JEBENS FRIEDRICH AUGUST, kupiec, bankowiec

Wersja z 16:51, 10 wrz 2022

FRIEDRICH AUGUST JEBENS (10 IV 1768 Friedrichstadt, Szlezwig-Holsztyn – 30 XI 1834 Charlottenburg koło Berlina), kupiec, bankowiec, po 1830 tajny radca. W 1791 założył w Elblągu przedsiębiorstwo akcyjne zajmujące się farbowaniem wełny owczej, w 1806 zakład produkcji tabaki i innych wyrobów tytoniowych, w 1809 rafinerię cukru trzcinowego. W 1812, w okresie wojen napoleońskich, zaangażował się w przygotowywanie wyposażenia dla wojsk niemieckich. Od 1818 do lipca 1830, po przekazaniu elbląskich firm synowi Friedrichowi Augustowi, pełnił funkcję dyrektora gdańskiego oddziału Banku Królewskiego (Königliche Bank) z siedzibą przy Langer Markt 450 (Długi Targ 20). Miał duży wpływ na kształtowanie polityki gospodarczej państwa wobec Gdańska, decydował o przyznawaniu kredytów i czasie ich spłaty, co dla kupców zajmujących się hurtowym handlem zbożem i drewnem stanowiło istotną kwestię ze względu na długi czas dzielący moment zakupu towaru od momentu jego zyskownego zbycia na rynku zachodniej Europy. W trakcie pobytu w Gdańsku wspierał działalność handlową syna Friedricha Wilhelma. Po opuszczeniu miasta pracował w centrali banku w Berlinie.

Od 1791 był żonaty z Johanną (zm. 1801), córką elbląskiego kupca Georga Nikolasa Spannmanna, od 1803 z Karoline (1782–1829), córką prezydenta rejencji kwidzyńskiej Johanna Christiana Würtza (zm. 1814). Zmarł na apopleksję. Z pierwszą żoną miał pięciu synów i córkę, z drugą – dwie córki. Synami byli: Friedrich August (28 III 1792 Elbląg – 11 V 1839 Szawałd), który prowadził w Elblągu przejętą po ojcu wytwórnię tabaki, posiadał też majątek ziemski w Szawałdzie (Schadwalde) pod Malborkiem, był radnym miejskim i elbląskim posłem do sejmiku prowincji Prusy w Królewcu; Friedrich Wilhelm, gdański kupiec zbożowy; Johannes Daniel (2 III 1794 Elbląg – 11 II 1844 Kitnowo), po 1826 właściciel majątku Kitnowo (Kittnau) w gminie Gruta w powiecie grudziądzkim, żonaty z Johanną Eleonorą Silber (23 VI 1799 Elbląg – 8 VI 1866 Elbląg), siostrą żony Wilhelma Michaela Theodora Behrenda, z którą doczekał się dziesięciorga dzieci, w tym znanego malarza Adolpha Jebensa oraz córki Eleonory Henrietty (25 VII 1824 Elbląg – 25 II 1882 Gdańsk), żony gdańskiego kupca Johna Heinricha Paleskego; Johann (1801 Elbląg – 31 V 1852 Gdańsk), mąż Johanny (8 VII 1801 Gdańsk – 30 III 1885 Gdańsk), córki Michaela Gerharda Behrenda. Imię piątego syna nie jest znane. Córki to: Ida, żona generała Wilhelma Gottfrieda von Felden; Clara, żona Williama Barstowa von Günthera (1815–1892), urzędnika pruskiego, w latach 1873–1886 nadprezydenta prowincji poznańskiej; Augusta Carolina (15 V 1813 Elbląg – 25 IV 1875), od 1832 żona gdańskiego kupca i przedsiębiorcy Augusta Theodora von Frantziusa (1803–1875). MrGl