KOLMAN ROMUALD, profesor Politechniki Gdańskiej

Wersja z 09:40, 28 wrz 2017

ROMUALD STANISŁAW KOLMAN (17 VI 1922 Lwów – 22 II 2016 Gdańsk), naukowiec, specjalista z dziedziny technologii maszyn, kwalitologii, inżynierii jakości. Syn Henryka i Kazimiery z domu Cichockiej. Od 1935 roku uczył się we Lwowie w III Gimnazjum Męskim, od 1937 w Gimnazjum Mechanicznym. 29 VI 1943 roku (pod okupacją niemiecką) ukończył Wydział Budowy Maszyn Państwowej Technicznej Szkoły Zawodowej jako technik budowy maszyn. W lipcu 1944 został wywieziony na roboty przymusowe, przebywał w Saksonii i północnych Czechach, do 8 V 1945 pracował w fabryce samochodów i zakładach kolejowych jako ślusarz i mechanik maszyn budowlanych. Od maja do września 1945 roku był zatrudniony w Wydziale Komunikacyjnym Urzędu Miejskiego w Legnicy, od października do grudnia tegoż roku w Wojewódzkim Wydziale Komunikacyjnym we Wrocławiu.

30 VIII 1946 zdał maturę we wrocławskim Liceum Mechanicznym. Od listopada 1946 studiował na Wydziale Mechaniczno-Elektrotechnicznym, od 1949 na nowo utworzonym Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej, od czerwca 1951 magister nauk technicznych, inżynier mechanik ze specjalnością technologia maszyn. Jednocześnie od marca do września 1946 roku pracował we Wrocławiu w Państwowej Fabryce Wodomierzy, od kwietnia 1946 do grudnia 1949 w Centralnym Biurze Obrotu Maszyn, w latach 1949–1951 na Politechnice Wrocławskiej, 1951–1952 na Politechnice Warszawskiej. Od 1951 do 1964 roku był zatrudniony w Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) w Warszawie, był tam między innymi kierownikiem laboratorium (1954–1960) i kierownikiem Zakładu Technologii Metali (1960–1964). W 1959 roku uzyskał doktorat, w 1962 habilitację. Od 1962 na stanowisku docenta, od 1971 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1985 profesor zwyczajny. Równocześnie w latach 1953–1962 pracował w Państwowych Wydawnictwach Technicznych, początkowo jako starszy redaktor, od maja 1961 do lutego 1962 jako zastępca redaktora naczelnego do spraw słownictwa technicznego w Wydawnictwach Naukowo-Technicznych w Warszawie.

Od 1964 roku pracownik Politechniki Gdańskiej (PG). W latach 1964–1969 kierownik Katedry Obróbki Metali Skrawaniem, 1966–1969 prodziekan Wydziału Mechaniczno-Technologicznego, 1969–1979 kierownik Zakładu Obrabiarek i Obróbki Metali Skrawaniem, 1979–1991 kierownik Zakładu Inżynierii Jakości i Metrologii, 1984–1985 kierownik Studium Podyplomowego Jakości i Normalizacji na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym. W 1967 roku zorganizował na PG koło Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP). Z jego inicjatywy w latach 1976–1989 na PG odbywały się konferencje naukowe z cyklu „Kwalitologia”.
br/> Od maja do grudnia 1975 był konsultantem do spraw jakości w Centrum Techniki Wytwarzania Przemysłu Okrętowego „Promor” w Gdańsku. W latach 1985–1987 pełnił funkcję redaktora działu mechaniczno-technologicznego w Komitecie Redakcyjnym Wydawnictwa Politechniki Gdańskiej. Od 1991 roku przebywał na emeryturze, ale nadal wykładał: na PG, w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, na Uniwersytecie Gdańskim i w Wyższej Szkole Zarządzania w Częstochowie.

Był w Polsce prekursorem kwalitologii, twórcą gdańskiej szkoły badań nad jakością. Autor wielu ekspertyz dla Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Komitetu Badań Naukowych i Krajowej Izby Gospodarczej (członek Komitetu Jakości). Twórca i współtwórca dwóch patentów, wzoru użytkowego i jedenastu wdrożeń. Był współautorem siedemnastu i autorem jedenastu monografii (między innymi Ilościowe określenie jakości, 1973) oraz pięciu skryptów (wśród nich Sterowanie jakością wytwarzania, 1994), poświęconych projektowaniu technologii oraz eksploatacji maszyn, a także inżynierii jakości. Jego książka metodyczna Poradnik dla doktorantów i habilitantów miała kilka edycji (wyd. 4: 2004).

Był członkiem Komitetu Metrologii i Aparatury Naukowej Polskiej Akademii Nauk (1982–1990). Należał do organizacji naukowych, społecznych i zawodowych, między innymi do SIMP-u (1962–2015, wiceprzewodniczący oddziału gdańskiego w latach 1969–1972), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (1965–1994), Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT; od 1972), Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa (TNOiK; 1977–2016, w latach 1991–1997 przewodniczący oddziału gdańskiego), Polskiego Towarzystwa Towaroznawczego (1983–2016), International Gesellschaft für Warenkunde und Technologie w Wiedniu (1983–1992).

Został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003), odznaką honorową „Za Zasługi dla Gdańska” (1980), Medalem im. Karola Adamieckiego (1995), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1997), Polską Nagrodą Jakości – indywidualną (1998), Złotymi Odznakami SIMP-u (1972), NOT-u (1977), TNOiK (1983). Pochowany na cmentarzu Łostowickim. WP