MUZEUM NARODOWE
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Sale Muzeum Narodowego (dawniej Pomorskiego), lata 60. XX wieku.JPG|thumb|Sale Muzeum Narodowego (dawniej Pomorskiego), lata 60. XX wieku]] | [[File:Sale Muzeum Narodowego (dawniej Pomorskiego), lata 60. XX wieku.JPG|thumb|Sale Muzeum Narodowego (dawniej Pomorskiego), lata 60. XX wieku]] | ||
| − | '''MUZEUM NARODOWE''', ul. Toruńska 1. Mieści się w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego, kontynuuje tradycje [[MUZEUM MIEJSKIE | Muzeum Miejskiego]] (Stadtmuseum) i | + | '''MUZEUM NARODOWE''', ul. Toruńska 1. Mieści się w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego, kontynuuje tradycje [[MUZEUM MIEJSKIE | Muzeum Miejskiego]] (Stadtmuseum) i [[MUZEUM RZEMIOSŁA ARTYSTYCZNEGO | Muzeum Rzemiosła Artystycznego]] (Kunstgewerbemuseum). Początkowo pod nazwą Muzeum Miejskie. Już w 1945 roku do zniszczonego w 65% budynku zaczęto zwozić znalezione w ruinach Gdańska zabytki, których było początkowo 800. Zabezpieczano je i w miarę możliwości poddawano konserwacji. Jednocześnie odgruzowywano budynek, by wygospodarować przestrzeń ekspozycyjną. Otwarcia muzeum, już jako Państwowego Muzeum w Gdańsku dokonali 30 V 1948 wiceminister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski oraz dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie prof. Stanisław Lorenz. Mieściło się w krużgankach i salach przyziemia. Na odbudowywanym piętrze trwał jeszcze remont. 1 VII 1948 placówka otrzymała nazwę Muzeum Pomorskie. Pierwsze ekspozycje prezentowały kulturę artystyczną Gdańska i Pomorza. W ekspozycji znalazły się rzeźba i malarstwo europejskie, rzemiosło artystyczne oraz malarstwo polskie XIX i XX wieku, to ostatnie w dużej mierze dzięki depozytom z Muzeum Narodowego w Warszawie. W roku 1952 zaprezentowano wyniki badań archeologicznych prof. Konrada Jażdżewskiego. W 1956 roku wróciły do Gdańska z ZSRR zabytki wywiezione w czasie wojny. Zaprezentowano je na otwartej 30 września wystawie. Obecni byli: dyrektor sekcji muzeów UNESCO dr van der Haegen, dyrektor Międzynarodowej Rady Muzeów dr Georges Henri Rivière, dyrektorzy muzeów polskich oraz muzeów z Sofii, Berlina, Pragi, Budapesztu i Bukaresztu. Obok 150 obrazów, około 4500 grafik i rysunków, z kilkudziesięciu rzeźb do Gdańska wrócił tryptyk [[SĄD OSTATECZNY | ''Sąd Ostateczny'']] Hansa Memlinga – najcenniejsze dzieło znajdujące się w muzeum. W roku 1961 do muzeum trafiła część pochodzącego z [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] zbioru paramentów kościelnych, które przed wojną znajdowały się w zbiorach Muzeum Miejskiego. Rząd NRD zwrócił Polsce 189 tkanin i haftów. Budowano bardzo obszerne kolekcje muzealne, uwzględniając w nich także zabytki archeologiczne, historyczne i etnograficzne. Funkcjonujące w ramach muzeum oddziały archeologiczny, morski i historyczny dały początek samodzielnym obecnie gdańskim muzeom: w roku 1960 [[MUZEUM MORSKIE | Muzeum Morskiemu]], w 1962 [[MUZEUM ARCHEOLOGICZNE | Muzeum Archeologicznemu]], w 1971 [[MUZEUM HISTORYCZNE MIASTA GDAŃSKA | Muzeum Historycznemu Miasta Gdańska]]. <br/><br/> |
| − | 7 X 1972 Muzeum Pomorskie przemianowano na Muzeum Narodowe. Posiada obecnie oddziały: Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie (od 1978 roku, w dworku Józefa Wybickiego; zbiory o charakterze patriotycznym, skupia ekspozycje wokół tematów związanych z ''Mazurkiem Dąbrowskiego'' i Józefem Wybickim); Muzeum Etnograficzne, początkowo dział ( | + | 7 X 1972 Muzeum Pomorskie przemianowano na Muzeum Narodowe. Posiada obecnie oddziały: Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie (od 1978 roku, w dworku Józefa Wybickiego; zbiory o charakterze patriotycznym, skupia ekspozycje wokół tematów związanych z ''Mazurkiem Dąbrowskiego'' i Józefem Wybickim); Muzeum Etnograficzne, początkowo dział ([[MALICKI LONGIN | Longin Malicki]]), od roku 1979 oddział, od 1988 w Spichrzu Opackim w Oliwie ([[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE | klasztor cystersów w Oliwie]]), posiadające także kolekcje z zakresu kultur pozaeuropejskich oraz obiekty dotyczące ludności przesiedlonej z Kresów II Rzeczypospolitej Polskiej; oddział Sztuki Współczesnej w [[PAŁAC OPATÓW | Pałacu Opatów]] w Oliwie (od 1988 roku, gromadzi i udostępnia kolekcje obrazujące najważniejsze prądy w nowoczesnej sztuce polskiej; zbiory skupione są w działach: malarstwa i rysunku, grafiki i tkaniny artystyczne, ceramiki i rzeźby); Gdańska Galeria Fotografii (od 1995, ul. Grobla I 3/5, powstała za sprawą Związku Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku w roku 1977 jako Galeria GN; skupia się wokół fotografii dawnej: gdańskiej, kresowej oraz fotografii artystycznej); Oddział Zielona Brama (od 1999, pełni funkcję ekspozycyjną, nie gromadzi własnych zbiorów) oraz Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim (od 2006, pełni także funkcję Pomorskiego Ośrodka Kontaktów z Polonią). Podstawowym działem jest Dział Sztuki Dawnej, mieszczący się w pierwotnej siedzibie muzeum, dawnym klasztorze franciszkańskim. Przechowywane i prezentowane są tu kolekcje złotnictwa, cyny, ceramiki, mebli, rzeźby, grafiki, rysunku i dawnego malarstwa, gromadzone jeszcze przez Muzeum Miejskie. Prezentowany jest także ''Sąd Ostateczny'' H. Memlinga. Największym przedsięwzięciem wystawienniczym muzeum była zorganizowana w 1997 roku wystawa ''Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka gdańska od połowy XV do końca XVIII wieku.'' {{author: JT}}<br /><br /> |
{| class="tableGda" | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|- | |- | ||
| czerwiec 1946 – 30 VI 1948 | | czerwiec 1946 – 30 VI 1948 | ||
| − | | | + | | [[CHRANICKI | JAN Jan Chranicki]] |
|- | |- | ||
| class="authorEgTab" | {{author: JT}} | | class="authorEgTab" | {{author: JT}} | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|- | |- | ||
| 1 VII 1948 – 30 XI 1970 | | 1 VII 1948 – 30 XI 1970 | ||
| − | | | + | | [[CHRANICKI JAN | Jan Chranicki]] |
|- | |- | ||
| 1 XII 1970 – 30 IV 1971 | | 1 XII 1970 – 30 IV 1971 | ||
| − | | | + | | [[WĄSOWICZ JANUSZ HENRYK | Janusz Henryk Wąsowicz]] (wicedyrektor, p.o.) |
|- | |- | ||
| 1 V 1971 – 6 X 1972 | | 1 V 1971 – 6 X 1972 | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
|- | |- | ||
| 1 VII 1974 – 3 I 1980 | | 1 VII 1974 – 3 I 1980 | ||
| − | | | + | | [[PRZAŁA JAN | Jan Przała]] |
|- | |- | ||
| 3 I 1980 – 31 XII 1982 | | 3 I 1980 – 31 XII 1982 | ||
| − | | | + | | [[KUSZEWSKI JÓZEF | Józef Kuszewski]] |
|- | |- | ||
| 1 I 1983 – 31 V 1988 | | 1 I 1983 – 31 V 1988 | ||
| − | | | + | | [[MILEWSKA TERESA DANUTA | Teresa Danuta Milewska]] |
|- | |- | ||
| 1 VI 1988 – 3 VIII 2004 | | 1 VI 1988 – 3 VIII 2004 | ||
| − | | | + | | [[PIASKOWSKI TADEUSZ LEON | Tadeusz Piaskowski]] |
|- | |- | ||
| 4 VIII 2004 – | | 4 VIII 2004 – | ||
| − | | | + | | [[BONISŁAWSKI WOJCIECH | Wojciech Bonisławski]] |
|- | |- | ||
| class="authorEgTab" | {{author: JT}} | | class="authorEgTab" | {{author: JT}} | ||
|} [[Category: Encyklopedia]] | |} [[Category: Encyklopedia]] | ||
Wersja z 08:35, 25 cze 2014
,_lata_60._XX_wieku.JPG)
MUZEUM NARODOWE, ul. Toruńska 1. Mieści się w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego, kontynuuje tradycje Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum) i Muzeum Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbemuseum). Początkowo pod nazwą Muzeum Miejskie. Już w 1945 roku do zniszczonego w 65% budynku zaczęto zwozić znalezione w ruinach Gdańska zabytki, których było początkowo 800. Zabezpieczano je i w miarę możliwości poddawano konserwacji. Jednocześnie odgruzowywano budynek, by wygospodarować przestrzeń ekspozycyjną. Otwarcia muzeum, już jako Państwowego Muzeum w Gdańsku dokonali 30 V 1948 wiceminister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski oraz dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie prof. Stanisław Lorenz. Mieściło się w krużgankach i salach przyziemia. Na odbudowywanym piętrze trwał jeszcze remont. 1 VII 1948 placówka otrzymała nazwę Muzeum Pomorskie. Pierwsze ekspozycje prezentowały kulturę artystyczną Gdańska i Pomorza. W ekspozycji znalazły się rzeźba i malarstwo europejskie, rzemiosło artystyczne oraz malarstwo polskie XIX i XX wieku, to ostatnie w dużej mierze dzięki depozytom z Muzeum Narodowego w Warszawie. W roku 1952 zaprezentowano wyniki badań archeologicznych prof. Konrada Jażdżewskiego. W 1956 roku wróciły do Gdańska z ZSRR zabytki wywiezione w czasie wojny. Zaprezentowano je na otwartej 30 września wystawie. Obecni byli: dyrektor sekcji muzeów UNESCO dr van der Haegen, dyrektor Międzynarodowej Rady Muzeów dr Georges Henri Rivière, dyrektorzy muzeów polskich oraz muzeów z Sofii, Berlina, Pragi, Budapesztu i Bukaresztu. Obok 150 obrazów, około 4500 grafik i rysunków, z kilkudziesięciu rzeźb do Gdańska wrócił tryptyk Sąd Ostateczny Hansa Memlinga – najcenniejsze dzieło znajdujące się w muzeum. W roku 1961 do muzeum trafiła część pochodzącego z kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny zbioru paramentów kościelnych, które przed wojną znajdowały się w zbiorach Muzeum Miejskiego. Rząd NRD zwrócił Polsce 189 tkanin i haftów. Budowano bardzo obszerne kolekcje muzealne, uwzględniając w nich także zabytki archeologiczne, historyczne i etnograficzne. Funkcjonujące w ramach muzeum oddziały archeologiczny, morski i historyczny dały początek samodzielnym obecnie gdańskim muzeom: w roku 1960 Muzeum Morskiemu, w 1962 Muzeum Archeologicznemu, w 1971 Muzeum Historycznemu Miasta Gdańska.
7 X 1972 Muzeum Pomorskie przemianowano na Muzeum Narodowe. Posiada obecnie oddziały: Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie (od 1978 roku, w dworku Józefa Wybickiego; zbiory o charakterze patriotycznym, skupia ekspozycje wokół tematów związanych z Mazurkiem Dąbrowskiego i Józefem Wybickim); Muzeum Etnograficzne, początkowo dział ( Longin Malicki), od roku 1979 oddział, od 1988 w Spichrzu Opackim w Oliwie ( klasztor cystersów w Oliwie), posiadające także kolekcje z zakresu kultur pozaeuropejskich oraz obiekty dotyczące ludności przesiedlonej z Kresów II Rzeczypospolitej Polskiej; oddział Sztuki Współczesnej w Pałacu Opatów w Oliwie (od 1988 roku, gromadzi i udostępnia kolekcje obrazujące najważniejsze prądy w nowoczesnej sztuce polskiej; zbiory skupione są w działach: malarstwa i rysunku, grafiki i tkaniny artystyczne, ceramiki i rzeźby); Gdańska Galeria Fotografii (od 1995, ul. Grobla I 3/5, powstała za sprawą Związku Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku w roku 1977 jako Galeria GN; skupia się wokół fotografii dawnej: gdańskiej, kresowej oraz fotografii artystycznej); Oddział Zielona Brama (od 1999, pełni funkcję ekspozycyjną, nie gromadzi własnych zbiorów) oraz Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim (od 2006, pełni także funkcję Pomorskiego Ośrodka Kontaktów z Polonią). Podstawowym działem jest Dział Sztuki Dawnej, mieszczący się w pierwotnej siedzibie muzeum, dawnym klasztorze franciszkańskim. Przechowywane i prezentowane są tu kolekcje złotnictwa, cyny, ceramiki, mebli, rzeźby, grafiki, rysunku i dawnego malarstwa, gromadzone jeszcze przez Muzeum Miejskie. Prezentowany jest także Sąd Ostateczny H. Memlinga. Największym przedsięwzięciem wystawienniczym muzeum była zorganizowana w 1997 roku wystawa Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka gdańska od połowy XV do końca XVIII wieku.
| 15 XII 1945 – 22 V 1946 | Jerzy Güttler |
| czerwiec 1946 – 30 VI 1948 | JAN Jan Chranicki |
| 1 VII 1948 – 30 XI 1970 | Jan Chranicki |
| 1 XII 1970 – 30 IV 1971 | Janusz Henryk Wąsowicz (wicedyrektor, p.o.) |
| 1 V 1971 – 6 X 1972 | Janusz Henryk Wąsowicz |
| 7 X 1972 – 30 IV 1974 | Janusz Henryk Wąsowicz |
| 1 V 1974 – 30 VI 1974 | Anna Gąsieniecka (wicedyrektor, p.o.) |
| 1 VII 1974 – 3 I 1980 | Jan Przała |
| 3 I 1980 – 31 XII 1982 | Józef Kuszewski |
| 1 I 1983 – 31 V 1988 | Teresa Danuta Milewska |
| 1 VI 1988 – 3 VIII 2004 | Tadeusz Piaskowski |
| 4 VIII 2004 – | Wojciech Bonisławski |
