KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ

Wersja z 20:19, 10 mar 2021

Kościół Matki Boskiej Bolesnej, z prawej budynek plebani, po wybudowaniu

Kościół Matki Boskiej Bolesnej, z prawej budynek plebani, około 1950, fot. Kazimierz Lelewicz

Kościół Matki Boskiej Bolesnej, 2009

KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ, Rudno, ul. Głęboka 1 (do roku 1945: Niedere Front). Świątynię w tej części miasta planowano jeszcze przed I wojną światową (pierwszy komitet budowy w 1909). Wybudowany w latach 1926–1928 (według projektu Friedricha Fischera, architekt: Felix Tiede) jako wotum ku upamiętnieniu ofiar I wojny światowej. Konsekrowany w 1928. W roku 1925 założono pierwsze księgi metrykalne (duszpasterstwu służyła początkowo kaplica na plebanii), parafię utworzono w 1929, obejmując nią północną część Dolnego Miasta, Przeróbkę, Rudno oraz wschodnie połacie miasta, w tym leżące poza terytorium Gdańska Przejazdowo, czyli tereny dawniej należące do parafii kościoła św. Mikołaja, św. Brygidy i Kaplicy Królewskiej. Jednonawowy, w stylu neogotyckim z charakterystycznymi schodkowymi szczytami od północy i południa, z wieżą sygnaturki pośrodku dwuspadowego dachu, ponad transeptem zorientowanym na osi wschód-zachód.

Znacznie zniszczony w 1945 roku (prezbiterium, dach, ołtarze, organy), tegoż roku przejęty na potrzeby polskiego duszpasterstwa katolickiego. Proboszcz, ks. Jan Żywicki, repatriant z Wilna, doprowadził w latach 1946–1950 do odbudowy kościoła, od początku pełniącego funkcję kościoła dziekańskiego dla dekanatu Dolne Miasto. Pierwotny wystrój wewnętrzny został zdewastowany w 1945. W ołtarzu głównym przez pewien czas znajdował się obraz Matki Boskiej Bolesnej z kościoła św. Brygidy. W transepcie od strony wschodniej urządzono kaplicę Matki Boskiej Miłosierdzia (Ostrobramskiej). Tymczasowe urządzenie zastąpiono po roku 1988 nowymi elementami. Prezbiterium zdobi obecnie nawiązująca do wezwania kościoła grupa rzeźb: wielki drewniany krucyfiks z ukrzyżowanym Chrystusem, u jego stóp również drewniana rzeźba Matki Boskiej Bolesnej. Na ścianach bocznych prezbiterium umieszczono tablice przykazań. W ołtarzu bocznym po stronie wschodniej znajduje się marmurowe baptysterium z drewnianą rzeźbą św. Jana Chrzciciela na ścianie. Ołtarz boczny po stronie zachodniej tytułowany jest kaplicą Jezusa Miłosiernego, z obrazem o tej treści oraz ocalałą z przedwojennego wyposażenia figurą Serca Pana Jezusa. W kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej, obok kilku obrazów i rzeźb o treści maryjnej, wyróżnia się wizerunek Matki Boskiej Kozielskiej oraz urna z grudką ziemi z grobów pomordowanych w Katyniu. Korpus główny oraz prezbiterium zdobi 16 witraży o nowoczesnej kolorystyce i treści nawiązującej do beatyfikacji i kanonizacji dokonanych w większości za pontyfikatu papieża Jana Pawła II. W chórze nad wejściem do kościoła od strony południowej umieszczono prospekt organowy. W okresie 1997–1999 wybudowano w Przejazdowie filialną kaplicę Narodzenia Pańskiego, poświęconą w roku 1999.

Parafia sprawuje również pieczę duszpasterską nad Zakładem Karnym w Gdańsku-Przeróbce, gdzie mieści się osobna kaplica pw. Miłosierdzia Bożego. Przy parafii działają wspólnoty świeckie. SK