KLEDZIK WITOLD, działacz gdańskiej Polonii, radny
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''WITOLD JAN KLEDZIK''' (17 X 1906 Berlin – 7 XI 1988 Gdańsk), urzędnik Polskich Kolei Państwowych (PKP), przewodnik turystyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Do 1920 | + | [[File: Witold_Kledzik.jpeg |thumb| Witold Kledzik, około 1988]] |
| − | Był członkiem 17 polskich organizacji na terenie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (II WMG), między innymi [[GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Gminy Polskiej Związku Polaków w WMG]], [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]] (pełnił tu funkcję społecznego referenta do spraw kolonijnych i turystyki), Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Czerwonego Krzyża, Rodziny Kolejowej, Towarzystwa Miłośników Sceny, Towarzystwa Śpiewaczego „Moniuszko”, Towarzystwa Przyjaciół Harcerstwa, Towarzystwa Budowy [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA KRÓLA | Kościoła Chrystusa Króla]], [[GEDANIA, klub sportowy | Klubu Sportowego Gedania]]. Był też zastępcą komendanta klubu sportowego Gryf w Gdańsku-Oliwie, stanowiącego faktycznie oddział Tajnej Organizacji Wojskowej „Polonia” w Gdańsku, i członkiem Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. W 1930 | + | '''WITOLD JAN KLEDZIK''' (17 X 1906 Berlin – 7 XI 1988 Gdańsk), urzędnik Polskich Kolei Państwowych (PKP), przewodnik turystyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Do 1920 mieszkał z rodzicami w Berlinie. W latach 1912–1919 uczęszczał do szkoły realno-powszechnej, którą ukończył tzw. małą maturą. Był też członkiem [[TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE „SOKÓŁ” | Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”]]. W 1920 rodzina przeprowadziła się do Nakła nad Notecią, gdzie 1 października rozpoczął pracę w PKP. W latach 1924–1926 pełnił służbę wojskową w 3. Pułku Lotniczym Poznań-Ławica, 1927–1928 był urzędnikiem wojskowym (radiotelegrafistą) w Równem (województwo wołyńskie). W 1928 ponownie podjął pracę na kolei; w latach 1928–1930 pracował na stacji Gdynia, od 1930 w [[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych]] (DOKP) w Gdańsku, a po jej przeniesieniu do Torunia – do 1939 w Biurze Gdańskim DOKP w Gdańsku (w Biurze Personalnym). <br/><br/> |
| − | W czasie II wojny światowej przebywał początkowo w Nałęczowie, a od 1940 | + | Był członkiem 17 polskich organizacji na terenie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (II WMG), między innymi [[GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Gminy Polskiej Związku Polaków w WMG]], [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]] (pełnił tu funkcję społecznego referenta do spraw kolonijnych i turystyki), Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Czerwonego Krzyża, Rodziny Kolejowej, Towarzystwa Miłośników Sceny, Towarzystwa Śpiewaczego „Moniuszko”, Towarzystwa Przyjaciół Harcerstwa, Towarzystwa Budowy [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA KRÓLA | Kościoła Chrystusa Króla]], [[GEDANIA, klub sportowy | Klubu Sportowego Gedania]]. Był też zastępcą komendanta klubu sportowego Gryf w Gdańsku-Oliwie, stanowiącego faktycznie oddział Tajnej Organizacji Wojskowej „Polonia” w Gdańsku, i członkiem Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. W 1930 został społecznym przewodnikiem po WMG dla gości Macierzy Szkolnej. <br/><br/> |
| − | Od 16 IV 1945 w Gdańsku, współorganizował pracę Okręgowej (potem Północnej) Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w gmachu przy ul. Dyrekcyjnej, następnie do emerytury był pracownikiem jej Biura Organizacji Zatrudnienia i Płac. W 1947 | + | W czasie II wojny światowej przebywał początkowo w Nałęczowie, a od 1940 pracował w Inspektoracie Budowlanym Kolei Wschodniej w Lublinie, gdzie w 1941 na tajnych kompletach uzyskał maturę, kończąc gimnazjum matematyczno-fizyczne. Od 1941 działał w Polskich Siłach Zbrojnych, od 1943 w Armii Krajowej (AK); uczestniczył w wyzwoleniu Lublina w lipcu 1944 jako dowódca oddziału AK Albatros. W sierpniu 1944 podjął pracę w PKP w Lublinie. We wrześniu został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, skazany na karę śmierci, którą w wyniku odwołania zamieniono na 10 lat więzienia. W lutym 1945 zwolniony. <br/><br/> |
| − | W 1946 | + | Od 16 IV 1945 w Gdańsku, współorganizował pracę Okręgowej (potem Północnej) Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w gmachu przy ul. Dyrekcyjnej, następnie do emerytury był pracownikiem jej Biura Organizacji Zatrudnienia i Płac. W 1947 przyczynił się do ekshumacji i pochowania na [[CMENTARZ NA ZASPIE | Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie]] polskich kolejarzy i inspektorów celnych rozstrzelanych przez Niemców 1 IX 1939 roku w Szymankowie. <br/><br/> |
| + | W 1946 współzałożyciel gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (od 1951 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze), w 1951 gdańskiego [[KOŁO PRZEWODNIKÓW MIEJSKICH I TERENOWYCH IM. FRANCISZKA MAMUSZKI | Koła Przewodników Turystycznych PTTK]]. W latach 1966–1971 przewodniczący Okręgowej Komisji Przewodnickiej, organizator kursów przewodnickich po Trójmieście i województwie gdańskim, społeczny opiekun zabytków, strażnik ochrony przyrody. Autor skryptu dla przewodników ''Opactwo cystersów w Oliwie'' (1975) oraz licznych artykułów w prasie i czasopismach o działaczach gdańskiej Polonii i losach polskich kolejarzy z II WMG. Opracował 1300 biogramów i sylwetek przedwojennych pracowników PKP w Gdańsku oraz działaczy gdańskiej Polonii (część w zbiorach [[POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA | Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej]]). Od 1966 na emeryturze, nadal oprowadzał wycieczki po Gdańsku, w tym Orbisu, głównie w języku niemieckim. Członek [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUKI I SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki]], [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE | Gdańskiego Towarzystwa Naukowego]], Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, [[ZRZESZENIE KASZUBSKO-POMORSKIE | Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego]], Związku Przyjaciół Pomorza, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. <br/><br/> | ||
Odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1935), Srebrnym Krzyżem za Zasługi (1938), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1960), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Krzyżem Partyzanckim (1976), a także Medalem 10-lecia Niepodległości (1928), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1946), odznaką [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]] (1962), odznaką Przodującego Kolejarza (1963), odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1965), Złotą Honorową Odznaką PTTK (1965), medalem „Za Zasługi w 20-lecu Kultury Fizycznej i Turystyki w Województwie Gdańskim” (1966), [[MEDAL 500-LECIA POWROTU GDAŃSKA DO MACIERZY | Medalem 500-lecia Powrotu Gdańska do Macierzy]] (1967), odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] (1971), odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” (1969). Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: MrGl}} {{author: SR}} <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1935), Srebrnym Krzyżem za Zasługi (1938), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1960), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Krzyżem Partyzanckim (1976), a także Medalem 10-lecia Niepodległości (1928), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1946), odznaką [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]] (1962), odznaką Przodującego Kolejarza (1963), odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1965), Złotą Honorową Odznaką PTTK (1965), medalem „Za Zasługi w 20-lecu Kultury Fizycznej i Turystyki w Województwie Gdańskim” (1966), [[MEDAL 500-LECIA POWROTU GDAŃSKA DO MACIERZY | Medalem 500-lecia Powrotu Gdańska do Macierzy]] (1967), odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] (1971), odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” (1969). Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: MrGl}} {{author: SR}} <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| − | Kirkor E., Oczami przewodnika, „Dziennik Bałtycki”, 1972, nr 196<br/> | + | Kirkor E., ''Oczami przewodnika'', „Dziennik Bałtycki”, 1972, nr 196<br/> |
| − | Moskalówna E., No i jestem dalej …, „Litery”, 1972, nr 12<br/> | + | Moskalówna E., ''No i jestem dalej …'', „Litery”, 1972, nr 12<br/> |
| − | Plichta V., Witold Kledzik, „Jantarowe Szlaki”, 1989, nr 1<br/> | + | Plichta V., ''Witold Kledzik'', „Jantarowe Szlaki”, 1989, nr 1<br/> |
| − | Trebińska-Zieniuk Z., Fotografie z tamtych lat, „Wieczór Wybrzeża”, 1985, nr 53 [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Trebińska-Zieniuk Z., ''Fotografie z tamtych lat'', „Wieczór Wybrzeża”, 1985, nr 53 [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 20:45, 14 mar 2022
WITOLD JAN KLEDZIK (17 X 1906 Berlin – 7 XI 1988 Gdańsk), urzędnik Polskich Kolei Państwowych (PKP), przewodnik turystyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Do 1920 mieszkał z rodzicami w Berlinie. W latach 1912–1919 uczęszczał do szkoły realno-powszechnej, którą ukończył tzw. małą maturą. Był też członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1920 rodzina przeprowadziła się do Nakła nad Notecią, gdzie 1 października rozpoczął pracę w PKP. W latach 1924–1926 pełnił służbę wojskową w 3. Pułku Lotniczym Poznań-Ławica, 1927–1928 był urzędnikiem wojskowym (radiotelegrafistą) w Równem (województwo wołyńskie). W 1928 ponownie podjął pracę na kolei; w latach 1928–1930 pracował na stacji Gdynia, od 1930 w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych (DOKP) w Gdańsku, a po jej przeniesieniu do Torunia – do 1939 w Biurze Gdańskim DOKP w Gdańsku (w Biurze Personalnym).
Był członkiem 17 polskich organizacji na terenie II Wolnego Miasta Gdańska (II WMG), między innymi Gminy Polskiej Związku Polaków w WMG, Gdańskiej Macierzy Szkolnej (pełnił tu funkcję społecznego referenta do spraw kolonijnych i turystyki), Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Czerwonego Krzyża, Rodziny Kolejowej, Towarzystwa Miłośników Sceny, Towarzystwa Śpiewaczego „Moniuszko”, Towarzystwa Przyjaciół Harcerstwa, Towarzystwa Budowy Kościoła Chrystusa Króla, Klubu Sportowego Gedania. Był też zastępcą komendanta klubu sportowego Gryf w Gdańsku-Oliwie, stanowiącego faktycznie oddział Tajnej Organizacji Wojskowej „Polonia” w Gdańsku, i członkiem Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. W 1930 został społecznym przewodnikiem po WMG dla gości Macierzy Szkolnej.
W czasie II wojny światowej przebywał początkowo w Nałęczowie, a od 1940 pracował w Inspektoracie Budowlanym Kolei Wschodniej w Lublinie, gdzie w 1941 na tajnych kompletach uzyskał maturę, kończąc gimnazjum matematyczno-fizyczne. Od 1941 działał w Polskich Siłach Zbrojnych, od 1943 w Armii Krajowej (AK); uczestniczył w wyzwoleniu Lublina w lipcu 1944 jako dowódca oddziału AK Albatros. W sierpniu 1944 podjął pracę w PKP w Lublinie. We wrześniu został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, skazany na karę śmierci, którą w wyniku odwołania zamieniono na 10 lat więzienia. W lutym 1945 zwolniony.
Od 16 IV 1945 w Gdańsku, współorganizował pracę Okręgowej (potem Północnej) Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w gmachu przy ul. Dyrekcyjnej, następnie do emerytury był pracownikiem jej Biura Organizacji Zatrudnienia i Płac. W 1947 przyczynił się do ekshumacji i pochowania na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie polskich kolejarzy i inspektorów celnych rozstrzelanych przez Niemców 1 IX 1939 roku w Szymankowie.
W 1946 współzałożyciel gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (od 1951 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze), w 1951 gdańskiego Koła Przewodników Turystycznych PTTK. W latach 1966–1971 przewodniczący Okręgowej Komisji Przewodnickiej, organizator kursów przewodnickich po Trójmieście i województwie gdańskim, społeczny opiekun zabytków, strażnik ochrony przyrody. Autor skryptu dla przewodników Opactwo cystersów w Oliwie (1975) oraz licznych artykułów w prasie i czasopismach o działaczach gdańskiej Polonii i losach polskich kolejarzy z II WMG. Opracował 1300 biogramów i sylwetek przedwojennych pracowników PKP w Gdańsku oraz działaczy gdańskiej Polonii (część w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej). Od 1966 na emeryturze, nadal oprowadzał wycieczki po Gdańsku, w tym Orbisu, głównie w języku niemieckim. Członek Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Związku Przyjaciół Pomorza, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
Odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1935), Srebrnym Krzyżem za Zasługi (1938), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1960), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Krzyżem Partyzanckim (1976), a także Medalem 10-lecia Niepodległości (1928), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1946), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1962), odznaką Przodującego Kolejarza (1963), odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1965), Złotą Honorową Odznaką PTTK (1965), medalem „Za Zasługi w 20-lecu Kultury Fizycznej i Turystyki w Województwie Gdańskim” (1966), Medalem 500-lecia Powrotu Gdańska do Macierzy (1967), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1971), odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” (1969). Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Kirkor E., Oczami przewodnika, „Dziennik Bałtycki”, 1972, nr 196
Moskalówna E., No i jestem dalej …, „Litery”, 1972, nr 12
Plichta V., Witold Kledzik, „Jantarowe Szlaki”, 1989, nr 1
Trebińska-Zieniuk Z., Fotografie z tamtych lat, „Wieczór Wybrzeża”, 1985, nr 53
