KAPITUŁA KATEDRALNA I ARCHIKATEDRALNA GDAŃSKA

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 9: Linia 9:
 
{| class="tableGda"  
 
{| class="tableGda"  
 
|-  
 
|-  
−
|+ Prałaci kapituły  katedralnej gdańskiej wedle stanu z 25 III 1992
+
|+ Prałaci kapituły  katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
 
|-  
 
|-  
 
| [[PAWŁOWICZ ZYGMUNT | bp. Zygmunt Pawłowicz]]
 
| [[PAWŁOWICZ ZYGMUNT | bp. Zygmunt Pawłowicz]]
Linia 22: Linia 22:
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-
 
|-
−
|+ Kanonicy gremialni kapituły  katedralnej gdańskiej wedle stanu z 25 III 1992
+
|+ Kanonicy gremialni kapituły  katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
 
|-
 
|-
 
|  [[KOSSAK-GŁÓWCZEWSKI LEON | ks. prałat Leon Kossak-Główczewski]]   
 
|  [[KOSSAK-GŁÓWCZEWSKI LEON | ks. prałat Leon Kossak-Główczewski]]   
Linia 45: Linia 45:
 
| od 20 II 1982 kanonik honorowy, od 2 XII 1987 kanonik gremialny
 
| od 20 II 1982 kanonik honorowy, od 2 XII 1987 kanonik gremialny
 
|}
 
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Kanonicy honorowi kapituły katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
 +
|-
 +
|  ks. prałat  [[GUSTKOWICZ JAN | Jan Gustkowicz]]
 +
| od 17 IX 1978
 +
|-
 +
|  ks. prałat Jozef Waląg
 +
| od 17 IX 1978
 +
|-
 +
|  ks. kanonik Paweł Baranowski
 +
| od 17 IX 1978
 +
|-
 +
| ks. prałat  [[JANKOWSKI HENRYK | Henryk Jankowski]]
 +
| od 17 IX 1978
 +
|-
 +
|  ks. kanonik Paweł Matulewicz
 +
| od 17 IX 1978
 +
|-
 +
| ks. kanonik Jerzy Zaremba
 +
| od 1 XII 1978
 +
|-
 +
| ks. kanonik Kazimierz Krucz
 +
| od 27 X 1981
 +
|-
 +
| ks. prałat  [[SAMP MIKOŁAJ | Mikołaj Samp]]
 +
| od 31 XII 1982
 +
|-
 +
| ks. kanonik Edward Brzozowski
 +
| od 31 XII 1982
 +
|-
 +
| ks. kanonik Władysław Matys
 +
| od 12 X 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Bogdan Napierała
 +
| od 12 X 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Andrzej Rurarz
 +
| od 12 X 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Roman Kłoniecki
 +
| od 21 XI 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Tadeusz Panasiak
 +
| od 21 XI 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Edward Szymański
 +
| od 21 XI 1983
 +
|-
 +
| ks. kanonik Józef Mietła
 +
 +
| od 11 VI 1984
 +
|-
 +
| - ks. kanonik mgr Zbigniew Bryk
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Stanisław Dułak
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Stanisław Knapik
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik dr Stanisław Zięba
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Gerard Borys
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Henryk Bukowski
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Andrzej Kowalczyk
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik [[KOWNACKI JERZY | Jerzy Kownacki]]
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Julian Noga
 +
| od 2 XII 1987
 +
|-
 +
| ks. kanonik Cezary Annusewicz
 +
| od 28 VIII 1988
 +
|-
 +
| ks. kanonik Tadeusz Cabała
 +
| od 30 VII 1989
 +
|-
 +
| ks. prałat  [[CYBULA ALFRED FRANCISZEK  | Alfred Franciszek Cybula]]
 +
| od 24 XII 1990
 +
|-
 +
| ks. kanonik Gerard Maternicki
 +
| od 24 XII 1990
 +
|-
 +
| ks. kanonik mgr Włodzimierz Zduński
 +
| od 24 XII 1990
 +
|-
 +
 +
 +
 +
 +
  
 
[[Category: Hasła w przygotowaniu]]
 
[[Category: Hasła w przygotowaniu]]

Wersja z 11:14, 24 lip 2021

KAPITUŁA KATEDRALNA I ARCHIKATEDRALNA GDAŃSKA. Mimo formalnego istnienia diecezji gdańskiej od 30 XII 1925 długo nie było warunków do ustanowienia ciała doradczego biskupa, czyli kapituły katedralnej. Erygował ją dopiero 17 IX 1978 bp. Lech Kaczmarek.

Kapituła katedralna to kolegialny organ władzy w kościele katolickim, złożony z duchownych (kanoników), szczególnie zasłużonych dla kościoła lokalnego, usadowiona przy kościele biskupim (katedrze), jakby rada przyboczna biskupa, która od XII wieku wspierała go w decyzjach dotyczących diecezji, uczestniczyła wraz z nim w określonych obrzędach liturgicznych oraz między innymi wybierała kandydata na biskupa, którego uznawał i zatwierdzał papież. Po śmierci lub ustąpieniu biskupa kapituła wybierała administratora diecezji, zwanego wikariuszem kapitulnym; wprawdzie Kodeks Prawa Kanonicznego w 1983 zniósł te uprawnienia, ale w nielicznych diecezjach przywilej ten pozostał (diecezja Chur w Szwajcarii, diecezja salzburska w Austrii i kilka diecezji niemieckich). Zgodnie z postanowieniami tego samego Kodeksu od 1983 kapitułę katedralną w roli senatu biskupiego zastąpiła Rada Kapłańska i od tej pory spełnia głównie funkcje ceremonialne.

Prezydium kapituły tworzą: prepozyt, dziekan, archidiakon, scholastyk i kustosz, a w jej skład wchodzą kanonicy gremialni, kanonicy seniorzy i kanonicy honorowi. Członkowie prezydium kapituły noszą zwyczajowo nazwę prałatów (kapitulnych), chociaż według prawa kościelnego nimi nie są.

Kanonicy zasadniczo dzielą się na: gremialnych (inaczej rzeczywistych, czyli tytularnych), ponadliczbowych (bez prebendy, czyli uposażenia), honorowych.

Prawo kanoniczne próbuje ograniczać także ubiory (stroje) kanoników na różne okazje (zwykłe, uroczyste, wewnątrz kapituły, niezwiązane z liturgią itd.), historycznie bardzo bogate i zróżnicowane – także w zależności od dodatkowych godności: np. biskupa czy prezbitera z godnościami papieskimi, daje wszak kapitułom kanonickim prawo własnego ich ustalania, co prowadzi niekiedy do wyraźnych między nimi różnic. Najczęściej spotykana jest sutanna z fioletowymi guzikami oraz obszyciami, przepasana fioletowym pasem, nadana kanonikowi przepisami kapituły, przez co odpowiadają strojem Kapelanom Honorowym Jego Świątobliwości (prałatom). Mogą też nosić dodatkowe elementy stroju kanonika (mucet – potocznie „pelerynka”, sięgająca łokci narzutka; dystynktorium – odznaka kanonicka o formie orderowej, noszona na piersiach na łańcuchu lub wstędze, ewentualnego biret z kolorowym pomponem).

Prałat (łac. praelatus – przełożony) to obecnie kapłan obdarzony godnościami honorowymi przez Stolicę Apostolską lub biskupa diecezji, w której istnieje kapituła. W Kościele katolickim była to jedna z podstawowych godności nadawanych prez papieża zasłużonym kapłanom. W 2014 decyzją papieża Franciszka tytuł prałata jako godność honorowa został zniesiony. Nie będzie on już nadawany zasłużonym kapłanom, ale księża, którzy otrzymali ten tytuł, mogą go nadal używać. Obecnie istnieje tylko jedno papieskie odznaczenie dla duchownych diecezjalnych: Kapelan Jego Świątobliwości. Jest ono przyznawane zasłużonym dla Kościoła kapłanom, którzy ukończyli 65 rok życia.

Z chwilą utworzenia 25 III 1992 archidiecezji gdańskiej gdańska kapituła katedralna przekształciła się w kapitułę archikatedralną. Stosownych do nowej sytuacji zmian i nominacji w jej składzie dokonał 17 IX 1992 abp. Tadeusz Gocłowski. Kolejne korekty w składzie były przeprowadzane przez kolejnych arcybiskupów w zwykłym trybie zmian i nominacji. JANSZ

Prałaci kapituły katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
bp. Zygmunt Pawłowicz prepozyt od 2 XII 1987
ks. prałat Brunon Kędziorski kanonik honorowy od 4 XII 1987, dziekan od 6 XI 1991
ks. infułat Franciszek Bernard Polzin kanonik honorowy od 17 IX 1978, kustosz od 27 II 1982
Kanonicy gremialni kapituły katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
ks. prałat Leon Kossak-Główczewski penitencjarz od 17 IX 1978
ks. prałat Wiesław Lauer sekretarz od 17.09.1978
ks. prałat Jan Majder kanonik teolog od 17 IX 1978
ks. kanonik Ireneusz Glegociński od 17 IX 1978
ks. prałat Mieczysław Goździewski od 11 X 1978
ks. prałat Stanisława Bogdanowicza od 17 IX 1978 kanonik honorowy, od 27 X 1981 kanonik gremialny
ks. prałat Ernest Kleinert od 20 II 1982 kanonik honorowy, od 2 XII 1987 kanonik gremialny
Kanonicy honorowi kapituły katedralnej gdańskiej według stanu z 25 III 1992
ks. prałat Jan Gustkowicz od 17 IX 1978
ks. prałat Jozef Waląg od 17 IX 1978
ks. kanonik Paweł Baranowski od 17 IX 1978
ks. prałat Henryk Jankowski od 17 IX 1978
ks. kanonik Paweł Matulewicz od 17 IX 1978
ks. kanonik Jerzy Zaremba od 1 XII 1978
ks. kanonik Kazimierz Krucz od 27 X 1981
ks. prałat Mikołaj Samp od 31 XII 1982
ks. kanonik Edward Brzozowski od 31 XII 1982
ks. kanonik Władysław Matys od 12 X 1983
ks. kanonik Bogdan Napierała od 12 X 1983
ks. kanonik Andrzej Rurarz od 12 X 1983
ks. kanonik Roman Kłoniecki od 21 XI 1983
ks. kanonik Tadeusz Panasiak od 21 XI 1983
ks. kanonik Edward Szymański od 21 XI 1983
ks. kanonik Józef Mietła od 11 VI 1984
- ks. kanonik mgr Zbigniew Bryk od 2 XII 1987
ks. kanonik Stanisław Dułak od 2 XII 1987
ks. kanonik Stanisław Knapik od 2 XII 1987
ks. kanonik dr Stanisław Zięba od 2 XII 1987
ks. kanonik Gerard Borys od 2 XII 1987
ks. kanonik Henryk Bukowski od 2 XII 1987
ks. kanonik Andrzej Kowalczyk od 2 XII 1987
ks. kanonik Jerzy Kownacki od 2 XII 1987
ks. kanonik Julian Noga od 2 XII 1987
ks. kanonik Cezary Annusewicz od 28 VIII 1988
ks. kanonik Tadeusz Cabała od 30 VII 1989
ks. prałat Alfred Franciszek Cybula od 24 XII 1990
ks. kanonik Gerard Maternicki od 24 XII 1990
ks. kanonik mgr Włodzimierz Zduński od 24 XII 1990
Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=KAPITU%C5%81A_KATEDRALNA_I_ARCHIKATEDRALNA_GDA%C5%83SKA&oldid=78245”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania