KOŚCIÓŁ ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO (Brzeźno)

Wersja z 14:29, 15 cze 2021

Kościół św. Antoniego, 1936

KOŚCIÓŁ ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO, Brzeźno, ul. Dworska 2 (do 1945 Weißhofer Straße). Początkowo Brzeźno podlegało parafii w Oliwie, od 1866 roku parafii przy kościele św. Jadwigi Śląskiej w Nowym Porcie. Po włączeniu do Gdańska, wraz z rozbudową rybackiej osady i kąpieliska, miejscowi katolicy rozpoczęli starania o własny kościół. W roku 1913 zawiązał się komitet budowy kościoła, zakupiono działkę przy obecnej ul. Gdańskiej. Do kwestii budowy powrócono po I wojnie światowej, zmieniając lokalizację na obecną ul. Dworską. Od 1921 msze odbywały się w sali gimnastycznej miejscowej szkoły powszechnej oraz w Domu Zdrojowym. W 1922 roku ustanowiono odrębną kuratorię i założono pierwsze księgi metrykalne. W latach 1922–1923 według projektu prof. Friedricha Fischera wybudowano kościół, konsekrowany w 1926 przez biskupa gdańskiego Edwarda O’Rourke’a. Jednonawowy (długość 37 m, szerokość 16,40 m i wysokość 16,20 m), przykryty dachem dwuspadowym, z dachówką tzw. holenderką. W strzelistej wieżyczce pośrodku dachu umieszczono dzwony. Strop drewniany, kasetowy, wraz z chórem wsparty na drewnianych filarach. Prezbiterium ośmiokątne, w nastawie ołtarza głównego obrazy św. Antoniego oraz św. Jana Nepomucena. Przed II wojną światową w bocznych ołtarzach zamiast nastaw umieszczono figury Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej (obecnie obrazy Jezusa Miłosiernego i Matki Boskiej Częstochowskiej). Większość elementów tych ołtarzy pochodziła z kościoła św. Józefa na Starym Mieście. Urządzono także osobną kaplicę chrzcielną (obecnie druga zakrystia). W roku 1929 ustanowiono osobną parafię, która objęła także Zaspę oraz dwory: Biały, Czerwony, Czarny. W okresie 1923–1929 urządzono cmentarz, wybudowano dom parafialny i założono parafialne przedszkole. W czasie II wojny światowej proboszczem był ks. Brunon Binnebesel, zamordowany w 1944 przez hitlerowców. W 1945 kościół częściowo zniszczony; ucierpiały zwłaszcza wieżyczka, dach i sklepienie, okna oraz część murów. Odbudowany w latach 1945–1946. W 1974 roku urządzono przyległą do kościoła osobną kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej. W 1980–1982 kościół rozbudowano i powiększono o nową część chórową (obecna długość 44,9 m). W 1982–1984 wykonano generalny remont połączony z wymianą części wyposażenia (miedzy innymi nowe witraże według projektu s. Jolanty Rzoski OSB). W latach 1966–1985 proboszczem był ks. Zygmunt Pawłowicz, następnie długoletni biskup pomocniczy diecezji i archidiecezji gdańskiej. Działalność parafii obok licznych stowarzyszeń kościelnych wspomagały także do roku 1966 siostry pasterzanki, a od 1971 Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Misjonarek. SK