SZPITAL BOŻEGO CIAŁA

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
 
{{web}}
 
{{web}}
'''SZPITAL BOŻEGO CIAŁA''' (Heilige-Leichnam-Hospital), powstał przed rokiem 1380 poza murami q Starego Miasta przy Hagenbergische Gasse (obecnie ul. 3 Maja), początkowo jako zakład dla trędowatych podległy Radzie Starego Miasta. Od 1. połowy XV wieku przyjmował przede wszystkim ludzi starych, chorych i samotnych, a co najmniej od 1443 roku – także wkupujących się na dożywocie (prebendariusze), okresowo również chorych zakaźnie (np. w 1601 roku pacjentów przeniesiono do miejskiego lazaretu (q Szpital Miejski (Lazaret przy Bramie Oliwskiej)), w ich miejsce przyjęto chorych na dżumę). Szpitalem kierował zarząd złożony z czterech prowizorów. Pierwotnie budynek szpitalny przylegał bezpośrednio do q kościoła. Bożego Ciała. W 1520 roku, podczas wojny z zakonem krzyżackim, spalony, po odbudowaniu znów spalony w 1577 podczas wojny z królem polskim Stefanem Batorym; odbudowany w latach 1580–1581. W roku 1601 kompleks składał się z kościoła oraz grupy wolno stojących budynków po jego północnej stronie. W latach 1739 i 1786 pobudowano domy szachulcowe. W roku 1599 przebywało w nim 40 pacjentów, w 1681 – 47, 1700 – 66, 1740 – 61, 1760 – 70, 1780 – 62, 1800 – 43. W okresie 1579–1585 poświadczona była obecność lekarza, otrzymującego od fundacji rocznie 60 grzywien wedle dawnego zwyczaju. Na początku XIX wieku, w niewielkim stopniu dotknięty kryzysem finansowym, odzyskał zdolność do nieodpłatnego utrzymywania pacjentów. Niepoddany procesowi medykalizacji, do roku 1945 pełnił funkcję przytułku. W roku 1833 wzniesiono przy Hagenbergische Gasse 12 domków dla szpitala, po jego stronie północnej (z jedenastoma mieszkaniami) i zachodniej (z ośmioma). W roku 1834 rozebrano część zabudowań gospodarczych, w 1842 wzniesiono nowy budynek z czterema mieszkaniami, liczba pacjentów wzrosła do 80. W 2. połowie XIX wieku wznoszono budynki mieszkalne wokół kościoła (1860, 1862, 1865, 1866, 1868, 1872, 1874, 1876, 1887, 1893, 1894, 1896). W latach 1894–1896 wzniesiono na potrzeby zakładu kompleks trzech bloków mieszkalnych o dość wysokim standardzie przy Promenade 21/25 (ul. 3 Maja). Zbudowała je firma q Johanna Heinricha Hermanna Prochnowa. Jeden z bloków wydzierżawiono do roku 1914 władzom kolejowym na siedzibę jej nowo powołanej gdańskiej dyrekcji (zob. q Dyrekcja Kolei). Liczba pacjentów wzrosła w roku 1903 do 211, w 1924 – 300, w 1926 – 400. Pacjenci przyjmowani byli nieodpłatnie i za wkupne, opłata zależała od wieku. Oprócz mieszkania przysługiwała im miesięczna zapomoga (w 1903 – 6 marek). W roku 1945 budynek uległ niewielkim zniszczeniom, a domy mieszkalne zostały zdewastowane, w 1962 niektóre z nich rozebrano w związku z poszerzeniem ul. 3 Maja, a pozostałe wykorzystywano jako domy mieszkalne. {{author: ASZ}} <br /><br />
+
'''SZPITAL BOŻEGO CIAŁA''' (Heilige-Leichnam-Hospital), powstał przed rokiem 1380 poza murami [[STARE MIASTO | Starego Miasta]] przy Hagenbergische Gasse (obecnie ul. 3 Maja), początkowo jako zakład dla trędowatych podległy Radzie Starego Miasta. Od 1. połowy XV wieku przyjmował przede wszystkim ludzi starych, chorych i samotnych, a co najmniej od 1443 roku – także wkupujących się na dożywocie (prebendariusze), okresowo również chorych zakaźnie (np. w 1601 roku pacjentów przeniesiono do miejskiego lazaretu ([[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Szpital Miejski (Lazaret przy Bramie Oliwskiej)]]), w ich miejsce przyjęto chorych na dżumę). Szpitalem kierował zarząd złożony z czterech prowizorów. Pierwotnie budynek szpitalny przylegał bezpośrednio do [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja) | kościoła Bożego Ciała]]. W 1520 roku, podczas wojny z zakonem krzyżackim, spalony, po odbudowaniu znów spalony w 1577 podczas wojny z królem polskim Stefanem Batorym; odbudowany w latach 1580–1581. W roku 1601 kompleks składał się z kościoła oraz grupy wolno stojących budynków po jego północnej stronie. W latach 1739 i 1786 pobudowano domy szachulcowe. W roku 1599 przebywało w nim 40 pacjentów, w 1681 – 47, 1700 – 66, 1740 – 61, 1760 – 70, 1780 – 62, 1800 – 43. W okresie 1579–1585 poświadczona była obecność lekarza, otrzymującego od fundacji rocznie 60 grzywien wedle dawnego zwyczaju. Na początku XIX wieku, w niewielkim stopniu dotknięty kryzysem finansowym, odzyskał zdolność do nieodpłatnego utrzymywania pacjentów. Niepoddany procesowi medykalizacji, do roku 1945 pełnił funkcję przytułku. W roku 1833 wzniesiono przy Hagenbergische Gasse 12 domków dla szpitala, po jego stronie północnej (z jedenastoma mieszkaniami) i zachodniej (z ośmioma). W roku 1834 rozebrano część zabudowań gospodarczych, w 1842 wzniesiono nowy budynek z czterema mieszkaniami, liczba pacjentów wzrosła do 80. W 2. połowie XIX wieku wznoszono budynki mieszkalne wokół kościoła (1860, 1862, 1865, 1866, 1868, 1872, 1874, 1876, 1887, 1893, 1894, 1896). W latach 1894–1896 wzniesiono na potrzeby zakładu kompleks trzech bloków mieszkalnych o dość wysokim standardzie przy Promenade 21/25 (ul. 3 Maja). Zbudowała je firma [[PROCHNOW JOHANN HEINRICH HERMANN | Johanna Heinricha Hermanna Prochnowa]]. Jeden z bloków wydzierżawiono do roku 1914 władzom kolejowym na siedzibę jej nowo powołanej gdańskiej dyrekcji ([[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcja Kolei]]). Liczba pacjentów wzrosła w roku 1903 do 211, w 1924 – 300, w 1926 – 400. Pacjenci przyjmowani byli nieodpłatnie i za wkupne, opłata zależała od wieku. Oprócz mieszkania przysługiwała im miesięczna zapomoga (w 1903 – 6 marek). W roku 1945 budynek uległ niewielkim zniszczeniom, a domy mieszkalne zostały zdewastowane, w 1962 niektóre z nich rozebrano w związku z poszerzeniem ul. 3 Maja, a pozostałe wykorzystywano jako domy mieszkalne. {{author: ASZ}} <br /><br />
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
Linia 22: Linia 22:
 
|-  
 
|-  
 
| 1829
 
| 1829
| q Alexander Gibsone III  
+
| [[GIBSONE ALEXANDER III | Alexander Gibsone III]]
 
| span style="white-space: nowrap" | kupiec, armator
 
| span style="white-space: nowrap" | kupiec, armator
 
|-  
 
|-  

Wersja z 16:03, 23 maj 2014

SZPITAL BOŻEGO CIAŁA (Heilige-Leichnam-Hospital), powstał przed rokiem 1380 poza murami Starego Miasta przy Hagenbergische Gasse (obecnie ul. 3 Maja), początkowo jako zakład dla trędowatych podległy Radzie Starego Miasta. Od 1. połowy XV wieku przyjmował przede wszystkim ludzi starych, chorych i samotnych, a co najmniej od 1443 roku – także wkupujących się na dożywocie (prebendariusze), okresowo również chorych zakaźnie (np. w 1601 roku pacjentów przeniesiono do miejskiego lazaretu ( Szpital Miejski (Lazaret przy Bramie Oliwskiej)), w ich miejsce przyjęto chorych na dżumę). Szpitalem kierował zarząd złożony z czterech prowizorów. Pierwotnie budynek szpitalny przylegał bezpośrednio do kościoła Bożego Ciała. W 1520 roku, podczas wojny z zakonem krzyżackim, spalony, po odbudowaniu znów spalony w 1577 podczas wojny z królem polskim Stefanem Batorym; odbudowany w latach 1580–1581. W roku 1601 kompleks składał się z kościoła oraz grupy wolno stojących budynków po jego północnej stronie. W latach 1739 i 1786 pobudowano domy szachulcowe. W roku 1599 przebywało w nim 40 pacjentów, w 1681 – 47, 1700 – 66, 1740 – 61, 1760 – 70, 1780 – 62, 1800 – 43. W okresie 1579–1585 poświadczona była obecność lekarza, otrzymującego od fundacji rocznie 60 grzywien wedle dawnego zwyczaju. Na początku XIX wieku, w niewielkim stopniu dotknięty kryzysem finansowym, odzyskał zdolność do nieodpłatnego utrzymywania pacjentów. Niepoddany procesowi medykalizacji, do roku 1945 pełnił funkcję przytułku. W roku 1833 wzniesiono przy Hagenbergische Gasse 12 domków dla szpitala, po jego stronie północnej (z jedenastoma mieszkaniami) i zachodniej (z ośmioma). W roku 1834 rozebrano część zabudowań gospodarczych, w 1842 wzniesiono nowy budynek z czterema mieszkaniami, liczba pacjentów wzrosła do 80. W 2. połowie XIX wieku wznoszono budynki mieszkalne wokół kościoła (1860, 1862, 1865, 1866, 1868, 1872, 1874, 1876, 1887, 1893, 1894, 1896). W latach 1894–1896 wzniesiono na potrzeby zakładu kompleks trzech bloków mieszkalnych o dość wysokim standardzie przy Promenade 21/25 (ul. 3 Maja). Zbudowała je firma Johanna Heinricha Hermanna Prochnowa. Jeden z bloków wydzierżawiono do roku 1914 władzom kolejowym na siedzibę jej nowo powołanej gdańskiej dyrekcji ( Dyrekcja Kolei). Liczba pacjentów wzrosła w roku 1903 do 211, w 1924 – 300, w 1926 – 400. Pacjenci przyjmowani byli nieodpłatnie i za wkupne, opłata zależała od wieku. Oprócz mieszkania przysługiwała im miesięczna zapomoga (w 1903 – 6 marek). W roku 1945 budynek uległ niewielkim zniszczeniom, a domy mieszkalne zostały zdewastowane, w 1962 niektóre z nich rozebrano w związku z poszerzeniem ul. 3 Maja, a pozostałe wykorzystywano jako domy mieszkalne. ASZ

Prezesi zarządu szpitala Bożego Ciała
Rok Imię i nazwisko Zawód
1797 Daniel Gabriel Fichtel kupiec
1807 Johann Jacob Witting (1767–1814) kupiec
1812, 1817 Christian Wendtsen (1756–1825) kupiec
1829 Alexander Gibsone III kupiec, armator
1839 Ernst Gottlieb Wegner (1768–1851) kupiec
1852, 1858 George Ludwig Mix (1816–1903) kupiec
1861 Ernst Wegner (1802–1861) kupiec
1869, 1874 Carl Robert von Frantzius (1800–1874) kupiec
1884, 1892 George Ludwig Mix (1816–1903) kupiec
1897 Arthur Kressman (1846 – po 1905) kupiec
1903 dr Georg Petschow (1863–1944) przedsiębiorca
1908,1914 Friedrich von Leibitz (zm. 1918) oficer rezerwy
1918, 1920 Richard Marx (1867–1935) kupiec
1921, 1928, 1935 Ernst Christoph Mix (1862–1936) kupiec
1939 Hans Dörner urzędnik
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania