WOJCIECH (Adalbert), święty
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Podobizna św. Wojciecha na frontyspisie dzieła Chronica Polonorum Macieja Miechowity, 1521.JPG|thumb|Podobizna św. Wojciecha na frontyspisie dzieła ''Chronica Polonorum'' Macieja Miechowity, 1521]] | [[File:Podobizna św. Wojciecha na frontyspisie dzieła Chronica Polonorum Macieja Miechowity, 1521.JPG|thumb|Podobizna św. Wojciecha na frontyspisie dzieła ''Chronica Polonorum'' Macieja Miechowity, 1521]] | ||
| − | '''WOJCIECH''' (Adalbert; 956 – 23 IV 997, Prusy) biskup praski, misjonarz, święty. Syn Strzeżysławy i Sławnika, księcia plemiennego na Libicach (Czechy). Początkowo (imię Wojciech znaczy – „pociecha wojska”) planowano wychowanie go na rycerza, ale w niemowlęctwie, podczas ciężkiej choroby, rodzice przeznaczyli go do stanu duchownego. Pobierał nauki w Magdeburgu, skąd wyniósł idee szerzenia wiary chrześcijańskiej wśród pogan. Około lat 979–980 powrócił do Czech, przyjął święcenia kapłańskie, z poparcia księcia czeskiego Bolesława II został w 983 biskupem Pragi. W 995 roku opuścił Pragę, w przededniu wybuchu walk Bolesława II z panami na Libicach, próbującymi zachować samodzielność. Z całej rodziny życie przeżyli Wojciech i jego dwaj bracia: towarzyszący mu Radzim-Gaudenty i przebywający na wyprawie na Luciców Sobiesław. Ponownie osiadł w klasztorze na Adwentynie. We Francji, następnie w Moguncji, omawiał plany misji z cesarzem Ottonem III i przez Węgry przybył do Polski, chcąc podjąć misję wśród nadodrzańskich Wieletów. Za namową Bolesława Chrobrego (w ziemiach wieleckich trwała wojna) wybrał Prusy. Spędziwszy w Gnieźnie święta wielkanocne, ruszył na północ. Od Włocławka lub Wyszogrodu płynął Wisłą łodzią do Gdańska (odrzucono hipotezę, iż wędrował z Gniezna do Gdańska pieszo). Do Gdańska przybył 9 lub 10 kwietnia 997, w niedzielę 11 kwietnia dokonał chrztu mieszkańców miasta, następnego dnia wypłynął w kierunku wybrzeża Prus, na którym wylądował 17 kwietnia i gdzie poniósł męczeńską śmierć. Miejsce śmierci pozostaje dyskusyjne, ze wskazaniem na Sambię lub (co ostatnio przeważa) na Pomezanię, nad jeziorem Drużno. Ciało wykupił od Prusów Bolesław Chrobry, podejmując od razu starania o kanonizację Wojciecha. W tym celu przygotowano w Rzymie | + | '''WOJCIECH''' (Adalbert; 956 – 23 IV 997, Prusy) biskup praski, misjonarz, święty. Syn Strzeżysławy i Sławnika, księcia plemiennego na Libicach (Czechy). Początkowo (imię Wojciech znaczy – „pociecha wojska”) planowano wychowanie go na rycerza, ale w niemowlęctwie, podczas ciężkiej choroby, rodzice przeznaczyli go do stanu duchownego. Pobierał nauki w Magdeburgu, skąd wyniósł idee szerzenia wiary chrześcijańskiej wśród pogan. Około lat 979–980 powrócił do Czech, przyjął święcenia kapłańskie, z poparcia księcia czeskiego Bolesława II został w 983 biskupem Pragi. W 995 roku opuścił Pragę, w przededniu wybuchu walk Bolesława II z panami na Libicach, próbującymi zachować samodzielność. Z całej rodziny życie przeżyli Wojciech i jego dwaj bracia: towarzyszący mu Radzim-Gaudenty i przebywający na wyprawie na Luciców Sobiesław. Ponownie osiadł w klasztorze na Adwentynie. We Francji, następnie w Moguncji, omawiał plany misji z cesarzem Ottonem III i przez Węgry przybył do Polski, chcąc podjąć misję wśród nadodrzańskich Wieletów. Za namową Bolesława Chrobrego (w ziemiach wieleckich trwała wojna) wybrał Prusy. Spędziwszy w Gnieźnie święta wielkanocne, ruszył na północ. Od Włocławka lub Wyszogrodu płynął Wisłą łodzią do Gdańska (odrzucono hipotezę, iż wędrował z Gniezna do Gdańska pieszo). Do Gdańska przybył 9 lub 10 kwietnia 997, w niedzielę 11 kwietnia dokonał chrztu mieszkańców miasta, następnego dnia wypłynął w kierunku wybrzeża Prus, na którym wylądował 17 kwietnia i gdzie poniósł męczeńską śmierć. Miejsce śmierci pozostaje dyskusyjne, ze wskazaniem na Sambię lub (co ostatnio przeważa) na Pomezanię, nad jeziorem Drużno. Ciało wykupił od Prusów Bolesław Chrobry, podejmując od razu starania o kanonizację Wojciecha. W tym celu przygotowano w Rzymie [[ŻYWOTY ŚW. WOJCIECHA | żywot]] (z pierwszym wykazem cudów sprawianych przez Wojciecha), spisany przez [[IOANNES CANAPARIUS | Johannesa Canapariusa]] na podstawie relacji Radzima-Gaudentego. Towarzyszący Wojciechowi w misji pruskiej Radzim w 999 roku występował z godnością „arcybiskupa św. Wojciecha”, co dowodzi, że zapadła już decyzja utworzenia w Polsce prowincji kościelnej (arcybiskupstwa), z wybraną rok później siedzibą w Gnieźnie. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 14:44, 19 maj 2014
WOJCIECH (Adalbert; 956 – 23 IV 997, Prusy) biskup praski, misjonarz, święty. Syn Strzeżysławy i Sławnika, księcia plemiennego na Libicach (Czechy). Początkowo (imię Wojciech znaczy – „pociecha wojska”) planowano wychowanie go na rycerza, ale w niemowlęctwie, podczas ciężkiej choroby, rodzice przeznaczyli go do stanu duchownego. Pobierał nauki w Magdeburgu, skąd wyniósł idee szerzenia wiary chrześcijańskiej wśród pogan. Około lat 979–980 powrócił do Czech, przyjął święcenia kapłańskie, z poparcia księcia czeskiego Bolesława II został w 983 biskupem Pragi. W 995 roku opuścił Pragę, w przededniu wybuchu walk Bolesława II z panami na Libicach, próbującymi zachować samodzielność. Z całej rodziny życie przeżyli Wojciech i jego dwaj bracia: towarzyszący mu Radzim-Gaudenty i przebywający na wyprawie na Luciców Sobiesław. Ponownie osiadł w klasztorze na Adwentynie. We Francji, następnie w Moguncji, omawiał plany misji z cesarzem Ottonem III i przez Węgry przybył do Polski, chcąc podjąć misję wśród nadodrzańskich Wieletów. Za namową Bolesława Chrobrego (w ziemiach wieleckich trwała wojna) wybrał Prusy. Spędziwszy w Gnieźnie święta wielkanocne, ruszył na północ. Od Włocławka lub Wyszogrodu płynął Wisłą łodzią do Gdańska (odrzucono hipotezę, iż wędrował z Gniezna do Gdańska pieszo). Do Gdańska przybył 9 lub 10 kwietnia 997, w niedzielę 11 kwietnia dokonał chrztu mieszkańców miasta, następnego dnia wypłynął w kierunku wybrzeża Prus, na którym wylądował 17 kwietnia i gdzie poniósł męczeńską śmierć. Miejsce śmierci pozostaje dyskusyjne, ze wskazaniem na Sambię lub (co ostatnio przeważa) na Pomezanię, nad jeziorem Drużno. Ciało wykupił od Prusów Bolesław Chrobry, podejmując od razu starania o kanonizację Wojciecha. W tym celu przygotowano w Rzymie żywot (z pierwszym wykazem cudów sprawianych przez Wojciecha), spisany przez Johannesa Canapariusa na podstawie relacji Radzima-Gaudentego. Towarzyszący Wojciechowi w misji pruskiej Radzim w 999 roku występował z godnością „arcybiskupa św. Wojciecha”, co dowodzi, że zapadła już decyzja utworzenia w Polsce prowincji kościelnej (arcybiskupstwa), z wybraną rok później siedzibą w Gnieźnie.
