KONSULAT FRANCJI

Wersja z 13:18, 30 paź 2018

Dokument powołujący konsulat Francji w Gdańsku, wystawiony przez króla Francji Henryka IV w Rouen 23 IV 1610

Medal pamiątkowy z okazji 400-lecia konsulatu, Wawrzyniec Samp, emitent: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska (Muzeum Gdańska), awers, 2010

Medal pamiątkowy z okazji 400-lecia konsulatu, Wawrzyniec Samp, emitent: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska (Muzeum Gdańska), rewers, 2010

KONSULAT FRANCJI, powołany na podstawie dokumentu wystawionego przez króla Francji Henryka IV w Rouen 23 IV 1610. Było to pierwsze tego typu przedstawicielstwo dyplomatyczne w Gdańsku i prawdopodobnie pierwszy konsulat na ziemiach polskich. Ustanowienie konsulatu było efektem gospodarczego i politycznego zainteresowania Francji Pomorzem, a głównymi inicjatorami powołania – miejscowe francuskie kupiectwo, szukające różnych dróg na polepszenie swojej sytuacji. Konsulowie byli komisarzami, inaczej zwanymi rezydentami, którzy zajmowali się sprawami typowo politycznymi, mając także pieczę nad zagadnieniami gospodarczymi. Nie mieli jednak władzy sądowniczej nad Francuzami ani nie mogli korzystać z immunitetu dyplomatycznego. Siedziba mieściła się w domu zajmowanym przez każdorazowego konsula. Pierwszym konsulem francuskim w Gdańsku został Jean Cabrol de Blanque, związany wcześniej z Henrykiem IV, dyplomata biegły w sprawach basenu Morza Bałtyckiego. Jego nominację potwierdziła w 1612 roku królowa Francji Maria Medycejska (król Henryk IV został zamordowany w 1610). W styczniu 1634 oficjalnie konsulem został Henri de Canasilles z Rouen, równocześnie pełniący tę funkcję w Gdańsku i Królewcu. Przyczynił się on do podpisania w 1635 rozejmu w Sztumskiej Wsi, który zapewniał pokój między Polską a Szwecją. W roku 1636 na wniosek konsula dwór francuski przysłał do Gdańska około 3 tysiące łasztów soli, co mogło przynieść spory zysk. Zamiast spodziewanych zysków materialnych, które miały zostać spożytkowane na poczynania polityczne, transakcja ta przyniosła straty. Po niedatowanej śmierci de Canasillesa placówka fracuska na pewien czas przestała funkcjonować. W 1661 roku francuskim przedstawicielem został kupiec i bankier Jean Formont. Spośród jego następców Ludwik Mathy wysyłał do władz francuskich dokładne raporty o życiu politycznym i gospodarczym Gdańska, które zachowane do współczesności zostały częściowo opublikowane przez Edmunda Cieślaka i Józefa Rumińskiego (Raporty rezydentów francuskich w Gdańsku w XVIII wieku). W 1793, wobec zajęcia Gdańska przez Prusy, konsulat został rozwiązany. Wznowił działalność po przerwie spowodowanej wojną w 1919, zamknięty we wrześniu 1939 po wybuchu kolejnej wojny światowej. Po roku 1945 konsulat mieścił się w Gdyni, następnie we Wrzeszczu przy ul. Konarskiego 1, zlikwidowany po 1975. Obecnie Francję w Gdańsku reprezentują konsulowie honorowi. W 2010 roku odbyła się w Dworze Artusa uroczysta sesja naukowa w 400-lecie konsulatu. PP