DYAKOWSKI ANDRZEJ, profesor Akademii Sztuk Pięknych

Wersja z 14:45, 12 wrz 2022

Andrzej Dyakowski podczas wernisażu Marcina Duszeńki w Pałacu Opatów 25 IX 2012

Fragment mapy nieba na budynku przy ul. Bednarskiej 2 na Skwerze Heweliusza

ANDRZEJ DYAKOWSKI (13 XII 1936 Kraków – 14 I 2020 Sopot) malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych. Syn Jana (23 X 1904 – 16 III 1971), absolwenta studiów rolniczych, ostatniego właściciela majątków Masłomiąca i Młodziejowice koło Krakowa oraz Zofii ze Skąpskich (7 I 1911 – 18 I 1980 Gdynia), absolwentki szkoły gospodarstwa wiejskiego dla kobiet w Snopkowie pod Lwowem, działaczki Sodalicji Mariańskiej. Brat Przemysława, saksofonisty jazzowego, Elżbiety (ur. 1944) scenografki i Pawła (13 IX 1940 – 22 X 1945 Zakopane).

W styczniu 1945 wraz z rodziną wysiedlony z Masłomiącej. Po krótkim pobycie w Krakowie (do końca roku szkolnego w czerwcu 1945, by ukończyć III klasę), wraz z matką i rodzeństwem w Zakopanem, gdzie matka została dyrektorką szkoły. Mimo dalszej przeprowadzki rodziny (w 1949 do Bielska–Białej, w 1950 do Pszczyny), pozostał w Zakopanem gdzie ukończył szkołę podstawową i technikum budowlane. W czasie nauki w technikum członek kadry narodowej juniorów w narciarstwie alpejskim. Do matury dopuszczony warunkowo po roku pracy jako cieśla przy budowie schronisku na Turbaczu. Po maturze w 1958 złożył dokumenty na Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, nieprzyjęty, powołany został do służby wojskowej w lotnictwie Marynarki Wojennej. Po jej zakończeniu w 1961 zamieszkał w Sopocie, pracował jako kreślarz w biurze projektowym.

W 1963 został studentem Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej (PG), po I semestrze skreślony (nie zaliczył egzaminu z matematyki). Decyzją rektora przyjęty w 1964 na Wydział Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku. W latach 1965-1966 dorabiał jako barman w Piwnicy Jazzowej u Kuzynów, założonej między innymi przez brata Przemysława w Klubie Studentów Wybrzeża Żak. Dyplom, w specjalności malarstwo architektoniczne, uzyskał w pracowni prof. Władysława Jackiewicza w 1969 roku.

W latach 1969-1971 pracował jako asystent stażysta w Pracowni Technik Malarskich ma Wydziale Malarstwa gdańskiej PWSSP, od 1971 jako asystent, w latach 1973–1977 jako starszy asystent. Od 1974 był asystentem w Pracowni Rysunku Katedry Kształcenia Podstawowego Wydziału Malarstwa PWSSP. Od 1978 adiunkt, samodzielne prowadził Pracownię Malarstwa i Rysunku w Studium Pedagogicznym PWSSP. Od 1982 adiunkt w Pracowni Malarstwa na Wydziale Malarstwa, od 1983 prowadził pracownię Specjalizacji Malarstwa Ściennego. Od 1988 docent w pracowni Malarstwa Ściennego, od 1991 profesor uczelniany i kierownik Pracowni Malarstwa Ściennego. Od 1997 profesor tytularny.

W latach 1973–1985 był opiekunem praktyk wakacyjnych, międzynarodowych plenerów studentów krajów nadbałtyckich „FART”, plenerów studenckich w Nowym Dworze, Kazimierzu nad Wisłą, Władysławowie, Potęgowie, Tucznie koło Piły oraz w 1994 w Zakopanem. Wspólnie z Maciejem Świeszewskim opiekun grupy studentów, którzy ozdobili swoim malarstwem nowy budynek Oddziału Hematologii i Onkologii Dziecięcej Kliniki Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Gdańsku (2004–2005) oraz współwykonawca (wraz ze swymi studentami) sgraffita przedstawiającego fragment mapy nieba z dzieła Machina Coelestis Jana Heweliusza na elewacji kamienicy przy Skwerze Heweliusza w Gdańsku (2008).

Dwukrotny stypendysta Ministra Kultury i Sztuki. Od 1969 członek Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1995–2006 członek Kapituły Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Gdyni.

Wskrzesił idee uczenia malarstwa monumentalnego na gdańskiej uczelni, zwracając uwagę na logistykę ogromnie ważną dla każdej realizacji w przestrzeni publicznej i na dyscyplinę wymagającą zmiany podejścia do samego malarstwa. Specjalizował się w malarstwie architektonicznym i ściennym. Interpretował szereg kompozycji wariacyjnie poszukując nowych możliwości technicznych malarstwa monumentalnego i witrażu. Kierował pracami remontowymi elewacji kamienic na Głównym Mieście w Gdańsku w technikach: malarstwa ściennego (między innymi 1985 – rekonstrukcja malarska elewacji frontowej hotelu „Jantar” według projektu prof. Kazimierza Ostrowskiego z 1954), sgraffito (między innymi 1989 – renowacja wystroju elewacji kamienicy przy ul. Długiej 64 według projektu Hanny Żuławskiej z 1951), fresku (między innymi 1996 – renowacja trzynastu kamieniczek przy Długim Targu według projektu Hanny Żuławskiej) i al secco (między innymi 1995 – renowacja wystroju elewacji kamienicy przy Długim Targu, wówczas siedziby Banku Gdańskiego, według projektu Stanisława Wójcika z 1951). Projektował dekoracje wnętrz (sgraffito w Żaku, w Domu Studenckim ASP przy ul. Chlebnickiej, aula Gdańskiego Towarzystwa Naukowego 1972, restauracja „Róża Wiatrów” w Gdańsku-Wrzeszczu, sala konferencyjna Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni wg projektu Władysława Jackiewicza 1973) oraz ścian zewnętrznych (1994 – panneau dekoracyjne na terenie Browaru EB w Braniewie).

Projektował także scenografie do przedstawień scenicznych „Balety polskie” (Opera Poznańska 1965, Państwowa Opera i Filharmonia Bałtycka w Gdańsku 1974), rock-opery „Naga” (Teatr Muzyczny w Gdyni, 1973), reklamy (1993 – malowidło reklamowe dla Rafinerii Gdańskiej na elewacji budynku w Gdańsku-Oliwie przy Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu), witraże (1994 – dla firmy MEGA, Gdynia Orłowo).

Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (18 I 1996), Medalem Uniwersytetu Gdańskiego (1990). Laureat Nagrody III stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1983), nagrody artystycznej marszałka województwa pomorskiego „Gryfa Pomorskiego” (2008), Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2010). Wyróżniony podczas Ogólnopolskiej Wystawy Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki (BWA Sopot 1970 – I nagroda), Wystawy Okręgu Łódzkiego ZPAP (1970 – wyróżnienie honorowe za obraz bez tytułu), Festiwalu Młodego Malarstwa (Sopot 1971 – I nagroda), Ogólnopolskiego Konkurs na Obraz Sztalugowy (Łódź 1973 – dwa wyróżnienia honorowe).

Ojciec Ewy Dyakowskiej-Berbeki (22 IX 1957 Bielsko-Biała – 29 IV 2018 Zakopane), artystki malarki, graficzki i scenografki Teatru im. S.I. Witkacego w Zakopanem, żony himalaisty Macieja Berbeki (zginął w 2013 w wyprawie na Broad Peak), i Łukasza (ur. 12 IX 1971 Gdańsk), nauczyciela.

18 I 2020 rodzina, przyjaciele, artyści z ASP, władze Sopotu i muzycy pożegnali go uroczystą mszą żałobną, odprawioną w kościele św. Jakuba w Oliwie. 1 II 2020 został pochowany w rodzinnym grobie w Więcławicach Starych koło Krakowa. Do grobu rodzinnego złożono także urnę z prochami jego zmarłej w Gdyni matki. Matkę i brata żegnał na cmentarzu dźwiękami saksofonu brat Przemysław wraz ze swoim zespołem. JANSZ

Bibliografia:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945–2005. Tradycja i współczesność, Gdańsk 2005.
Grubba-Thiedde Dorota „Widziałem promienie światła, które rozpryskiwały się w bardzo geometryczny sposób” – Andrzej Dyakowski, w: Człowiek artysta – Człowiek twórca. Katalog wystawy malarstwa, rysunku i rzeźby Katedry Stuk Plastycznych Międzywydziałowego Instytutu Nauk o Sztuce Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA "Zamek Książ", Gdańsk 2013.
Wójcik Kamil, Nowaczyński Mariusz, Sax Club Pana Dyakowskiego, Gdańsk 2018.