GOLDWASSER, wódka gdańska
(wstawienie ilustracji (e-mail z 28.01.2019)) |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Etykieta likieru Goldwasser, lata 70 XX wieku.JPG|thumb|Etykieta likieru Goldwasser, lata 70. XX wieku]] | [[File:Etykieta likieru Goldwasser, lata 70 XX wieku.JPG|thumb|Etykieta likieru Goldwasser, lata 70. XX wieku]] | ||
| − | '''GOLDWASSER''' (Gulden-Wasser, Złota Wódka), popularna wódka gdańska ([[GORZELNICTWO | gorzelnictwo]], [[LIKIERY | likiery]]) o minimalnej 40% zawartości alkoholu, likier ziołowo-korzenny. Produkcję rozpoczął w Gdańsku Ambrosius Vermöllen, przybyły z Niderlandów, z Lier (francuskie Lierre, obecnie Belgia, prowincja Antwerpia), od 1598 roku posiadający [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo gdańskie]]. Od roku 1704 likier produkowany był przy Breitgasse 51/52 (ul. Szeroka), gdzie znajdowała się także probiernia-restauracja (Der Lachs – Pod Łososiem). W 1923 otwarto filię w Berlinie. 18 VII 1938 (w 340-lecie założenia firmy) otwarto w gdańskiej restauracji Der Lachs firmowe muzeum. Po II wojnie światowej produkowany w Polsce w ramach monopolu państwowego, początkowo w Starogardzie Gdańskim, następnie w Poznaniu (w roku 2008 zmieniono wzór etykiety i kształt butelki), produkcję wstrzymano w roku 2009. W Niemczech produkcję wznowiono w 1971 w Hardenbergu. Sprzedawana w charakterystycznych, kanciastych butelkach, początkowo ciemnych, następnie jasnych, przezroczystych (dla prezentacji wirujących płatków złota). Receptura tajna, według prób jej odtworzenia z XVII wieku: na sztof (= 1,4 litra) wchodziło 6 łutów (1 łut = 13,56 g) anżeliki, 6 łutów korzeni tataraku, 2 łuty korzeni mistrzowca, 2 łuty korzeni dziewięćsiłu, 2,5 łutów korzenia kurkumy, łut korzeni gencjany, łut ziela pieprzowego, łut driakwi, łut „diabelskiego ziela”, 10 łutów owoców jałowca, garść winnej ruty, 1 garść świeżej ruty, pewne ilości sandałowca, rozmarynu i innych egzotycznych przypraw, które zalewano w alembiku (naczynie służące do destylacji) sztofem dobrej anyżówki bądź gorzałki francuskiej, a następnie – po odcedzeniu – dolewano 8 sztofów (około 11 litrów) wódki czystej, dodawano do smaku cukier oraz – co stanowiło o marce i wyjątkowości napitku – 22-karatowe płatki złota. Znana była odmiana wódki złotej bez dodatku złotych płatków, za to z dużą ilością aromatycznych korzeni, przypraw i owoców. Sporządzano ją z następujących składników: kardamonu, ziela pieprzowego, kameliny, goździków, imbiru, kwiatów i gałki muszkatołowej, kolendry, kurkumy, liści laurowych, anżeliki, skórki cytrynowej i pomarańczowej, rozmarynu, nasion kopru zwykłego i włoskiego, kminku, anyżu, owoców jałowca, majeranku, tymianku, szałwi, galgantu, kwiatów lawendy z dodatkiem chmielu, a nawet nasion natki i korzenia pietruszki, strąków długiego pieprzu oraz truskawek. Łącznie na kwartę (około 8 litrów) wódki przypadało około 22 kg dodatków. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | + | '''GOLDWASSER''' (Gulden-Wasser, Złota Wódka), popularna wódka gdańska ([[GORZELNICTWO | gorzelnictwo]], [[LIKIERY | likiery]]) o minimalnej 40% zawartości alkoholu, likier ziołowo-korzenny. Produkcję rozpoczął w Gdańsku Ambrosius Vermöllen, przybyły z Niderlandów, z Lier (francuskie Lierre, obecnie Belgia, prowincja Antwerpia), od 1598 roku posiadający [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo gdańskie]].<br/><br/> |
| + | Od roku 1704 likier produkowany był przy Breitgasse 51/52 (ul. Szeroka), gdzie znajdowała się także probiernia-restauracja (Der Lachs – Pod Łososiem). W 1923 otwarto filię w Berlinie. 18 VII 1938 (w 340-lecie założenia firmy) otwarto w gdańskiej restauracji Der Lachs firmowe muzeum. Po II wojnie światowej produkowany w Polsce w ramach monopolu państwowego, początkowo w Starogardzie Gdańskim, następnie w Poznaniu (w roku 2008 zmieniono wzór etykiety i kształt butelki), produkcję wstrzymano w roku 2009. W Niemczech produkcję wznowiono w 1971 w Hardenbergu.<br/><br/> | ||
| + | Sprzedawana w charakterystycznych, kanciastych butelkach, początkowo ciemnych, następnie jasnych, przezroczystych (dla prezentacji wirujących płatków złota). Receptura tajna, według prób jej odtworzenia z XVII wieku: na sztof (= 1,4 litra) wchodziło 6 łutów (1 łut = 13,56 g) anżeliki, 6 łutów korzeni tataraku, 2 łuty korzeni mistrzowca, 2 łuty korzeni dziewięćsiłu, 2,5 łutów korzenia kurkumy, łut korzeni gencjany, łut ziela pieprzowego, łut driakwi, łut „diabelskiego ziela”, 10 łutów owoców jałowca, garść winnej ruty, 1 garść świeżej ruty, pewne ilości sandałowca, rozmarynu i innych egzotycznych przypraw, które zalewano w alembiku (naczynie służące do destylacji) sztofem dobrej anyżówki bądź gorzałki francuskiej, a następnie – po odcedzeniu – dolewano 8 sztofów (około 11 litrów) wódki czystej, dodawano do smaku cukier oraz – co stanowiło o marce i wyjątkowości napitku – 22-karatowe płatki złota. Znana była odmiana wódki złotej bez dodatku złotych płatków, za to z dużą ilością aromatycznych korzeni, przypraw i owoców. Sporządzano ją z następujących składników: kardamonu, ziela pieprzowego, kameliny, goździków, imbiru, kwiatów i gałki muszkatołowej, kolendry, kurkumy, liści laurowych, anżeliki, skórki cytrynowej i pomarańczowej, rozmarynu, nasion kopru zwykłego i włoskiego, kminku, anyżu, owoców jałowca, majeranku, tymianku, szałwi, galgantu, kwiatów lawendy z dodatkiem chmielu, a nawet nasion natki i korzenia pietruszki, strąków długiego pieprzu oraz truskawek. Łącznie na kwartę (około 8 litrów) wódki przypadało około 22 kg dodatków. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Wersja z 16:53, 5 mar 2021
GOLDWASSER (Gulden-Wasser, Złota Wódka), popularna wódka gdańska ( gorzelnictwo, likiery) o minimalnej 40% zawartości alkoholu, likier ziołowo-korzenny. Produkcję rozpoczął w Gdańsku Ambrosius Vermöllen, przybyły z Niderlandów, z Lier (francuskie Lierre, obecnie Belgia, prowincja Antwerpia), od 1598 roku posiadający obywatelstwo gdańskie.
Od roku 1704 likier produkowany był przy Breitgasse 51/52 (ul. Szeroka), gdzie znajdowała się także probiernia-restauracja (Der Lachs – Pod Łososiem). W 1923 otwarto filię w Berlinie. 18 VII 1938 (w 340-lecie założenia firmy) otwarto w gdańskiej restauracji Der Lachs firmowe muzeum. Po II wojnie światowej produkowany w Polsce w ramach monopolu państwowego, początkowo w Starogardzie Gdańskim, następnie w Poznaniu (w roku 2008 zmieniono wzór etykiety i kształt butelki), produkcję wstrzymano w roku 2009. W Niemczech produkcję wznowiono w 1971 w Hardenbergu.
Sprzedawana w charakterystycznych, kanciastych butelkach, początkowo ciemnych, następnie jasnych, przezroczystych (dla prezentacji wirujących płatków złota). Receptura tajna, według prób jej odtworzenia z XVII wieku: na sztof (= 1,4 litra) wchodziło 6 łutów (1 łut = 13,56 g) anżeliki, 6 łutów korzeni tataraku, 2 łuty korzeni mistrzowca, 2 łuty korzeni dziewięćsiłu, 2,5 łutów korzenia kurkumy, łut korzeni gencjany, łut ziela pieprzowego, łut driakwi, łut „diabelskiego ziela”, 10 łutów owoców jałowca, garść winnej ruty, 1 garść świeżej ruty, pewne ilości sandałowca, rozmarynu i innych egzotycznych przypraw, które zalewano w alembiku (naczynie służące do destylacji) sztofem dobrej anyżówki bądź gorzałki francuskiej, a następnie – po odcedzeniu – dolewano 8 sztofów (około 11 litrów) wódki czystej, dodawano do smaku cukier oraz – co stanowiło o marce i wyjątkowości napitku – 22-karatowe płatki złota. Znana była odmiana wódki złotej bez dodatku złotych płatków, za to z dużą ilością aromatycznych korzeni, przypraw i owoców. Sporządzano ją z następujących składników: kardamonu, ziela pieprzowego, kameliny, goździków, imbiru, kwiatów i gałki muszkatołowej, kolendry, kurkumy, liści laurowych, anżeliki, skórki cytrynowej i pomarańczowej, rozmarynu, nasion kopru zwykłego i włoskiego, kminku, anyżu, owoców jałowca, majeranku, tymianku, szałwi, galgantu, kwiatów lawendy z dodatkiem chmielu, a nawet nasion natki i korzenia pietruszki, strąków długiego pieprzu oraz truskawek. Łącznie na kwartę (około 8 litrów) wódki przypadało około 22 kg dodatków.
