Fontanna na Małym Błędniku, około 1950
, właśc.
MAŁY BŁĘDNIK (Kleiner Irrgarten), obecnie skwer im. Polskich Harcerzy w Byłym Wolnym Mieście Gdańsku (przy q Targu Rakowym, q Hucisku i ul. Wały Jagiellońskie). W 1. poł. XIX w. (widoczny na planie Gersdorffa z 1822) w rejonie Targu Rakowego powstał niewielki zieleniec, który otrzymał swoją nazwę w odróżnieniu od położonego przy q Bramie Oliwskiej q Błędnika. Zniesienie q fortyfikacji miejskich pozwoliło na jego powiększenie, od końca XIX w. składał się już z 2 części: starej, położonej między q Kanałem Raduni, ul. Hucisko i Targiem Rakowym, i nowej, między Kanałem Raduni a Wałami Jagiellońskimi, zabudowanymi willami; obie połączone były istniejącym i ob. stalowym mostkiem nad Kanałem Raduni. Jako pamiątkę po dawnym zagospodarowaniu pozostawiono nad kanałem fragment zwieńczonego herbem Gd. przepustu (przez który wody q Potoku Siedleckiego przepływały ponad fosą). W nowej części ustawiono betonową fontannę: powyżej okrągłego zbiornika, na zdobionym trzpieniu umieszczona była mniejsza czara, z której wyłaniał się niewielki postument z figurką nagiego chłopca, trzymającego nad głową okrągłe, płaskie naczynie. Woda z naczynia przelewała się do położonego niżej zbiornika i spływała do najniższego. Fontannę otaczała bogata, starannie zestawiona kompozycja z kwiatów. Różnobarwne kwietniki urządzone były także wzdłuż obu brzegów kanału. Około 1927, ze względu na bogactwo kwietników i dogodne położenie, uważany był za najpiękniejszy i najczęściej odwiedzany gd. zieleniec. Ok. 1947 w płn.-zach. części, w miejscu metalowej altany, ustawiono pomnik-czołg, złomowany 1991, w jego miejscu od 1994 znajduje się pomnik Polskiego Państwa Podziemnego. W 1971–72, w związku z przebudową odcinka Wałów Jagiellońskich (od ul. Huciska do ul. Okopowej), rozebrano fontannę, 1977 w pobliżu odsłonięto pomnik Marii Konopnickiej. W 2004 od strony ul. Hucisko postawiono pomnik Harcerzy.
KR
