KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI
| < Poprzednie | Następne > |
KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI. Początki konsulatu sięgają wizyty cara Piotra I (1716–1717) i ustanowienia w Gdańsku rosyjskiego przedstawicielstwa. Pierwszym rezydentem został w początku 1718 roku kupiec gdański Georg Erdmann. W roku 1719 carski urzędnik Paweł Gotowcew nabył na polecenie władz rosyjskich. od G. Erdmanna, wbrew gdańskiemu prawu (nie zezwalało na nabywanie nieruchomości przez obcokrajowców niebędących obywatelami miasta) jego posiadłość Zu den drei Bären (Pod Trzema Niedźwiedziami) po północnej stronie Langgarten 74 (ul. Długie Ogrody), w chwili zakupu leżącą w obrębie miejskich wałów, w pobliżu Bramy Żuławskiej. Władze Gdańska odmawiały uznania transakcji, wykorzystując m.in. fakt utonięcia P. Gotowcewa (wraz z dokumentami) w drodze do Petersburga. W 1734 roku próbowały rozwiązać sprawę kompromisowo, składając carycy Annie (odrzuconą przez nią) propozycję odkupienia nieruchomości. Rezydencję nazywano w Gdańsku Piotrową Zagrodą lub Domem Imperatorskim. W 1768 rezydent Iwan von Rehbinder na koszt carycy Katarzyny II przebudował siedzibę wedle planów architekta Reböndera na rokokowy pałac, składający się z dwupiętrowego korpusu głównego i dwóch (usytuowanych pod kątem prostym) jednopiętrowych bocznych skrzydeł wysuniętych na zaplecze, w stronę reprezentacyjnego, wewnętrznego dziedzińca (przejazd w przyziemiu budynku głównym) i ogrodu. Pełnił on oficjalnie funkcję Konsulatu Generalnego Imperium Rosyjskiego, gdańszczanie nazwali go Pałacem Rosyjskim. Obok wybudowano cerkiew, zastępującą dotychczasową kaplicę. W roku 1865 pałac przebudowano, pozbawiając go rokokowej lekkości. We wrześniu 1881 był miejscem spotkania cesarza Wilhelma I i cara Aleksandra III. Po wybuchu I wojny światowej konsul generalny Dymitr Nikołajewicz Ostrowski został internowany i zmuszony do opuszczenia Gdańska. Po rewolucji październikowej w 1918 roku skupiał emigrantów rosyjskich (m.in. przedstawicielstwo Wszechrosyjskiego Rządu admirała Kołczaka oraz Komitet Pomocy Uchodźcom Rosyjskim w Gdańsku, kierowany przez byłego konsula D.N. Ostrowskiego). W 1926 przejęty przez władzę radziecką, do czerwca 1941 pełnił funkcję konsulatu. Od 1942 siedziba Landesamt für Vorgeschichte (Krajowego Urzędu do spraw Prehistorii) oraz Okręgowego Muzeum Prehistorycznego (q Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej). Zniszczony w roku 1945, nieodbudowany. Siedzibę nowego konsulatu ZSRR otworzono we Wrzeszczu, przy ul. Matki Polki 10, obecnie adres Konsulatu Generalnego Federacji Rosyjskiej: ul. Batorego 15. Konsulat 20 II 1992 wystąpił (z bezskuteczną) próbą uzyskania potwierdzenia prawa własności Rosji do parceli nabytej w 1719.
