DOM TECHNIKA

Wersja z 06:01, 3 cze 2020

Dom Technika (z lewej i Hotel „Hevelius” (z prawej), widok od strony wschodniej, 1990

Dom Technika, 2019

DOM TECHNIKA, ul. Rajska 6, siedziba gdańskiego oddziału Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT), powstałej w 1945 roku. Gdański oddział NOT działał od 1949 roku i w pierwszym okresie funkcjonowania mieścił się przy ul. Wały Jagiellońskie 38. Z końcem 1960 roku – z braku państwowych dotacji na budowę nowej siedziby oddziału – w Gdańsku zawiązał się Komitet Budowy Domu Technika. Uzyskano zgodę władz miasta na jego lokalizację przy Targu Węglowym, planując, że prace zostaną ukończenie do 1965 roku, budynek zaś (trzy- lub czteropiętrowy) będzie architektonicznie dopasowany do gmachu Teatru Wybrzeże. Ostatecznie jednak zgodnie z uchwalonym w 1963 roku planem zagospodarowania rejonu między ulicami Rajską, Gnilną, Łagiewniki a Kanałem Raduni pod budowę Domu Technika przeznaczono działkę przy ul. Rajskiej.

W kwietniu 1963 ogłoszono konkurs architektoniczny na zagospodarowanie całości terenu. Za zwycięski uznano projekt zespołu architektów Bolesława Kardaszewskiego i Ludwika Mackiewicza. Zakładał on wybudowanie domu towarowego (w miejscu powstałego później Madisona), dużego hotelu (w miejscu późniejszego Heveliusa; zob. hotele), pawilonu handlowego, baru szybkiej obsługi, Domu Nauczyciela i Domu Technika. Z powodu trudności finansowych z czasem opracowano projekt oszczędnościowy (architekt miejski Romuald Kokoszko i Stanisław Michel), zakładający tylko budowę Domu Nauczyciela i Domu Technika. W końcu sierpnia 1965 roku rozstrzygnięto zamknięty (brało w nim udział jedynie sześć biur projektowych z Wybrzeża) konkurs architektoniczny na Dom Technika. Pierwszą nagrodę zdobył zespół w składzie Szczepan Baum, Zbigniew Budzyński i Danuta Olędzka.

Pod koniec 1969 roku rozpoczęto przygotowania do budowy, likwidując funkcjonujący tu jedyny wówczas w śródmieściu Gdańska strzeżony parking samochodowy. W 1970 przystąpiono do pierwszych prac ziemnych, w 1971 oddano stan surowy, budynek otwarto 30 III 1974 roku. Na froncie gmachu umieszczono tablicę wymieniającą fundatorów Domu Technika. Wykonawcą było Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego.

Budynek, o kubaturze 33 430 m³, czterech kondygnacjach naziemnych (z tarasem w części parterowej) i jednej piwnicznej, w chwili otwarcia miał aulę na 450 miejsc, osiem sal konferencyjnych, księgarnię, czytelnię-bibliotekę czasopism technicznych, klub z kawiarnią, restaurację. W budynku funkcjonował Oddział Wojewódzki NOT, Wojewódzki Klub Techniki i Racjonalizacji, ośrodek informacji technicznej, francuskiej dokumentacji technicznej (z laboratorium językowym), wydawnictwo Budownictwo Okrętowe oraz biura 17 stowarzyszeń technicznych. BŚ