CMENTARZE NA SIEDLCACH
(wstawianie ilustracji LM (13.11.2020)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| + | [[File:Cmentarz_na_Suchaninie.jpg|thumb|Wojskowy Cmentarz Francuski, wzniesienie z trzema krzyżami i tablicą pamiątkową]] | ||
| + | [[File:Wojskowy_Cmentarz_Francuski.JPG|thumb|Wojskowy Cmentarz Francuski]] | ||
| + | [[File:3_Cmentarz_na_Suchaninie.jpg|thumb|Prezydenta Francji Charles de Gaulle na Wojskowym Cmentarzu Francuskim 9 IX 1967]] | ||
[[File:1_CMENTARZE_NA_SIEDLCACH.JPG|thumb|Ustawiona w 2007 tablica informacyjna o istniejącym niegdyś cmentarzu ewangelickim kościoła św. Barbary, z jego planem]] | [[File:1_CMENTARZE_NA_SIEDLCACH.JPG|thumb|Ustawiona w 2007 tablica informacyjna o istniejącym niegdyś cmentarzu ewangelickim kościoła św. Barbary, z jego planem]] | ||
[[File:Cmentarz Komunalny nr 5, tzw. Łostowicki.JPG|thumb|Cmentarz Komunalny nr 5,<br/>tzw. Łostowicki]] | [[File:Cmentarz Komunalny nr 5, tzw. Łostowicki.JPG|thumb|Cmentarz Komunalny nr 5,<br/>tzw. Łostowicki]] | ||
| Linia 5: | Linia 8: | ||
[[File:1_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Kwatera Światowego Związku Armii Krajowej na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim (po lewej w tle fragment Domu Pogrzebowego)]] | [[File:1_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Kwatera Światowego Związku Armii Krajowej na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim (po lewej w tle fragment Domu Pogrzebowego)]] | ||
[[File:2_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Pomnik Ponarski na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim, odsłonięty 10 V 2018 ku uczczenia Polaków zamordowanych w Ponarach pod Wilnem w latach 1941-1944 ]] | [[File:2_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Pomnik Ponarski na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim, odsłonięty 10 V 2018 ku uczczenia Polaków zamordowanych w Ponarach pod Wilnem w latach 1941-1944 ]] | ||
| − | + | '''CMENTARZE NA SIEDLCACH'''. '''Wojskowy Cmentarz Francuski''', przy ul. Powstańców Warszawskich 35, założony w 1807 roku dla poległych w trakcie oblężenia Gdańska żołnierzy wojsk napoleońskich. W marcu 1948 konsul generalny Francji w Gdańsku, Peretii, wystąpił z inicjatywą utworzenia w tym miejscu cmentarza obywateli francuskich zmarłych na Wybrzeżu podczas II wojny światowej. Na podstawie umowy rządów Polski i Francji w 1949 uporządkowany (projekt [[GRUSZKOWSKI WIESŁAW JULIAN | Wiesław Gruszkowski]], [[HAUPT ADAM | Adam Haupt]]) jako miejsce pochówku 1320 obywateli francuskich zmarłych podczas II wojny światowej z całej Polski. 2 XI 1961 roku w obecności między innymi przewodniczącego [[RADA MIEJSKA | Prezydium Miejskiej Rady Narodowej]] Józefa Szmidta i francuskich gości: chargé d’affaires E.D. Harcourta, attaché wojskowego mjr. Molbose i konsula francuskiego na Wybrzeżu M. Grisarda odsłonięto pomnik ufundowany przez rząd Francji.<br/><br/> | |
| − | '''CMENTARZE NA SIEDLCACH. Św. Barbary''' (St. Barbara-Kirchhof), ul. Zakopiańska, położony między ulicami Powstańców Warszawskich, Bema, Zakopiańską, Pankiewicza i Legnicką, ewangelicki. Powstał w roku 1869 w parafii ewangelickiej przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Poświęcony 2 XII 1869; 31 X 1925 wybudowano przy nim dzwonnicę z dzwonem z 1626. Na działce o powierzchni 3,99 ha, wydłużonej w kierunku północ-południe, na terenie lekko wznoszącym się ku północy, z tarasami ukształtowanymi przez niewielkie skarpy. Podzielony na kwatery prostopadłymi do siebie alejami (trzy podłużne i cztery poprzeczne), ogrodzony. Od roku 1945 nieczynny, zamknięty 10 IV 1964 roku, zdewastowany, obecnie park. W roku 2007 władze Gdańska ufundowały w jego miejscu pamiątkowy obelisk. {{author: JWL}} <br/><br/> | + | W 1967 roku, nakładem finansowym Ambasady Francuskiej, przy okazji przygotowań do wizyty w Gdańsku prezydenta Francji Charles’a de Gaulle’a teren uprzątnięto, tworząc nekropolię około 1500 żołnierzy francuskich i osób cywilnych z różnych epok, których szczątki ekshumowano z różnych cmentarzy w Polsce, w większości jeńców francuskich z I i II wojny światowej. Po południu 9 IX 1967 prezydent Charles de Gaulle złożył na cmentarzu wieniec. |
| + | Nieczynny, cmentarz-pomnik, odnowiony w 2002 (wymiana 1370 krzyży, murawy, ogrodzenia) ze środków przyznanych przez francuskie Ministerstwo Obrony, poświęcony przez [[GOCŁOWSKI TADEUSZ | abp. Tadeusza Gocłowskiego]] 18 VIII 2002 w obecności ambasadora Republiki Francuskiej w Polsce Patricka Gautrat, konsula honorowego Republiki Francji w Gdańsku Jacka Tarnowskiego oraz kadetów francuskiej szkoły wojskowej w Saint-Cyr.<br/><br/> | ||
| + | Zajmuje powierzchnię około 2 ha, założony na planie prostokąta wydłużonego w kierunku północno-zachodnim i południowo-wschodnim. Od południowego wschodu brama, od której wzdłuż osi cmentarza prowadzi centralna aleja zakończona wzniesieniem z trzema krzyżami i tablicą pamiątkową z napisem: SWOIM SYNOM ZMARŁYM ZA FRANCJĘ w POLSCE / WDZIĘCZNA REPUBLIKA FRANCUSKA. Prostopadłe do alei podłużnej trzy aleje poprzeczne dzielą teren na osiem jednakowych kwater. W kwaterach w regularnych rzędach ustawione nagrobki. {{author: JWL}}<br/><br/> | ||
| + | '' Św. Barbary''' (St. Barbara-Kirchhof), ul. Zakopiańska, położony między ulicami Powstańców Warszawskich, Bema, Zakopiańską, Pankiewicza i Legnicką, ewangelicki. Powstał w roku 1869 w parafii ewangelickiej przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Poświęcony 2 XII 1869; 31 X 1925 wybudowano przy nim dzwonnicę z dzwonem z 1626. Na działce o powierzchni 3,99 ha, wydłużonej w kierunku północ-południe, na terenie lekko wznoszącym się ku północy, z tarasami ukształtowanymi przez niewielkie skarpy. Podzielony na kwatery prostopadłymi do siebie alejami (trzy podłużne i cztery poprzeczne), ogrodzony. Od roku 1945 nieczynny, zamknięty 10 IV 1964 roku, zdewastowany, obecnie park. W roku 2007 władze Gdańska ufundowały w jego miejscu pamiątkowy obelisk. {{author: JWL}} <br/><br/> | ||
'''Św. Franciszka''', [[EMAUS | Emaus]], ul. Kartuska 238, rzymsko-katolicki. Założony przypuszczalnie pod koniec XIX wieku dla Emaus, powiększony po wybudowaniu [[KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU | kościoła św. Franciszka]] (1904–1906). Położony na zboczu doliny ul. Kartuskiej, po jej południowej stronie, na wysokości zespołu dawnego dworu [[KRZYŻOWNIKI | Krzyżowniki]]. Założony na planie prostokąta lekko wydłużonego w kierunku północ-południe, o powierzchni 1,69 ha, podzielony na prostokątne kwatery przez 3 aleje podłużne i 2 poprzeczne, z główną bramą w osi, na północnej granicy działki, przy bramie niewielka murowana kaplica. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków z 1. połowy XX wieku, większość to nagrobki powstałe po 1945. Przejęty w latach 50. XX wieku przez Zarząd Cmentarzy Miejskich, połączony z cmentarzem Łostowickim, do którego przylega od północy, czynny, powierzchnia 3,08 ha. {{author: JWL}} <br/><br/> | '''Św. Franciszka''', [[EMAUS | Emaus]], ul. Kartuska 238, rzymsko-katolicki. Założony przypuszczalnie pod koniec XIX wieku dla Emaus, powiększony po wybudowaniu [[KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU | kościoła św. Franciszka]] (1904–1906). Położony na zboczu doliny ul. Kartuskiej, po jej południowej stronie, na wysokości zespołu dawnego dworu [[KRZYŻOWNIKI | Krzyżowniki]]. Założony na planie prostokąta lekko wydłużonego w kierunku północ-południe, o powierzchni 1,69 ha, podzielony na prostokątne kwatery przez 3 aleje podłużne i 2 poprzeczne, z główną bramą w osi, na północnej granicy działki, przy bramie niewielka murowana kaplica. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków z 1. połowy XX wieku, większość to nagrobki powstałe po 1945. Przejęty w latach 50. XX wieku przez Zarząd Cmentarzy Miejskich, połączony z cmentarzem Łostowickim, do którego przylega od północy, czynny, powierzchnia 3,08 ha. {{author: JWL}} <br/><br/> | ||
'''Zbawiciela''' (Katholischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), Emaus, ul. Starodworska (Schlapker Gang), ul. Kartuska 170. Po północnej stronie ul. Kartuskiej, na stromym zboczu, wzdłuż ul. Starodworskiej, z którą graniczy od wschodu. Powstał w roku 1709 podczas zarazy (dżumy), uchwytny na planach od 1781, przeznaczony dla mieszkańców Emaus. Po roku 1830 cmentarz ewangelickiej gminy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] (chowano na nim także pastorów). Przejęty przez powstałą w roku 1895 nową parafię luterańską przy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (II) | kościele Zbawiciela]] (Heilandskirche) przy ul. Kościelnej. Rozbudowany w kierunku zachodnim i północnym na początku XX wieku, w 1905 zbudowano ceglaną kaplicę. Na planie prostokąta mocno wydłużonego w kierunku północno-południowym, o powierzchni 1,73 ha, na stromym terenie ukształtowanym w formie 3 tarasów, z centralną aleją w podłużnej osi działki. Po roku 1945 nieczynny, zamknięty 8 XII 1956, po wyrównaniu terenu założono park. Na nieczynnym cmentarzu 8 XI 1953 przy próbie rozbrojenia znalezionego niewybuchu zginęło troje dzieci: Władysław Pipczyński (ur. 29 III 1946), Jerzy Pipczyński (ur. 17 X 1848) i Wojciech Łukaszewicz (ur. 1947), pochowanych na cmentarzu św. Franciszka. {{author: JWL}}{{author: MrG}} <br/><br/> | '''Zbawiciela''' (Katholischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), Emaus, ul. Starodworska (Schlapker Gang), ul. Kartuska 170. Po północnej stronie ul. Kartuskiej, na stromym zboczu, wzdłuż ul. Starodworskiej, z którą graniczy od wschodu. Powstał w roku 1709 podczas zarazy (dżumy), uchwytny na planach od 1781, przeznaczony dla mieszkańców Emaus. Po roku 1830 cmentarz ewangelickiej gminy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] (chowano na nim także pastorów). Przejęty przez powstałą w roku 1895 nową parafię luterańską przy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (II) | kościele Zbawiciela]] (Heilandskirche) przy ul. Kościelnej. Rozbudowany w kierunku zachodnim i północnym na początku XX wieku, w 1905 zbudowano ceglaną kaplicę. Na planie prostokąta mocno wydłużonego w kierunku północno-południowym, o powierzchni 1,73 ha, na stromym terenie ukształtowanym w formie 3 tarasów, z centralną aleją w podłużnej osi działki. Po roku 1945 nieczynny, zamknięty 8 XII 1956, po wyrównaniu terenu założono park. Na nieczynnym cmentarzu 8 XI 1953 przy próbie rozbrojenia znalezionego niewybuchu zginęło troje dzieci: Władysław Pipczyński (ur. 29 III 1946), Jerzy Pipczyński (ur. 17 X 1848) i Wojciech Łukaszewicz (ur. 1947), pochowanych na cmentarzu św. Franciszka. {{author: JWL}}{{author: MrG}} <br/><br/> | ||
'''Komunalny nr 5''', przy ul. Łostowickiej 35 (popularnie, ale błędnie zwany Łostowickim). Obecnie największy cmentarz Gdańska, jedyna otwarta nekropolia do bieżącego pochówku zmarłych. Założony w roku 1979 na dotychczasowych polach uprawnych przy cmentarzu św. Franciszka, kilkakrotnie większym obszarze położonym na łagodnych wzniesieniach na południe od starej nekropolii, przylegający od wschodu do ul. Łostowickiej. Od bramy na zachód prowadzi główna aleja, przy której znajduje się kaplica. Układ kwater i alej nieregularny, dostosowany do konfiguracji terenu. Przy głównej alei, w [[KWATERA SYBIRAKÓW | Kwaterze Sybiraków]], 11 XI 1998 odsłonięto [[POMNIK OFIAROM GOLGOTY WSCHODU | pomnik Ofiarom Golgoty Wschodu]] (zwany też pomnikiem Matki Polki) autorstwa Pawła Kruszyńskiego (''Pieta Sybiraków''). 17 września odbywają się tam uroczystości organizowane przez [[ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ODDZIAŁ WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU | Związek Sybiraków]] i Rodzinę Katyńską przy współudziale Urzędu Miasta. W kwaterze stoi osiem tablic pamięci z nazwiskami zmarłych na zesłaniu. 10 V 2018 roku przy Kwaterze Sybiraków odsłonięto [[POMNIK PONARSKI | pomnik]] poświęcony ofiarom Ponar.<br/><br/> | '''Komunalny nr 5''', przy ul. Łostowickiej 35 (popularnie, ale błędnie zwany Łostowickim). Obecnie największy cmentarz Gdańska, jedyna otwarta nekropolia do bieżącego pochówku zmarłych. Założony w roku 1979 na dotychczasowych polach uprawnych przy cmentarzu św. Franciszka, kilkakrotnie większym obszarze położonym na łagodnych wzniesieniach na południe od starej nekropolii, przylegający od wschodu do ul. Łostowickiej. Od bramy na zachód prowadzi główna aleja, przy której znajduje się kaplica. Układ kwater i alej nieregularny, dostosowany do konfiguracji terenu. Przy głównej alei, w [[KWATERA SYBIRAKÓW | Kwaterze Sybiraków]], 11 XI 1998 odsłonięto [[POMNIK OFIAROM GOLGOTY WSCHODU | pomnik Ofiarom Golgoty Wschodu]] (zwany też pomnikiem Matki Polki) autorstwa Pawła Kruszyńskiego (''Pieta Sybiraków''). 17 września odbywają się tam uroczystości organizowane przez [[ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ODDZIAŁ WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU | Związek Sybiraków]] i Rodzinę Katyńską przy współudziale Urzędu Miasta. W kwaterze stoi osiem tablic pamięci z nazwiskami zmarłych na zesłaniu. 10 V 2018 roku przy Kwaterze Sybiraków odsłonięto [[POMNIK PONARSKI | pomnik]] poświęcony ofiarom Ponar.<br/><br/> | ||
Po prawej stronie głównej alei, za kaplicą, znajduje się Kwatera Światowego Związku śp. Żołnierzy Armii Krajowej, z jednakowymi nagrobkami z nazwiskami żołnierzy AK, od frontu kwatery – ściana wyłożona płytami z czarnego granitu z 76 tablicami z inskrypcjami. W roku 2008 powstała pierwsza na Pomorzu mogiła dla dzieci nienarodzonych. W 2009 powstało kolumbarium (z wejściem od ul. Armii Krajowej). W latach 1979–1993 pochowano na nim 51 tysięcy osób, do 31 XII 2010 liczba pochówków na tym cmentarzu oraz dawnym Emaus (będących pod wspólnym zarządem) wzrosła do 71 352 osób. W początkach 2014 roku (w obrębie kwatery 71) oddano ogólnodostępny zbiorowy grób do pochówków w urnach (miejsce na około tysiąca urn). W 2010 cmentarz zajmował powierzchnię 46,63 ha (bez cmentarza św. Franciszka), w latach 2013–2014 rozbudowany o kolejne 2,2 ha (miejsce na około 3250 pochówków) między ul. Cedrową i Olchową. Z cmentarzem św. Franciszka w 2018 powierzchnia wynosiła ponad 50 ha, pochowano łącznie ponad 75 tysięcy osób. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | Po prawej stronie głównej alei, za kaplicą, znajduje się Kwatera Światowego Związku śp. Żołnierzy Armii Krajowej, z jednakowymi nagrobkami z nazwiskami żołnierzy AK, od frontu kwatery – ściana wyłożona płytami z czarnego granitu z 76 tablicami z inskrypcjami. W roku 2008 powstała pierwsza na Pomorzu mogiła dla dzieci nienarodzonych. W 2009 powstało kolumbarium (z wejściem od ul. Armii Krajowej). W latach 1979–1993 pochowano na nim 51 tysięcy osób, do 31 XII 2010 liczba pochówków na tym cmentarzu oraz dawnym Emaus (będących pod wspólnym zarządem) wzrosła do 71 352 osób. W początkach 2014 roku (w obrębie kwatery 71) oddano ogólnodostępny zbiorowy grób do pochówków w urnach (miejsce na około tysiąca urn). W 2010 cmentarz zajmował powierzchnię 46,63 ha (bez cmentarza św. Franciszka), w latach 2013–2014 rozbudowany o kolejne 2,2 ha (miejsce na około 3250 pochówków) między ul. Cedrową i Olchową. Z cmentarzem św. Franciszka w 2018 powierzchnia wynosiła ponad 50 ha, pochowano łącznie ponad 75 tysięcy osób. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Wersja z 09:12, 11 gru 2021
tzw. Łostowicki
CMENTARZE NA SIEDLCACH. Wojskowy Cmentarz Francuski, przy ul. Powstańców Warszawskich 35, założony w 1807 roku dla poległych w trakcie oblężenia Gdańska żołnierzy wojsk napoleońskich. W marcu 1948 konsul generalny Francji w Gdańsku, Peretii, wystąpił z inicjatywą utworzenia w tym miejscu cmentarza obywateli francuskich zmarłych na Wybrzeżu podczas II wojny światowej. Na podstawie umowy rządów Polski i Francji w 1949 uporządkowany (projekt Wiesław Gruszkowski, Adam Haupt) jako miejsce pochówku 1320 obywateli francuskich zmarłych podczas II wojny światowej z całej Polski. 2 XI 1961 roku w obecności między innymi przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Józefa Szmidta i francuskich gości: chargé d’affaires E.D. Harcourta, attaché wojskowego mjr. Molbose i konsula francuskiego na Wybrzeżu M. Grisarda odsłonięto pomnik ufundowany przez rząd Francji.
W 1967 roku, nakładem finansowym Ambasady Francuskiej, przy okazji przygotowań do wizyty w Gdańsku prezydenta Francji Charles’a de Gaulle’a teren uprzątnięto, tworząc nekropolię około 1500 żołnierzy francuskich i osób cywilnych z różnych epok, których szczątki ekshumowano z różnych cmentarzy w Polsce, w większości jeńców francuskich z I i II wojny światowej. Po południu 9 IX 1967 prezydent Charles de Gaulle złożył na cmentarzu wieniec.
Nieczynny, cmentarz-pomnik, odnowiony w 2002 (wymiana 1370 krzyży, murawy, ogrodzenia) ze środków przyznanych przez francuskie Ministerstwo Obrony, poświęcony przez abp. Tadeusza Gocłowskiego 18 VIII 2002 w obecności ambasadora Republiki Francuskiej w Polsce Patricka Gautrat, konsula honorowego Republiki Francji w Gdańsku Jacka Tarnowskiego oraz kadetów francuskiej szkoły wojskowej w Saint-Cyr.
Zajmuje powierzchnię około 2 ha, założony na planie prostokąta wydłużonego w kierunku północno-zachodnim i południowo-wschodnim. Od południowego wschodu brama, od której wzdłuż osi cmentarza prowadzi centralna aleja zakończona wzniesieniem z trzema krzyżami i tablicą pamiątkową z napisem: SWOIM SYNOM ZMARŁYM ZA FRANCJĘ w POLSCE / WDZIĘCZNA REPUBLIKA FRANCUSKA. Prostopadłe do alei podłużnej trzy aleje poprzeczne dzielą teren na osiem jednakowych kwater. W kwaterach w regularnych rzędach ustawione nagrobki.
Św. Barbary' (St. Barbara-Kirchhof), ul. Zakopiańska, położony między ulicami Powstańców Warszawskich, Bema, Zakopiańską, Pankiewicza i Legnicką, ewangelicki. Powstał w roku 1869 w parafii ewangelickiej przy kościele św. Barbary. Poświęcony 2 XII 1869; 31 X 1925 wybudowano przy nim dzwonnicę z dzwonem z 1626. Na działce o powierzchni 3,99 ha, wydłużonej w kierunku północ-południe, na terenie lekko wznoszącym się ku północy, z tarasami ukształtowanymi przez niewielkie skarpy. Podzielony na kwatery prostopadłymi do siebie alejami (trzy podłużne i cztery poprzeczne), ogrodzony. Od roku 1945 nieczynny, zamknięty 10 IV 1964 roku, zdewastowany, obecnie park. W roku 2007 władze Gdańska ufundowały w jego miejscu pamiątkowy obelisk.
Św. Franciszka, Emaus, ul. Kartuska 238, rzymsko-katolicki. Założony przypuszczalnie pod koniec XIX wieku dla Emaus, powiększony po wybudowaniu kościoła św. Franciszka (1904–1906). Położony na zboczu doliny ul. Kartuskiej, po jej południowej stronie, na wysokości zespołu dawnego dworu Krzyżowniki. Założony na planie prostokąta lekko wydłużonego w kierunku północ-południe, o powierzchni 1,69 ha, podzielony na prostokątne kwatery przez 3 aleje podłużne i 2 poprzeczne, z główną bramą w osi, na północnej granicy działki, przy bramie niewielka murowana kaplica. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków z 1. połowy XX wieku, większość to nagrobki powstałe po 1945. Przejęty w latach 50. XX wieku przez Zarząd Cmentarzy Miejskich, połączony z cmentarzem Łostowickim, do którego przylega od północy, czynny, powierzchnia 3,08 ha.
Zbawiciela (Katholischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), Emaus, ul. Starodworska (Schlapker Gang), ul. Kartuska 170. Po północnej stronie ul. Kartuskiej, na stromym zboczu, wzdłuż ul. Starodworskiej, z którą graniczy od wschodu. Powstał w roku 1709 podczas zarazy (dżumy), uchwytny na planach od 1781, przeznaczony dla mieszkańców Emaus. Po roku 1830 cmentarz ewangelickiej gminy kościoła św. Katarzyny (chowano na nim także pastorów). Przejęty przez powstałą w roku 1895 nową parafię luterańską przy kościele Zbawiciela (Heilandskirche) przy ul. Kościelnej. Rozbudowany w kierunku zachodnim i północnym na początku XX wieku, w 1905 zbudowano ceglaną kaplicę. Na planie prostokąta mocno wydłużonego w kierunku północno-południowym, o powierzchni 1,73 ha, na stromym terenie ukształtowanym w formie 3 tarasów, z centralną aleją w podłużnej osi działki. Po roku 1945 nieczynny, zamknięty 8 XII 1956, po wyrównaniu terenu założono park. Na nieczynnym cmentarzu 8 XI 1953 przy próbie rozbrojenia znalezionego niewybuchu zginęło troje dzieci: Władysław Pipczyński (ur. 29 III 1946), Jerzy Pipczyński (ur. 17 X 1848) i Wojciech Łukaszewicz (ur. 1947), pochowanych na cmentarzu św. Franciszka.
Komunalny nr 5, przy ul. Łostowickiej 35 (popularnie, ale błędnie zwany Łostowickim). Obecnie największy cmentarz Gdańska, jedyna otwarta nekropolia do bieżącego pochówku zmarłych. Założony w roku 1979 na dotychczasowych polach uprawnych przy cmentarzu św. Franciszka, kilkakrotnie większym obszarze położonym na łagodnych wzniesieniach na południe od starej nekropolii, przylegający od wschodu do ul. Łostowickiej. Od bramy na zachód prowadzi główna aleja, przy której znajduje się kaplica. Układ kwater i alej nieregularny, dostosowany do konfiguracji terenu. Przy głównej alei, w Kwaterze Sybiraków, 11 XI 1998 odsłonięto pomnik Ofiarom Golgoty Wschodu (zwany też pomnikiem Matki Polki) autorstwa Pawła Kruszyńskiego (Pieta Sybiraków). 17 września odbywają się tam uroczystości organizowane przez Związek Sybiraków i Rodzinę Katyńską przy współudziale Urzędu Miasta. W kwaterze stoi osiem tablic pamięci z nazwiskami zmarłych na zesłaniu. 10 V 2018 roku przy Kwaterze Sybiraków odsłonięto pomnik poświęcony ofiarom Ponar.
Po prawej stronie głównej alei, za kaplicą, znajduje się Kwatera Światowego Związku śp. Żołnierzy Armii Krajowej, z jednakowymi nagrobkami z nazwiskami żołnierzy AK, od frontu kwatery – ściana wyłożona płytami z czarnego granitu z 76 tablicami z inskrypcjami. W roku 2008 powstała pierwsza na Pomorzu mogiła dla dzieci nienarodzonych. W 2009 powstało kolumbarium (z wejściem od ul. Armii Krajowej). W latach 1979–1993 pochowano na nim 51 tysięcy osób, do 31 XII 2010 liczba pochówków na tym cmentarzu oraz dawnym Emaus (będących pod wspólnym zarządem) wzrosła do 71 352 osób. W początkach 2014 roku (w obrębie kwatery 71) oddano ogólnodostępny zbiorowy grób do pochówków w urnach (miejsce na około tysiąca urn). W 2010 cmentarz zajmował powierzchnię 46,63 ha (bez cmentarza św. Franciszka), w latach 2013–2014 rozbudowany o kolejne 2,2 ha (miejsce na około 3250 pochówków) między ul. Cedrową i Olchową. Z cmentarzem św. Franciszka w 2018 powierzchnia wynosiła ponad 50 ha, pochowano łącznie ponad 75 tysięcy osób.
