CYBULSKI ZBIGNIEW, aktor, patron gdańskiej ulicy

[[File:Wesele Zbigniewa Cybulskiego i Elżbiety Chwalibóg, Chmielno, 1960.JPG|thumb|Wesele Zbigniewa Cybulskiego i Elżbiety Chwalibóg, Chmielno, 1960]]CYBULSKI Zbigniew (3 XI 1927 Kniaże – 8 i 1967 Wrocław), aktor, reżyser. Studiował w Kr., pocz. w Akademii Handlowej, nast. do 1953 w PWST. Wraz z Lidią Zamkow i grupą aktorów (m.in. qBogumił Kobiela, Kalina Jędrusik, Jerzy Goliński, Leszek Herdegen) przeniósł się do Trójmiasta, z którym związał się do 1960. W 1960–62 występował w Warszawie w Teatrze Ateneum. W q Teatrze Wybrzeże zagrał 8 ról. Debiutował rolą Ferdynanda (Intryga i miłość), nast. grał: mąciwodę i sabotażystę Mechtiego Agę Rustambejlego (Poszukiwacze), Herszta Uzupełnienia Anarchistów (Tragedia optymistyczna), Zbigniewa (Mazepa), Bukowicza (Grzech), Józefa (Ballady i romanse) i Jana (Pierwszy dzień wolności). Najwybitniejszym osiągnięciem była rola narkomana Johnny’ego Pope’a (Kapelusz pełen deszczu). W 1954 założył w Gd. z B. Kobielą teatr studencki Bim-Bom. Nie interesując się polityką, szukał rozwiązań dla zagadek egzystencjalnych. Założył z B. Kobielą Teatr Rozmów, który traktował jak laboratorium i naukę humanizmu. Zrealizowali 10 premier, m.in. Przy drzwiach zamkniętych Sartre’a, Improwizację Ionesco. Do Teatru Wybrzeże wrócił za dyrekcji Zygmunta Hübnera, reżyserując z B. Kobielą Jonasza i błazna. Po wyjeździe do Warszawy zagrał 2 role: Jerry’ego (Dwoje na huśtawce) i Stevensa (Requiem dla zakonnicy). Występował w kabarecie Wagabunda. Zagrał w 37 filmach (w tym 3 zagranicznych); 9 ról w Teatrze TV, m.in. tytułowy Sammy czy Pietuchow (Pozwólcie mi zmartwychwstać), oraz w popularnym telewizyjnym Teatrze Kobra: Paul Walby (Murowane alibi) i Carliss (Cała prawda); 2 role radiowe – Chauvin (Moderato cantabile) i Michał (Wielki człowiek). Najbardziej cenione role filmowe to Maciek Chełmiński w symbolicznym Popiele i diamencie, debiut filmowy – Kostek (Pokolenie) oraz Rysiek (Miłość dwudziestolatków), Wiktor Rawicz (Jak być kochaną), Kowalski – Malinowski (Salto), Maciek (Szyfry), z ról komediowych: tytułowy Giuseppe (Giuseppe w Warszawie), kostiumowych: Alfons van Wordem (Rękopis znaleziony w Saragossie), zagranicznych: rewolucjonista Corala i płk Prado Roth (La Poupéa). Ostatnie jego role to Rodecki (Morderca zostawia ślad) oraz trener Księżek (Jowita). Był idolem młodzieży lat 50. i 60. XX w. Ucieleśniał sumienie i uosabiał rozdarcie moralne całej generacji. Popularność zyskał dzięki naturalności, spontaniczności oraz grze pełnej ekspresji. Budowanie postaci opierał na kontrastach stanów emocjonalnych, gestu i mimiki, przy jednoczesnym braku dbałości o wyrazistość wypowiedzi, nonszalancji i niechęci do kostiumu (zwłaszcza hist.). Wprowadził do pol. kina nowoczesny typ aktorstwa i aktora nawiązującego własny dialog z publicznością. Zginął tragicznie we Wr. {{author: HD}} [[Category: Encyklopedia]]