RACHALSKI ALFRED LUDOMIR, profesor Politechniki Gdańskiej

Wersja z 13:57, 28 wrz 2017

Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk

Partner redakcji

ALFRED LUDOMIR RACHALSKI (12 XII 1913 Przemyśl – 12 II 2003 Gdańsk), naukowiec, specjalista z dziedziny budowy maszyn roboczych ciężkich, mechaniki stosowanej oraz mechanizacji transportu. Syn Alfreda Rachalskiego i Anny z domu Dybowskiej (8 I 1882 – 20 XI 1958). W 1931 roku ukończył Gimnazjum Państwowe im. Zygmunta Augusta w Wilnie, w 1938 został absolwentem Politechniki Warszawskiej z tytułem inżyniera mechanika. Pracował między innymi jako konstruktor w Zbrojowni nr 2 w Warszawie. Od października 1938 do września 1939 roku odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Artylerii Przeciwlotniczej w Trauguttowie i w I Pułku Artylerii Przeciwlotniczej w Warszawie, ukończył ją w stopniu podporucznika artylerii. W 1939 walczył w wojnie obronnej; wzięty do niewoli, zbiegł z oflagu i powrócił do Warszawy. Tam był organizatorem pomocy Żydom. W latach 1940–1944 pracował jako nauczyciel i kreślarz w Szkole Kolejowej i warsztatach kolejowych w Warszawie. Żołnierz Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim, nie poszedł do niewoli. Po upadku powstania przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie, po ucieczce mieszkał we wsi Mogiły, gdzie pracował jako drwal. Od lutego do czerwca 1945 roku był zatrudniony w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Łodzi.

Od lipca 1945 do 1978 roku pracował na Politechnice Gdańskiej (PG): w 1949 adiunkt, w 1954 zastępca profesora, w 1955 docent, od 1965 profesor nadzwyczajny (tytularny). W latach 1956–1959 założyciel i kierownik Katedry Teorii Mechanizmów na Wydziale Maszynowym, 1959–1969 kierownik Katedry Maszyn Dźwigowych i Budowlanych, 1954–1956 prodziekan Wydziału Mechanicznego, 1960–1966 prodziekan Wydziału Maszynowego. W 1965 jeden z twórców Wydziału Budowy Maszyn PG. W okresie 1969–1974 pracował w Instytucie Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn, 1974–1978 w Zakładzie Maszyn Roboczych Ciężkich PG. Odbył staże w Delft w Holandii (1951–1952), gdzie jako ekspert Ministerstwa Żeglugi dokonywał odbiorów i ekspertyz urządzeń dźwigowych, oraz we Francji (1961–1962).

W latach 1945–1951 pracował także jako nauczyciel przedmiotów zawodowych w Państwowym Liceum Budownictwa Okrętowego w Gdańsku ( Conradinum), 1945–1948 jako kierownik Oddziału Elektromechanicznego w Biurze Odbudowy Portów i Urzędu Morskiego. Od 1951 do 1955 roku wykładał w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku. W latach 1948–1962 był rzeczoznawcą w Polskim Rejestrze Statków w Gdańsku, 1975–1983 członkiem tamtejszej Rady Technicznej; był również rzeczoznawcą Przedsiębiorstwa Państwowego „Polcargo” (1954–1962). W latach 1956–1961 pracował jako główny specjalista w Biurze Projektów Budownictwa Morskiego, 1957–1964 w gdańskim oddziale Przedsiębiorstwa Projektowania i Budowy Zakładów Przemysłu Metalowego i Elektrotechnicznego PROZAMET w Warszawie, 1973–1976 w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Mechanizacji Produkcji Zwierzęcej „Meprozet” w Gdańsku.

Członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, gdańskiego oddziału Naczelnej Organizacji Technicznej, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Morskich, Rady Naukowej Instytutu Morskiego (1967–1983). Profesor wizytujący w Kongo na Wydziale Politechnicznym Uniwersytetu w Lovanium (1967). Prowadzone przez niego badania naukowe dotyczyły dźwignic, słownictwa technicznego, urządzeń portowych, projektowania maszyn dźwigowych i przenośnikowych. Był współtwórcą prototypów dźwigów portowych, okrętowych i stoczniowych. Na emeryturze rozwijał zainteresowania pozazawodowe w zakresie filozofii współczesnej i problematyki eutanazji. Autor książki Matadorzy i eutanaści (1997). Od lat 70. XX wieku był kurierem i kolporterem wydawnictw paryskiej „Kultury”, jednym z głównych organizatorów wydawnictw drugiego obiegu w Trójmieście. Po jego śmierci zgromadzony przez niego księgozbiór uległ rozproszeniu.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), złotą odznaką „Zasłużony Pracownik Morza” (1962).

Po raz pierwszy żonaty z Wandą (1918–2002), po raz drugi – z Lucienne (ur. 1923), doczekał się córki Zofii (1922–1949) i syna Andrzeja (ur. 1942). Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Oliwie. WP