MICHAEL von AUGSBURG, malarz, rzeźbiarz

Wersja z 20:48, 24 lut 2013

MICHAEL(Michel) von AUGSBURG (wg przekazów z XVII w. nazwisko Glantz lub Schwartz), artysta malarz. Notowany w Gd. 1510–26. W 1511 władze gd. spisały z nim umowę na wykonanie q ołtarza gł. w q kośc. NPM. Kontrakt należy do najwyższych odnotowanych w tym okresie (pocz. na kwotę 2886 grzywien, 1512 wzrósł do 3386 grzywien, nast. do ponad 7000, wreszcie 13 550 grzywien i 15 groszy). Dzieło zostało ukończone 1517. Nie wiadomo, jaki był osobisty udział M. w powstaniu dzieła. Ogromna skala i wielość zastosowanych technik artyst. pozwalają sądzić, iż przy realizacji pracowało wielu rzeźbiarzy, malarzy i złotników. W 1511 otrzymał zlecenie na ołtarz (?) od klasztoru św. Brygidy w Nadendal k. Abo (Finlandia), lecz nie wywiązał się z zamówienia. W 1512 przedstawiciele kośc. i władz miejskich w Lęborku powierzyli mu wykonanie rzeźbionego i malowanego tryptyku (nie wiadomo, jakie było miejsce przeznaczenia i czy w ogóle wykonano zamówienie). Od 1518 należał do gd. bractwa św. Reinholda. W 1. poł. lat 20. XVI w., będąc zwolennikiem nauk Marcina Lutra, odegrał istotną rolę w rewolcie społ.-rel. skierowanej przeciwko władzom Gd. i Kościołowi, za co 1526 został skazany na banicję. Przebywał w Kr. w otoczeniu bp. Piotra Tomickiego i kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego. Dzięki wstawiennictwu króla w 1527 Rada Gd. uchyliła wyrok. Warsztatowi, który pod kierownictwem M. wykonał ołtarz w kośc. NPM w Gd., można przypisać m.in. relief z Ogrójcem na tylnej ściance mensy tego ołtarza, figurę Archanioła i Pasję z belki tęczowej z q kośc. św. Katarzyny (ob. w q Muzeum Narodowym) oraz wiele prac malarskich, m.in. skrzydła: q ołtarzy św. Franciszka i Trójcy św. w q kośc. św. Trójcy, Boga Ojca z kośc. św. Kata- rzyny (ob. w Muzeum Narodowym), w kośc. norbertanek w Żukowie z 1515, ołtarza gł. w kośc. NPM w Elblągu oraz ołtarza słodowników z tej samej świątyni (ob. oba w kośc. św. Mikołaja w Elblągu) oraz dyptyk wotywny z 1518 (ob. Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze). Rzeźby, które powstały w jego warsztacie, charakteryzują się masywną formą, powtarzającym się typem okrągłej twarzy o drobnych ustach, nosie i oczach, ciężkimi szatami o niezbyt urozmaiconym dukcie fałdów, często przybierających kształt równolegle biegnących wałków; sceny malowane rozgrywają się we wnętrzach lub na tle pejzażu, widać w nich większą dbałość o detale i indywidualizację postaci, zamiłowanie do elementów dekoracyjnych (kolumny i arkady z motywami figuralnymi), kontrastowych zestawień barwnych i rozwiązań tonalnych utrzymanych w różnych odcieniach szarości. Wiele scen rzeźbionych i malowanych nawiązuje do prac graficznych m.in. Albrechta Dürera, Hansa Schäufeleina i Hansa Burgkmaira. Warsztat M. przybył wraz z nim do Gd. niewątpliwie z Niemiec Płd. (Szwabia, Bawaria), o czym świadczą jego dzieła, mające wyraźną analogię w tamtym środowisku. AW