NALOTY BOMBOWE PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ

Wersja z 10:24, 24 paź 2019

Gdańszczanie z ul. Jana z Kolna (na pierwszym planie po lewej dom nr 8) oglądają skutki zniszczeń po nalocie z 11 VII 1942 przy ul. Gdyńskich Kosynierów 7-8, fotografia wykonana od strony ul. Nowomiejskiej

Oficjakna lista ofiar nalotu z 11 VII 1942

Ulica Piwna i kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, po 1945

Ruina domu przy ul. Korzennej 36, po 1945

NALOTY BOMBOWE PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ. Ze względu na intensywność nalotów na Gdańsk podczas II wojny światowej bombardowania miasta można podzielić na dwa okresy: do końca 1944 roku i od początku 1945. Pierwsze pojedyncze i chaotyczne naloty na Gdańsk wykonało morskie lotnictwo radzieckie już w pierwszych dniach wojny z ZSRR, 20/21 sierpnia i 1/ 2 września 1941. MB

Okres I. Nalot z 11 VII 1942. Pierwszy podczas II wojny światowej nalot angielskiego lotnictwa (z 24 lancasterów utracono 2 maszyny) między godziną 21.45 a 22.30. Celem były pochylnie Stoczni Schichaua i Gdańskiej ( Stocznia Królewska), seryjnie produkujących U-booty. Stocznie leżały na granicy zasięgu angielskiego lotnictwa, z braku rozeznania celu zostały ominięte, bomby spadły na zachodnią część szpitala diakonis przy Neugarten 3/5 (ul. Nowe Ogrody) oraz na budynki mieszkalne przy Plankengasse 7 i 11 (ul. Dziewanowskiego), Rennerstiftsgasse 7 i 8 (ul. Gdyńskich Kosynierów), rejon gazowni przy Wallgasse (ul. Wałowa) i Rittergasse (ul. Rycerska). Do północy 11 lipca zginęły lub zmarły na skutek obrażeń 44 osoby, w tym 11 w szpitalu diakonis. Między 13 a 15 lipca w gdańskich szpitalach (głównie diakonis) zmarło dalszych 45 osób, wcześniej ciężko rannych. Wśród ofiar było 11 dzieci (2–10 lat), 7 diakonis, kilka pielęgniarek z ich szpitala. Był to jedyny nalot, po którym hitlerowskie władze Gdańska opublikowały w prasie pełną 89-osobową listę ofiar, z komentarzem o angielskim barbarzyństwie i bestialstwie. 16 lipca, z udziałem gauleitera Alberta Forstera, wojskowych i cywilnych władz Gdańska, odbył się na tzw. polu majowym przy Wielkiej Alei (al. Zwycięstwa) antyangielski wiec. Trumny z ciałami ofiar ciężarówkami przewieziono na cmentarzu Srebrzysko; większość pochowano we wspólnej mogile (zmarłych pochodzących spoza Gdańska zabrały rodziny). O późniejszych nalotach nie informowała już objęta cenzurą lokalna prasa, wzmocniono obronę przeciwlotniczą (baterie dział stacjonowały na wzgórzach Chełmu, Wrzeszcza i Suchanina, centrum broniły szybkostrzelne działka na wieży kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP)). MrGl

Nalot dzienny samolotów radzieckich z 18 VIII 1942 spowodował szkody w domach przy Husarengasse (w 1945 ul. Szwoleżerów, obecnie nie istnieje, okolice Długich Ogrodów, Szopy, Łąkowej) i Fischbrücke (Rybackie Pobrzeże, Targ Rybny), zginęło 7 osób (był to najskuteczniejszy wówczas nalot radzieckiego lotnictwa). Podczas kolejnego nalotu radzieckiego 27 VIII 1942 uszkodzone zostały domy przy obecnej al. Grunwaldzkiej we Wrzeszczu oraz w centrum przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha) i Strandgasse (ul. Dolna); zginęły 3 osoby. Intensywniejszych nalotów radzieckich na Gdańsk dokonano w kwietniu 1943 roku: 13/14 kwietnia, 14/15 kwietnia i 16/17 kwietnia. 9 X 1943 podczas nalotu amerykańskich latających fortec na Gdynię i Gdańsk odnotowano zniszczenia m.in. w porcie oraz budynków na Przeróbce, Siennej Grobli i we Wrzeszczu przy Birkenallee (ul. Brzozowa), zginęło 6 gdańszczan. Ponowny atak samolotów alianckich nastąpił w nocy z 26/27 VIII 1944, nie spowodował większych strat. MB

Okres II. Z tego okresu pierwszy i tragiczny w skutkach był nalot samolotów radzieckich 26 I 1945. Bomby spadły na Dworzec Główny oraz wypełniony uciekinierami Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki przy Promenade 7 (ul. 3 Maja) i dom przy Ankerschmiedegasse (ul. Kotwiczników). 9 III 1945 lotnictwo radzieckie zbombardowało Główne Miasto i okolice. W nalocie uczestniczyło ponad 100 samolotów, od bomb burzących, zapalających i odłamkowych powstały zniszczenia lub pożary przy: Langgasse (ul. Długa), Brotbänkengasse (ul. Chlebnicka), Frauengasse (ul. Mariacka), Wallgasse (ul. Wałowa), na Starym Przedmieściu, przy Promenade, Delbrückallee (ul. Marii Skłodowskiej-Curie), a także na Biskupiej Górce. Celem kolejnego nalotu z 12/13 III 1945 było ponownie centrum i obiekty w Nowym Porcie. Zniszczone zostały domy przy Hundegasse (ul. Ogarna), Melzergasse (ul. Słodowników) i Ketterhagergasse (ul. Zbytki), zapaliły się też Spichlerze. W nocnym ataku z 18/19 III 1945 obok samolotów radzieckich uczestniczyły także amerykańskie. Na skutek tego nalotu uszkodzone zostały budynki: Muzeum Miejskiego, Kasy Oszczędności, Ratusza Głównego Miasta, Urzędu Telegraficznego i Towarowego Dworca Brama Nizinna, po raz kolejny pożar wybuchł na Spichlerzach. Ponadto zaatakowano lotnisko we Wrzeszczu; w wyniku zniszczeń Rosjanie uzyskali pełne panowanie w powietrzu nad miastem. Podczas nalotów lotnictwa alianckiego na Gdańsk 20, 23, 24 i 25 marca uszkodzona została elektrownia na Ołowiance, w mieście nie było prądu i nie działały wodociągi, co utrudniło straży pożarnej gaszenie pożarów. Ogólne skutki nalotów dotknęły całe miasto, zwłaszcza obiekty kolejowe wokół Dworca Głównego. MB