KALENDARZE (prognostyki, almanachy), rodzaj wydawnictwa drukowanego w formie książkowej, zawierającego tabele miesięczne z dodatkowymi informacjami. Pierwszy zachowany egzemplarz gdański
Prognosticum oder Practica… sporządził na w 1577 roku q Wilhelm Misocacus. W XVII i XVIII wieku Gdańsk stał się jednym z głównych ośrodków wydawania kalendarzy niemieckojęzycznych. W okresie nowożytnym ich wydawanie było bardzo dochodowe, dlatego dla jednego roku drukowano w każdej oficynie po kilka tytułów. Sporządzaniem ich zajmowali się głównie profesorowie matematyki, fizyki i astronomii q Gimnazjum Akademickiego. Wśród redaktorów byli m.in. q Peter Krüger, q Friedrich Büthner, Heinrich Kühn. W latach 1698–1810 w Gdańsku wychodziła najdłuższa w nowożytnej Polsce seria kalendarzy:
Neuer und alter Kunst- und Tugend-Calender, zapoczątkowana przez q Paula Patera. Kalendarze gdańskie miały tradycyjny układ: strona tytułowa, dedykacja, wstęp, kalendarium właściwe, prognostyk, dodatek literacki, spis jarmarków w Polsce i Europie oraz gdańskich kursów pocztowych. W kalendarium często zamieszczano porady gospodarcze i zdrowotne, w części prognostykarskiej przepowiadano pogodę na dany rok, zagrażające choroby oraz ważne wydarzenia polityczne i społeczne. Dodatek literacki stanowiły artykuły popularnonaukowe, umoralniające oraz ciekawostki, często o charakterze egzotycznym. W XVIII wieku kalendarze gdańskie jako jedne z pierwszych w Polsce zrezygnowały z astrologicznych, nienaukowych przepowiedni, w zamian starano się upowszechniać na ich łamach wiedzę zgodną z oświeceniowymi standardami. Na przełomie XVIII/XIX wieku popularność kalendarzy gdańskich spadła, w okresie późniejszym drukowano w Gdańsku głównie kalendarze religijne. Od roku 1970 wydawany jest
Kalendarz gdański, budową zbliżony do terminarza, zawierający artykuły autorów związanych z Pomorzem.
PP
