BRAMA ŻABIA
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:1_Brama_Żabia.jpg|thumb|Brama Żabia w ciągu obecnych ul. Słodowników (z prawej u góry) i ul. Żabi Kruk (z lewej u dołu) według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600]] | [[File:1_Brama_Żabia.jpg|thumb|Brama Żabia w ciągu obecnych ul. Słodowników (z prawej u góry) i ul. Żabi Kruk (z lewej u dołu) według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600]] | ||
| − | [[File: Richard_Gottheil.jpg | thumb| Kasyno oficerskie przy | + | [[File: Richard_Gottheil.jpg | thumb| Kasyno oficerskie przy Mälzergasse 7-8 (ul. Słodowników), po stronie wschodniej ulicy i byłego przedbramia, widok od strony północnej, fot. [[GOTTHEIL, rodzina | Richard Gottheil]], około 1870]] |
[[File:Brama_Zabia.jpg|thumb|Pozostałości baszty przedbramia Bramy Żabiej, 2018]] | [[File:Brama_Zabia.jpg|thumb|Pozostałości baszty przedbramia Bramy Żabiej, 2018]] | ||
| − | '''BRAMA ŻABIA''' (Fischertor, Brama Rybacka), lądowa, w południowym ciągu [[MURY OBRONNE | murów obronnych]] Głównego Miasta, zamykająca od południa ul. Słodowników i chroniąca drogę ze [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]] (obecnie ul. Żabi Kruk). W źródłach pisanych od roku 1357. Początkowo furta w murze, konieczność rozbudowy spowodowało powstanie drugiego niskiego muru obronnego w 4. ćwierci XIV wieku (po 1379). Powstał niewielki (około 8,5 × 6,8 m) jedno- lub dwukondygnacyjny murowany budynek bramny o zaokrąglonym przejeździe (prześwit około 2,8 m), wysunięty nieco przed lico muru wysokiego. Nakryty był wysokim, czterospadowym dachem. Z murem niskim, w którym znajdowała się brama zewnętrzna, połączony krótkimi prostopadłymi odcinkami murów z niewielkimi furtami. Charakterystyczna była mała szerokość międzymurza przed bramą, wynosząca około 3 m. Podczas rozbudowy w 2. ćwierci XV wieku dodano flankujące bramę zewnętrzną 2 zaokrąglone baszty (około 7 × 6 m), połączone przesklepionym przejazdem, z szerokimi działobitniami, przystosowane do broni palnej. Nad fosą znajdował się most zwodzony.<br/><br/> | + | '''BRAMA ŻABIA''' (Fischertor, Brama Rybacka), lądowa, w południowym ciągu [[MURY OBRONNE | murów obronnych]] Głównego Miasta, zamykająca od południa Mälzergasse (ul. Słodowników) i chroniąca drogę ze [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]] (obecnie ul. Żabi Kruk). W źródłach pisanych od roku 1357. Początkowo furta w murze, konieczność rozbudowy spowodowało powstanie drugiego niskiego muru obronnego w 4. ćwierci XIV wieku (po 1379). Powstał niewielki (około 8,5 × 6,8 m) jedno- lub dwukondygnacyjny murowany budynek bramny o zaokrąglonym przejeździe (prześwit około 2,8 m), wysunięty nieco przed lico muru wysokiego. Nakryty był wysokim, czterospadowym dachem. Z murem niskim, w którym znajdowała się brama zewnętrzna, połączony krótkimi prostopadłymi odcinkami murów z niewielkimi furtami. Charakterystyczna była mała szerokość międzymurza przed bramą, wynosząca około 3 m. Podczas rozbudowy w 2. ćwierci XV wieku dodano flankujące bramę zewnętrzną 2 zaokrąglone baszty (około 7 × 6 m), połączone przesklepionym przejazdem, z szerokimi działobitniami, przystosowane do broni palnej. Nad fosą znajdował się most zwodzony.<br/><br/> |
| − | Po utracie znaczenia militarnego w XVI wieku zaadaptowana na mieszkania, z biegiem czasu wtopiła się w sąsiednią zabudowę. Konieczność poprawy warunków komunikacyjnych spowodowała, że w roku 1819 rozebrano wewnętrzną część, w latach 1827–1828 zewnętrzną. Zniszczenia w 1945 odsłoniły fragment murów przyziemia zachodniej baszty flankującej bramę zewnętrzną oraz relikty fragmentu bramy właściwej (wewnętrznej), te ostatnie rozebrano. Zachowany fragment baszty przedbramia widoczny jest w zachodniej pierzei ul. Słodowników wraz z fragmentem muru niskiego. {{author: | + | Po utracie znaczenia militarnego w XVI wieku zaadaptowana na mieszkania, z biegiem czasu wtopiła się w sąsiednią zabudowę. Konieczność poprawy warunków komunikacyjnych spowodowała, że w roku 1819 rozebrano wewnętrzną część, w latach 1827–1828 zewnętrzną.{{author: GS}} <br/><br/> |
| + | W miejscu przedbramia, po wschodniej jej stronie (Mälzergasse 7, przy skrzyżowaniu z Vorstädtischer Graben (Podwalem Przedmiejskim)) do 1867 działała miejska placówka straży pożarnej, w 1869 przejęta przez władze wojskowe, które zbudowały tu kasyno (Mälzergasse nr 7-8). W okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] własność Senatu, wydzierżawiane na potrzeby dalej działającego kasyna (w 1931 Kasyno Weinhandler, prowadzone przez Kurta Kesslera) i na potrzeby kantorów różnych firm. Zniszczenia w 1945 odsłoniły fragment murów przyziemia zachodniej baszty flankującej bramę zewnętrzną oraz relikty fragmentu bramy właściwej (wewnętrznej), te ostatnie rozebrano. Zachowany fragment baszty przedbramia widoczny jest w zachodniej pierzei ul. Słodowników wraz z fragmentem muru niskiego. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Wersja z 13:15, 15 lip 2021
BRAMA ŻABIA (Fischertor, Brama Rybacka), lądowa, w południowym ciągu murów obronnych Głównego Miasta, zamykająca od południa Mälzergasse (ul. Słodowników) i chroniąca drogę ze Starego Przedmieścia (obecnie ul. Żabi Kruk). W źródłach pisanych od roku 1357. Początkowo furta w murze, konieczność rozbudowy spowodowało powstanie drugiego niskiego muru obronnego w 4. ćwierci XIV wieku (po 1379). Powstał niewielki (około 8,5 × 6,8 m) jedno- lub dwukondygnacyjny murowany budynek bramny o zaokrąglonym przejeździe (prześwit około 2,8 m), wysunięty nieco przed lico muru wysokiego. Nakryty był wysokim, czterospadowym dachem. Z murem niskim, w którym znajdowała się brama zewnętrzna, połączony krótkimi prostopadłymi odcinkami murów z niewielkimi furtami. Charakterystyczna była mała szerokość międzymurza przed bramą, wynosząca około 3 m. Podczas rozbudowy w 2. ćwierci XV wieku dodano flankujące bramę zewnętrzną 2 zaokrąglone baszty (około 7 × 6 m), połączone przesklepionym przejazdem, z szerokimi działobitniami, przystosowane do broni palnej. Nad fosą znajdował się most zwodzony.
Po utracie znaczenia militarnego w XVI wieku zaadaptowana na mieszkania, z biegiem czasu wtopiła się w sąsiednią zabudowę. Konieczność poprawy warunków komunikacyjnych spowodowała, że w roku 1819 rozebrano wewnętrzną część, w latach 1827–1828 zewnętrzną.
W miejscu przedbramia, po wschodniej jej stronie (Mälzergasse 7, przy skrzyżowaniu z Vorstädtischer Graben (Podwalem Przedmiejskim)) do 1867 działała miejska placówka straży pożarnej, w 1869 przejęta przez władze wojskowe, które zbudowały tu kasyno (Mälzergasse nr 7-8). W okresie II Wolnego Miasta Gdańska własność Senatu, wydzierżawiane na potrzeby dalej działającego kasyna (w 1931 Kasyno Weinhandler, prowadzone przez Kurta Kesslera) i na potrzeby kantorów różnych firm. Zniszczenia w 1945 odsłoniły fragment murów przyziemia zachodniej baszty flankującej bramę zewnętrzną oraz relikty fragmentu bramy właściwej (wewnętrznej), te ostatnie rozebrano. Zachowany fragment baszty przedbramia widoczny jest w zachodniej pierzei ul. Słodowników wraz z fragmentem muru niskiego.
