CMENTARZE W NOWYM PORCIE

'''CMENTARZE W NOWYM PORCIE. Ewangelicki''' (Evangelischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), przy obecnej ul. Wyzwolenia i Władysława IV (Fischmeisterweg, Bergstraße). Założony przed rokiem 1689 dla załogi Szańca Zachodniego ([[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście]], twierdza), następnie przejęty przez powstałą w Nowym Porcie w 1793 gminę ewangelicką. Dwukrotnie powiększany w kierunku północno-zachodnim: w końcu XIX wieku i w 2. dziesięcioleciu XX wieku, kiedy sięgał do obecnej ul. Wojsk Ochrony Pogranicza, przez którą sąsiadował z cmentarzem [[KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ | kościoła św. Jadwigi]]. Czynny do roku 1945, następnie czynny czasowo, w 1947 zamknięty. Od lat 60. XX wieku park, południowo-wschodnią część działki zabrano pod budowę skrzyżowania. Położony na płaskim terenie, na działce o powierzchni 1,83 ha, w kształcie prostokąta ze ściętym narożnikiem północno-wschodnim, wydłużonego w kierunku wschód-zachód. Granica południowa biegła wzdłuż obecnej ul. Wyzwolenia, wschodnia wzdłuż obecnej ul. Władysława IV, północna dochodziła do zajezdni tramwajowej. Główna aleja prowadziła w osi podłużnej zachodniej części działki, w połowie jej długości biegła aleja poprzeczna. {{author: JWL}} <br /><br /> '''Stary Katolicki''', św. Jadwigi (Alter Katholischer Kirchhof, cmentarz św. Jadwigi), ul. Wolności, róg ks. Góreckiego (Wilhelmstraße i Hedwigskirchstraße). Zaznaczony na planie z roku 1842. Położony na działce w kształcie prostokąta, wydłużonego w kierunku północ-południe. Wschodnia granica działki biegła wzdłuż ul. ks. Góreckiego, południowa wzdłuż ul. Wolności. Z powodu położenia wśród zabudowy na terenie niewielkiej (około 0,2 ha) działki już pod koniec XIX wieku przepełniony. Istniał do lat 40. XX wieku, po 1945 roku teren oddany pod zabudowę mieszkaniową. {{author: JWL}} <br /><br /> '''Nowy Katolicki''' (Neuer Katholischer Kirchhof), nowy cmentarz św. Jadwigi, cmentarz Komunalny nr 3, obecnie cmentarz św. Jadwigi, ul. Wyzwolenia, róg ul. ks. Góreckiego (Fischmeisterweg, Hedwigskirchstraße). Założony około 1889 roku w związku z zapełnieniem się poprzedniego, około 1920 poszerzony w kierunku wschodnim. Użytkowany jako parafialny do 1945, następnie czasowo czynny, w końcu lat 50 XX wieku przejęty przez zarząd miasta, cmentarz komunalny. Od wschodu graniczył z dawnym cmentarzem ewangelickim (obecnie park). Położony na płaskim terenie, na działce o powierzchni 1,72 ha, w kształcie prostokąta wydłużonego w kierunku wschód-zachód, z symetryczną kompozycją wnętrza. Od głównej bramy na zachodniej granicy działki, przy ul. ks. Góreckiego, prowadzi w osi podłużnej założenia aleja zakończona krzyżem cmentarnym. Przecinają ją prostopadle 3 aleje, dzieląc całość na prostokątne kwatery. Po stronie południowej bramy niewielka murowana kaplica. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z roku 1924, kilka sprzed 1945. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]]