwa Serca Jezusowego, a w 1905 na terenie ogrodu ustawiono kopię groty z Lourdes wraz z fontanną i wodospadem.
28–30 VII 1903 odbył z powodzeniem egzamin proboszczowski. Od 3 VII 1907 do II 1916 proboszcz w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Redzie (od 1957 Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny Aleksandryjskiej). Od 3 II 1916 do 30 IX 1934 proboszcz kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. Dbał o kościół, jego wyposażenie, niezbędne remonty. Za jego kadencji 25 IV 1929 został on podniesiony do rangi bazyliki mniejszej. Do prac wykonywanych w kościele dokładał z własnych funduszy (po zmarłym bracie odziedziczył dobrze prosperującą cukrownię). W 1926 przeprowadził renowację wnętrza świątyni, podczas której odkryto freski w prezbiterium. Poddał również renowacji bogaty zbiór pochodzących z XVII /XVIII wieku paramentów. Współfinansował także z własnych środków Katolicki Sierociniec dla chłopców w Gdańsku– Starych Szkotach, w którym był przewodniczącym zarządu.
Znany był z niechęci do Polaków. Między innymi odmówił im zorganizowania w kościele św. Mikołaja nabożeństwa po wyborze na papieża Piusa XI, choć zezwolił na odprawianie w kościele coniedzielnych mszy w języku polskim. Był zwolennikiem modlitwy różańcową, którą propagował wśród parafian. Brał czynny udział w przygotowaniach i w samym I Synodzie Kościoła Gdańskiego (10 – 12 XII 1935). W jego trakcie był przewodniczącym komisji dla duszpasterstwa polskiego ze strony duchowieństwa niemieckiego. Wyznaczał tematy i zagadnienia, które miały być następnie opracowane przez członków oraz wyznaczanie miejsca i czasu posiedzeń. Przewodniczył również komisji zagadnień administracyjnych i stanowych kleru.
Od 20 IX 1921 prodziekan, od 24 V 1922 konsultor oraz od 6 XI 1925 kanclerz gdańskiej Kurii Biskupiej. Obok dziekana gdańskiego ks. Antona Sawatzkiego z kościół św. Józefa, ks. Emila Moske z kościoła św. Brygidy i dziekana żuławskiego ks. Johannesa Tietza z kościoła św. Mateusza w Nowym Stawie wchodził w skład konsystorza, grupy doradców biskupa gdańskiego. Od 1925 oficjał Kurii – przewodniczący w sądzie kościelnym. 16 XI 1928 mianowany przez papieża Piusa XI prałatem domowym (Prałat Domowy Jego Świątobliwości), a 27 IV 1935 protonotariuszem apostolskim. Od 1 IV 1924 oficer, od 25 III 1926 komtur Zakonu Rycerzy Grobu Bożego w Jerozolimie. Otrzymał również godność „Grand-Offizier cum placca“ – Wielki Oficer z Gwiazdą. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Sopocie. Na początku 1946 wyjechała do Berlina, pracował i zmarł w Szpitalu św. Jadwigi, pochowany na cmentarzu św. Jadwigi. [[Category: Ludzie]
Bibliografia:
Źródła:
Archiwum Archidiecezjalne w Gdańsku, sygn. II/p, 90 (teczka osobowa: Theodor Maćkowski); sygn. II/KB, 211 Amtliches Kirchenblatt für die Diözese Culm 1909-1922.
Archiwum Diecezjalne w Pelplinie, Collegium Marianum Pelplin, t. 2, Księga uczniów 1858–1920.
Literatura:
Danziger Bürgerbuch. Bilder aus Leben und Wirken Danziger Männer und Frauen in Politik, Wirtschaft, Presse, Kunst, Wissenschaft, Volksbildung, Danzig 1927.
Jażdźewski Leszek, Aspekty wychowania według I Synodu Gdańskiego, „Studia Gdańskie”, 15/16, 2002-2003, s. 75- 84.
Leksykon kapłanów wyświęconych w latach 1869–1945 pracujących w diecezji gdańskiej, oprac. Maciej Kwiecień, Gdańsk 2014.
Mross Henryk, Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821–1920, Pelplin 1995.
Plenkiewicz Maciej, Kościół katolicki w Wolnym Mieście Gdańsku 1933–1939, Bydgoszcz 1980.
Stachnik Richard, Danziger Priesterbuch 1920–1945; 1945–1965, Bonn 1965.
Stachnik Richard, Die Katholische Kirche in Danzig, Münster 1959.
