SZPITAL ŚW. ŁAZARZA W OLIWIE
(uzupelnienie LM (9.04.2020)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''SZPITAL ŚW. ŁAZARZA W OLIWIE''', na rogu obecnej al. Grunwaldzkiej i ul. Opata Jacka Rybińskiego, w miejscu części obecnej pętli tramwajowej. Pierwszy szpital dla poddanych klasztoru [[CYSTERSI | cystersów]] w [[OLIWA | Oliwie]] zbudowany w średniowieczu. Jego uposażeniem była przekazana przez opatów oliwskich łąka nad Wisłą, oddawana zwyczajowo w dzierżawę gdańskim rzeźnikom. W miejscu pierwszego szpitala (i z wykorzystaniem materiału z rozbiórki) wzniesiono nowy budynek, poświęcony przez opata Aleksandra Kęsowskiego 23 XII 1666 | + | '''SZPITAL ŚW. ŁAZARZA W OLIWIE''', na rogu obecnej al. Grunwaldzkiej i ul. Opata Jacka Rybińskiego, w miejscu części obecnej pętli tramwajowej. Pierwszy szpital dla poddanych klasztoru [[CYSTERSI | cystersów]] w [[OLIWA | Oliwie]] zbudowany w średniowieczu. Jego uposażeniem była przekazana przez opatów oliwskich łąka nad Wisłą, oddawana zwyczajowo w dzierżawę gdańskim rzeźnikom. W miejscu pierwszego szpitala (i z wykorzystaniem materiału z rozbiórki) wzniesiono nowy budynek, poświęcony przez opata Aleksandra Kęsowskiego 23 XII 1666. <br/><br/> |
| + | Była to parterowa budowla pokryta wysokim, czterospadowym dachem, mieściła osiem sal (każda z wejściem z korytarza) i na głównej osi – niewielką kaplicę, z której wystroju znane są dwa większe obrazy: św. Trójcy (XVII wiek, na desce) i św. Joachima i Anny (koniec XVII wieku, na płótnie) oraz trzy mniejsze (na płótnie), o charakterze ludowym. Po remoncie w 1742, z inicjatywy opata [[RYBIŃSKI JACEK JÓZEF| Jacka Rybińskiego]], w kaplicy umieszczono drewniany ołtarzyk z płaskorzeźbą św. Bernarda i pięć drewnianych figur, nad wejściem (od północy) – tabliczkę z datą remontu i obraz św. Łazarza. Od południa znajdował się otoczony barokowym murem ogród. W 1913 uznany za obiekt zabytkowy, objęty ochroną konserwatorską. W okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] w kaplicy przechowywano szaty pontyfikalne, mirę i pastorał [[O’ROURKE EDUARD | bp. Eduarda O’Rourke]] w czasie ingresu.<br/><br/> | ||
| + | W 1945 adaptowany na szpital; przebywający w nim ranni żołnierze niemieccy 25 III 1945 zginęli z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Po 1945 pełnił funkcję domu starców; rozebrany w lutym 1963, podczas poszerzania torowiska tramwajowego, mimo sprzeciwu konserwatora zabytków [[MASSALSKI RYSZARD, architekt, konserwator | Ryszarda Massalskiego]], [[STANKIEWICZ JERZY | Jerzego Stankiewicza]] i [[MAMUSZKA FRANCISZEK | Franciszka Mamuszki]]. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Wersja z 12:06, 1 wrz 2022
SZPITAL ŚW. ŁAZARZA W OLIWIE, na rogu obecnej al. Grunwaldzkiej i ul. Opata Jacka Rybińskiego, w miejscu części obecnej pętli tramwajowej. Pierwszy szpital dla poddanych klasztoru cystersów w Oliwie zbudowany w średniowieczu. Jego uposażeniem była przekazana przez opatów oliwskich łąka nad Wisłą, oddawana zwyczajowo w dzierżawę gdańskim rzeźnikom. W miejscu pierwszego szpitala (i z wykorzystaniem materiału z rozbiórki) wzniesiono nowy budynek, poświęcony przez opata Aleksandra Kęsowskiego 23 XII 1666.
Była to parterowa budowla pokryta wysokim, czterospadowym dachem, mieściła osiem sal (każda z wejściem z korytarza) i na głównej osi – niewielką kaplicę, z której wystroju znane są dwa większe obrazy: św. Trójcy (XVII wiek, na desce) i św. Joachima i Anny (koniec XVII wieku, na płótnie) oraz trzy mniejsze (na płótnie), o charakterze ludowym. Po remoncie w 1742, z inicjatywy opata Jacka Rybińskiego, w kaplicy umieszczono drewniany ołtarzyk z płaskorzeźbą św. Bernarda i pięć drewnianych figur, nad wejściem (od północy) – tabliczkę z datą remontu i obraz św. Łazarza. Od południa znajdował się otoczony barokowym murem ogród. W 1913 uznany za obiekt zabytkowy, objęty ochroną konserwatorską. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska w kaplicy przechowywano szaty pontyfikalne, mirę i pastorał bp. Eduarda O’Rourke w czasie ingresu.
W 1945 adaptowany na szpital; przebywający w nim ranni żołnierze niemieccy 25 III 1945 zginęli z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Po 1945 pełnił funkcję domu starców; rozebrany w lutym 1963, podczas poszerzania torowiska tramwajowego, mimo sprzeciwu konserwatora zabytków Ryszarda Massalskiego, Jerzego Stankiewicza i Franciszka Mamuszki.
