DWÓR MIEJSKI

< Poprzednie

Następne >

Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz, po prawej widoczne duże koryto napełniane spływającą z rury wodą, 1788

Dwór Miejski, 1825: widok na budynek południowy (z prawej), Basztę Narożną i częściowo budynek zachodni (z lewej), akwarela z 1856 wedle rysunku Augusta Lobegotta Randta

Baszta Narożna przy Dworze Miejskim, Johann Carl Schultz, 1850

Dwór Miejski, widok na Basztę Schultza, Johann Carl Schultz, 1855

Dwór Miejski jako siedziba straży pożarnej, w głębi widać przebicie przez budynek zachodni wylotu ul. Ogarnej, początek XX wieku

Dwór Miejski, jako siedziba straży pożarnej, widok na budynek południowy, początek XX wieku

Dwór Miejski, widok od wschodu (z ul. Zbytki) na Basztę Narożną, 1950

DWÓR MIEJSKI (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych murów miejskich, między obecną ul. Za Murami, Ogarną, Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją Głównego Miasta w latach 40-tych XIV wieku. Dowodnie w 1457 mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 Hans Strakowski wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do Baszty Narożnej; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ( Johann Carl Schultz).

Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur obronny wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 miała tu swoją siedzibę miejska straż pożarna, około 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).

W 1945 zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni, w 1965–1970 budynek południowy wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczony (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964, oddano do użytku 15 XI 1970) na Dom Harcerza ( Tadeusz Polak), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Odbudowę części przeznaczonej na Dom Harcerza przeprowadzono według projektu Zbigniewa Świerka i Józefa Chrzanowicza. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. harcerstwo). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991). BŚ