WEDEL DANIEL LUDWIG, księgarz
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamiennicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W roku 1780 nabył oficynę drukarską Schreiberów ( | + | '''DANIEL LUDWIG WEDEL''' (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamiennicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W roku 1780 nabył oficynę drukarską Schreiberów [[(SCHREIBER THOMAS JOHANNES | Thomas Johannes Schreiber]]), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (m.in. do nauczania języka polskiego [[MONETA JAN | Jana Monety]] i [[WOYNA JAN KAROL | Jana Karola Woyny]]), kalendarze i czasopisma. Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht. Wedel współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. W swoim zawodzie (zmarli lub opuścili Gdańsk przed rokiem 1815) kształcił synów: Johann Ludwig został czeladnikiem w roku 1784, a Karl Friedrich w roku 1791. Od 1815 wydawnictwo prowadziła córka Eleonore Julianne (6 VIII 1765 Gdańsk – zm. na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), zamężna z drukarzem Christophem Friedrichem Delmanzo (zm. około 1800), następnie z drukarzem Augustem Friedrichem Rathstock (zm. 21 VIII 1820). Po śmierci drugiego męża działała samodzielnie, następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzo. W chwili śmierci Eleonore na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (''Steindruckerei''), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Ch. L. Delmanzo była jego córka, Auguste Malwine Elise, po mężu Kulenkamp (1835–1887). W 1893 roku wydawnictwo zatrudniało 22 osoby. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 15:18, 20 maj 2014
DANIEL LUDWIG WEDEL (1728 lub 1730 Berlin – 27 VI 1822 Gdańsk), księgarz. Zawodu wydawcy i drukarza uczył się zapewne w Lipsku. W Gdańsku od około 1760 roku. W 1777 przeniósł swoją księgarnię z Hundegasse (ul. Ogarna) do zakupionej 1 marca tego roku kamiennicy przy Jopengasse 563 (ul. Piwna 8). W roku 1780 nabył oficynę drukarską Schreiberów Thomas Johannes Schreiber), przenosząc ją z Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) na Jopengasse. Otrzymał związany z tą oficyną tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego. Po roku 1793, za zgodą władz pruskich, używał tytułu Wedelsche Hofbuchdruckerei (drukarnia dworu [królewskiego]). Wydawał prace naukowe, zarządzenia władz miejskich, potem pruskich, podręczniki (m.in. do nauczania języka polskiego Jana Monety i Jana Karola Woyny), kalendarze i czasopisma. Bezpośrednie kierownictwo drukarni w latach 1780–1802 sprawował Georg Christian Hecht. Wedel współpracował z wydawnictwami z Lipska, których książki sprzedawał w swojej księgarni. W swoim zawodzie (zmarli lub opuścili Gdańsk przed rokiem 1815) kształcił synów: Johann Ludwig został czeladnikiem w roku 1784, a Karl Friedrich w roku 1791. Od 1815 wydawnictwo prowadziła córka Eleonore Julianne (6 VIII 1765 Gdańsk – zm. na cholerę 23 VIII 1831 Gdańsk), zamężna z drukarzem Christophem Friedrichem Delmanzo (zm. około 1800), następnie z drukarzem Augustem Friedrichem Rathstock (zm. 21 VIII 1820). Po śmierci drugiego męża działała samodzielnie, następnie z synem z pierwszego małżeństwa, Christophem Ludwigiem Delmanzo. W chwili śmierci Eleonore na aktywa firmy składały się: drukarnia, introligatornia książek, drukarnia litograficzna (Steindruckerei), odlewnia czcionek, wydawnictwo D.L. Wedel. Decyzją spadkobierców Eleonore, którymi były jej dzieci z pierwszego małżeństwa ustalono, że firma pozostanie w rodzinie, jej pełnomocnikiem i kierownikiem drukarni był Carl August Thomas. Spadkobierczynią Ch. L. Delmanzo była jego córka, Auguste Malwine Elise, po mężu Kulenkamp (1835–1887). W 1893 roku wydawnictwo zatrudniało 22 osoby.
