WERNSDORFF GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego

Wersja z 11:35, 10 lip 2022

Gottlieb Wernsdorff

GOTTLIEB WERNSDORFF (8 VIII 1711 Wittenberga – 22 I 1774 Gdańsk), profesor Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku. Najstarszy z siedmiu synów historyka, profesora teologii i rektora uniwersytetu w Wittenberdze Gottlieba (25 II 1668 – 1 VII 1729 Wittenberga) i poślubionej 29 VII 1710 Margarethy Katheriny z domu Nitsch (6 XI 1693 – 29 VIII 1764 Wittenberga).

W 1733 ukończył gimnazjum w Merseburgu, od 1735 studiował na uniwersytecie w Wittenberdze, w 1738 magister. Na Wydziale Filozoficznym rodzimego uniwersytetu dopuszczony został do prowadzenia zajęć, 13 X 1742 został adiunktem. Za namową profesora teologii w Wittenberdze, Johanna Samuela Weickhmanna, syna pastora gdańskiego kościoła Najświętszej Marii Panny i seniora gdańskiego Ministerium Duchownego Joachima Weickhmanna, listownie zaproponował swoją kandydaturę na profesora greki i języków orientalnych gdańskiemu Gimnazjum Akademickim i posadę otrzymał. Do Gdańska przybył 24 XII 1734. Oprócz prowadzonych od stycznia 1734 własnych zajęć, wspomagał też w wykładach z historii kościoła rektora Gimnazjum i pastora kościoła św. Trójcy Alberta Menona Verpoortenna, z którego córką wkrótce się ożenił. W listopadzie 1748 przejął po Gottfriedzie Lengnichu stanowisko profesora retoryki i poezji, co uczcił specjalną kantatą Johann Balthasar Freislich.

Specjalizował się w późnoantycznej retoryce greckiej i w bizantynistyce. Uznanie przyniosło mu krytyczne wydanie (Lipsk 1768, Gdańsk 1773) wierszy bizantyjskiego poety Manuela Philesa (zm. 1345). Pośmiertnie (Getynga 1790) ukazała się także jego edycja mów Himeriosa z Prusias (315–386). Zaginęły niedokończone prace, między innymi nad edycją listów Eneasza z Gazy (zm. około 518). Poszukując egzemplarzy interesujących go w badaniach dzieł prowadził szeroką korespondencję z ośrodkami naukowymi i bibliotekami w Niemczech, Italii, Anglii i Hiszpanii. W 1745 został członkiem Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Berlinie, w 1755 członkiem Societas Latina w Jenie.

W gdańskim Gimnazjum Akademickim przywrócił zwyczaj wygłaszania mów przez uczniów ostatnich klas. Sam również wygłaszał publiczne, drukowane później łacińskie mowy, między innymi 27 II 1754 z okazji 300-lecia inkorporacji Prus Królewskich do Korony (chwaląc szczęśliwe uwolnienie Gdańska od krzyżackiej przemocy i rozkwit miasta pod opieka królów polskich), 13 VI 1758 z okazji 200-lcia Gimnazjum Akademickiego (nawoływał wówczas między innymi do podniesienia jego poziomu przez wzbogacenie zajęć), w 1760 z okazji 100-lecia pokoju oliwskiego, w 1763 z powodu śmierci króla Augusta III. Był szczególnie zaangażowany w przygotowanie obchodów 200-lecia Gimnazjum Akademickiego, należał do grona odpowiadających za przygotowanie obszernego okolicznościowego wydawnictwa (Acta iubilaei secundi Gymnasii Gedanensis…, 1758). Był zwolennikiem prowadzenia zajęć w językach nowożytnych, prowadził otwarte dla wszystkich i bezpłatne zimowe wykłady z geografii.

28 VII 1744 w kościele św. Trójcy ożenił się z Gottliebą Elisabethą Johanną z domu Verpoorteen (1717?, 1718? – pochowana 28 XI 1793 Gdańsk). Zawarcie związku uświetnił ślubną kantatą Johann Balthazar Fresslich. Ojciec dwójki dzieci zmarłych po urodzeniu, Gottlieba Menona (1745 – 6 III 1746), Gottlieba (1746 Gdańsk – 11 XI 1802 Wittenberga), absolwenta gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, profesora prawa i rektora uniwersytetu w Wittenberdze, Johanna Wilhelma, późniejszego burmistrza gdańskiego, Christiana Friedricha (26 IV 1751 – 27 I 1795 Gdańsk), także absolwenta Gimnazjum Akademickiego, w latach 1784–1795 pastora kościoła w Cedrach Wielkich na Gdańskich Żuławach, Ernestyny Eleonory (1753 – pochowana 16 XI 1755) oraz żyjących w 1802 Louisy E. Pobowski i Augusty Eleonory Stolterfeld.

Pochowany 1 II 1774 w kościele św. Trójcy, zachowała się płyta nagrobna. BŚ