POMNIK„TYM, CO ZA POLSKOŚĆ GDAŃSKA”, ul. Podwale Staromiejskie. Konkurs na pomnik „Ofiar zbrodni krzyżackich” władze Gd. rozpisały 15 III 1967; w wyniku rozstrzygnięć z lipca 1967 wygrała propozycja q Wawrzyńca Sampa i Wiesława Pietronia. Od grudnia 1967 realizacja nosiła nazwę „Pomnik rzezi gdańskiej 1308 roku” (q rzeź Gd. 1308); odsłonięty 28 XII 1969 jako pomnik „Tym, co za wolność Gdańska”. Przedstawia ostrze topora wbitego w ziemię. Betonowe bloki ozdobiono płaskorzeźbami: od strony Motławy ze scenami z krzyż. rzezi, od strony Podwala Staromiejskiego na cokole z cytatem z Jana Kochanowskiego: a JEŚLI KOMUŚ DROGA OTWARTA DO NIEBA – TYM, CO SŁUŻĄ OJCZYŹNIE. 8 V 2008 uzupełniony na płn. części cokołu pamiątkową płytą, dedykowaną PAMIĘCI POLAKÓW GDAŃSKICH, KTÓRZY ZGINĘLI ZA POLSKOŚĆ GDAŃSKA W NIEMIECKICH WIĘZIENIACH, OBOZACH KONCENTRACYJNYCH i INNYCH MIEJSCACH KAŹNI W LATACH 1939–1945.
BŚ
