SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
 
{{web}}
 
{{web}}
 
'''SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH''' (Diakonissenkrankenhaus, Diakonissen- Mutter- und Krankenhaus). Działał od 10 VII 1857 roku z inicjatywy członków gminy q kościoła Zbawiciela na Zaroślaku, początkowo jako szpital dziecięcy w wynajętym małym parterowym budynku przy Schwarzes Meer 10 (ul. Stawki). Prowadzenie powierzono q diakonisom z Ludwigslust w Meklemburgii. W 1860 roku. przeniesiono do budynku przy Neugarten 23 (ul. Nowe Ogrody), poszerzając zakres świadczeń o leczenie chorób kobiecych. Pierwszych 30 pacjentek przyjęto 13 XI 1860 roku, w 1864 szpital powiększono o dokupiony sąsiedni budynek przy Neugarten 24. Uporządkowano należący do posesji ogród, urządzając miejsce spacerów dla chorych. 12 I 1870 roku wykupiono teren ogrodnictwa Antona Radtkego przy Neugarten 3/5, a 31 VIII 1871 wmurowano tam kamień węgielny pod budynek nowego szpitala, zaprojektowany przez architekta i radcę gdańskiej rejencji Brunona Eberhardta (1826–1905). Koszt zakupu działki oraz budowy nowego gmachu wyniósł 75 tysięcy marek. Fundusze zbierano przez kilka lat w świątyniach protestanckich Gdańska, Pomorza i Prus Wschodnich; na ten cel przeznaczono też pieniądze ze sprzedaży władzom gdańskiej rejencji użytkowanych dotychczas budynków przy Neugarten 23/24, oraz otrzymane od osób prywatnych, gmin ewangelickich i instytucji. <br /><br />17 III 1875 roku nastąpiło otwarcie i poświęcenie nowego szpitala, który dysponował 100 łóżkami i salą operacyjną; przeznaczony był dla kobiet, dzieci i mężczyzn – pacjentów internistycznych i chirurgicznych. W głównym budynku znajdowały się pomieszczenia dla diakonis, jadalnia, biura, sale: konferencyjna, operacyjna, opatrunkowa i pokój lekarski. Po stronie wschodniej głównego budynku znajdował się trzykondygnacyjny tzw. Klassenkrankenhaus z 20 salami chorych klasy I–III oraz apteka, po stronie zachodniej głównego budynku – laboratorium, pomieszczenia gospodarcze i sala lekcyjna. W podwórzu stał budynek oddziału dziecięcego (parter, jedna sala z 28 łóżkami, dwie izolatki) i kobiecego (piętro, sala z 23 łóżkami). W 1902 roku po zachodniej stronie głównego budynku wybudowano baraki dla chorych, w 1905 – stację pogotowia, w 1911 – nową salę operacyjną, w 1912 rozbudowano część szpitala przeznaczoną dla chorych I i II klasy. W okresie I wojny światowej pacjentami było kilka tysięcy rannych żołnierzy. W roku 1926 rozbudowano część przeznaczoną dla chorych III klasy i stację pogotowia, zbudowano kaplicę. W roku 1930 przystąpiono do nadbudowania piętra nad oddziałem dziecięcym i kobiecym oraz wzniesienia nowej zabudowy według projektu q Adolpha w miejscu rozebranych obiektów na dziedzińcu Bielefeldta. Prace zakończono w listopadzie 1933 roku. Po przebudowie powstał czteropiętrowy gmach z mieszkaniami diakonis na ostatnim piętrze. Podczas II wojny światowej przebywali tu ranni żołnierze. 11 VII 1942 roku, w czasie pierwszego angielskiego nalotu na Gdańsk (q naloty bombowe podczas II wojny światowej), bomba uderzyła w zachodnie skrzydło głównego budynku; zginęło 11 osób, w tym 2 diakonisy, 12–14 VII 1942 zmarło 38 osób rannych podczas nalotu, w tym 5 diakonis i 2 pielęgniarki, kilkanaście dalszych zmarło w następnych dniach. <br /><br />W 1876 roku chorym posługiwało, poza przełożoną, 16 diakonis, 24 nowicjuszki i 19 sióstr w okresie próbnym; zatrudniano 3 lekarzy. W roku 1900 chorymi opiekowały się 73 diakonisy. Poza opieką stacjonarną diakonisy pracowały w domach obłożnie chorych. Ich służba odznaczała się – jak na ówczesne warunki – dużym profesjonalizmem. Struktura wzorowana była na zgromadzeniu w Kaiserswerth, podobnie jak strój diakonis (duży, czarny kapelusz, biały czepek, błękitna suknia z muślinu w dni robocze, wełniana – w dni świąteczne). W latach 1857–1859 przebywało w szpitalu 62 pacjentów, w roku 1879 – 283, w 1906 – 1633, w 1932 – 2356. Od roku 1901 szpital związany został z q fundacją Augusty Viktorii. Po roku 1945 przemianowany na q Szpital Wojewódzki. {{author: ASZ}}<br /><br />
 
'''SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH''' (Diakonissenkrankenhaus, Diakonissen- Mutter- und Krankenhaus). Działał od 10 VII 1857 roku z inicjatywy członków gminy q kościoła Zbawiciela na Zaroślaku, początkowo jako szpital dziecięcy w wynajętym małym parterowym budynku przy Schwarzes Meer 10 (ul. Stawki). Prowadzenie powierzono q diakonisom z Ludwigslust w Meklemburgii. W 1860 roku. przeniesiono do budynku przy Neugarten 23 (ul. Nowe Ogrody), poszerzając zakres świadczeń o leczenie chorób kobiecych. Pierwszych 30 pacjentek przyjęto 13 XI 1860 roku, w 1864 szpital powiększono o dokupiony sąsiedni budynek przy Neugarten 24. Uporządkowano należący do posesji ogród, urządzając miejsce spacerów dla chorych. 12 I 1870 roku wykupiono teren ogrodnictwa Antona Radtkego przy Neugarten 3/5, a 31 VIII 1871 wmurowano tam kamień węgielny pod budynek nowego szpitala, zaprojektowany przez architekta i radcę gdańskiej rejencji Brunona Eberhardta (1826–1905). Koszt zakupu działki oraz budowy nowego gmachu wyniósł 75 tysięcy marek. Fundusze zbierano przez kilka lat w świątyniach protestanckich Gdańska, Pomorza i Prus Wschodnich; na ten cel przeznaczono też pieniądze ze sprzedaży władzom gdańskiej rejencji użytkowanych dotychczas budynków przy Neugarten 23/24, oraz otrzymane od osób prywatnych, gmin ewangelickich i instytucji. <br /><br />17 III 1875 roku nastąpiło otwarcie i poświęcenie nowego szpitala, który dysponował 100 łóżkami i salą operacyjną; przeznaczony był dla kobiet, dzieci i mężczyzn – pacjentów internistycznych i chirurgicznych. W głównym budynku znajdowały się pomieszczenia dla diakonis, jadalnia, biura, sale: konferencyjna, operacyjna, opatrunkowa i pokój lekarski. Po stronie wschodniej głównego budynku znajdował się trzykondygnacyjny tzw. Klassenkrankenhaus z 20 salami chorych klasy I–III oraz apteka, po stronie zachodniej głównego budynku – laboratorium, pomieszczenia gospodarcze i sala lekcyjna. W podwórzu stał budynek oddziału dziecięcego (parter, jedna sala z 28 łóżkami, dwie izolatki) i kobiecego (piętro, sala z 23 łóżkami). W 1902 roku po zachodniej stronie głównego budynku wybudowano baraki dla chorych, w 1905 – stację pogotowia, w 1911 – nową salę operacyjną, w 1912 rozbudowano część szpitala przeznaczoną dla chorych I i II klasy. W okresie I wojny światowej pacjentami było kilka tysięcy rannych żołnierzy. W roku 1926 rozbudowano część przeznaczoną dla chorych III klasy i stację pogotowia, zbudowano kaplicę. W roku 1930 przystąpiono do nadbudowania piętra nad oddziałem dziecięcym i kobiecym oraz wzniesienia nowej zabudowy według projektu q Adolpha w miejscu rozebranych obiektów na dziedzińcu Bielefeldta. Prace zakończono w listopadzie 1933 roku. Po przebudowie powstał czteropiętrowy gmach z mieszkaniami diakonis na ostatnim piętrze. Podczas II wojny światowej przebywali tu ranni żołnierze. 11 VII 1942 roku, w czasie pierwszego angielskiego nalotu na Gdańsk (q naloty bombowe podczas II wojny światowej), bomba uderzyła w zachodnie skrzydło głównego budynku; zginęło 11 osób, w tym 2 diakonisy, 12–14 VII 1942 zmarło 38 osób rannych podczas nalotu, w tym 5 diakonis i 2 pielęgniarki, kilkanaście dalszych zmarło w następnych dniach. <br /><br />W 1876 roku chorym posługiwało, poza przełożoną, 16 diakonis, 24 nowicjuszki i 19 sióstr w okresie próbnym; zatrudniano 3 lekarzy. W roku 1900 chorymi opiekowały się 73 diakonisy. Poza opieką stacjonarną diakonisy pracowały w domach obłożnie chorych. Ich służba odznaczała się – jak na ówczesne warunki – dużym profesjonalizmem. Struktura wzorowana była na zgromadzeniu w Kaiserswerth, podobnie jak strój diakonis (duży, czarny kapelusz, biały czepek, błękitna suknia z muślinu w dni robocze, wełniana – w dni świąteczne). W latach 1857–1859 przebywało w szpitalu 62 pacjentów, w roku 1879 – 283, w 1906 – 1633, w 1932 – 2356. Od roku 1901 szpital związany został z q fundacją Augusty Viktorii. Po roku 1945 przemianowany na q Szpital Wojewódzki. {{author: ASZ}}<br /><br />
−
Tabela: Prezesi zarządu szpitala diakonis ewangelickich<br />
+
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Prezesi zarządu szpitala diakonis ewangelickich
 +
|-
 +
! style="width: 65px"| Rok
 +
! Nazwisko
 +
! Zawód, urząd
 +
|-
 +
| 1857–1877
 +
| q Karl Adolph Blech
 +
| pastor, superintendent
 +
|-
 +
| 1877–1879
 +
| q Bernhard Theodor Haussmann
 +
| kupiec, armator, radca miejski
 +
|-
 +
| 1879–1882
 +
| Wilhelm Wienskowski-Saltzwedel (1820–1882)
 +
| prezydent rejencji gdańskiej
 +
|-
 +
| 1882–1884
 +
| Hermann Theodor Brinckmann (1820–1905)
 +
| kupiec, konsul Holandii w Gdańsku
 +
|-
 +
| 1884–1887
 +
| Konrad Anton Rothe (1837–1905)
 +
| prezydent rejencji gdańskiej
 +
|-
 +
| 1887–1892
 +
| Grundschöttel
 +
| prezydent konsystorza ewangelickiego w Królewcu
 +
|-
 +
| 1892–1902
 +
| q Gustav Heinrich Gossler
 +
| nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
 +
|-
 +
| 1902–1905
 +
| q Clemens Gottlieb Delbrück
 +
| nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
 +
|-
 +
| 1905–1919
 +
| Ernst Ludwig Jagow (1853–1930)
 +
| nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
 +
|-
 +
| 1919–1921
 +
| q Wilhelm Reinhard
 +
| generalny superintendent
 +
|-
 +
| 1921–1928
 +
| q Friedrich Waldemar Sieg
 +
| kupiec, przedsiębiorca
 +
|-
 +
| 1928–1931
 +
| q Heinrich Friedrich Wilhelm Sahm
 +
| prawnik, prezydent q Senatu II Wolnego Miasta Gdańska
 +
|-
 +
| 1931–1937
 +
| Wilhelm Riepe
 +
| emerytowany radca budowlany
 +
|-
 +
| 1939
 +
| Ernst Büttner
 +
| radca
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author:MrGl}}
 +
|}
 
Tabela: Ordynatorzy szpitala diakonis ewangelickich 1857–1945<br />
 
Tabela: Ordynatorzy szpitala diakonis ewangelickich 1857–1945<br />
 
Tabela: Oddział internistyczny <br />
 
Tabela: Oddział internistyczny <br />
 
Tabela: Oddział chirurgiczny <br />
 
Tabela: Oddział chirurgiczny <br />
 
Tabela: Pacjenci w latach 1877–1928; 1929–1935 [[Category: Encyklopedia]]
 
Tabela: Pacjenci w latach 1877–1928; 1929–1935 [[Category: Encyklopedia]]

Wersja z 17:54, 31 sty 2014

SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH (Diakonissenkrankenhaus, Diakonissen- Mutter- und Krankenhaus). Działał od 10 VII 1857 roku z inicjatywy członków gminy q kościoła Zbawiciela na Zaroślaku, początkowo jako szpital dziecięcy w wynajętym małym parterowym budynku przy Schwarzes Meer 10 (ul. Stawki). Prowadzenie powierzono q diakonisom z Ludwigslust w Meklemburgii. W 1860 roku. przeniesiono do budynku przy Neugarten 23 (ul. Nowe Ogrody), poszerzając zakres świadczeń o leczenie chorób kobiecych. Pierwszych 30 pacjentek przyjęto 13 XI 1860 roku, w 1864 szpital powiększono o dokupiony sąsiedni budynek przy Neugarten 24. Uporządkowano należący do posesji ogród, urządzając miejsce spacerów dla chorych. 12 I 1870 roku wykupiono teren ogrodnictwa Antona Radtkego przy Neugarten 3/5, a 31 VIII 1871 wmurowano tam kamień węgielny pod budynek nowego szpitala, zaprojektowany przez architekta i radcę gdańskiej rejencji Brunona Eberhardta (1826–1905). Koszt zakupu działki oraz budowy nowego gmachu wyniósł 75 tysięcy marek. Fundusze zbierano przez kilka lat w świątyniach protestanckich Gdańska, Pomorza i Prus Wschodnich; na ten cel przeznaczono też pieniądze ze sprzedaży władzom gdańskiej rejencji użytkowanych dotychczas budynków przy Neugarten 23/24, oraz otrzymane od osób prywatnych, gmin ewangelickich i instytucji.

17 III 1875 roku nastąpiło otwarcie i poświęcenie nowego szpitala, który dysponował 100 łóżkami i salą operacyjną; przeznaczony był dla kobiet, dzieci i mężczyzn – pacjentów internistycznych i chirurgicznych. W głównym budynku znajdowały się pomieszczenia dla diakonis, jadalnia, biura, sale: konferencyjna, operacyjna, opatrunkowa i pokój lekarski. Po stronie wschodniej głównego budynku znajdował się trzykondygnacyjny tzw. Klassenkrankenhaus z 20 salami chorych klasy I–III oraz apteka, po stronie zachodniej głównego budynku – laboratorium, pomieszczenia gospodarcze i sala lekcyjna. W podwórzu stał budynek oddziału dziecięcego (parter, jedna sala z 28 łóżkami, dwie izolatki) i kobiecego (piętro, sala z 23 łóżkami). W 1902 roku po zachodniej stronie głównego budynku wybudowano baraki dla chorych, w 1905 – stację pogotowia, w 1911 – nową salę operacyjną, w 1912 rozbudowano część szpitala przeznaczoną dla chorych I i II klasy. W okresie I wojny światowej pacjentami było kilka tysięcy rannych żołnierzy. W roku 1926 rozbudowano część przeznaczoną dla chorych III klasy i stację pogotowia, zbudowano kaplicę. W roku 1930 przystąpiono do nadbudowania piętra nad oddziałem dziecięcym i kobiecym oraz wzniesienia nowej zabudowy według projektu q Adolpha w miejscu rozebranych obiektów na dziedzińcu Bielefeldta. Prace zakończono w listopadzie 1933 roku. Po przebudowie powstał czteropiętrowy gmach z mieszkaniami diakonis na ostatnim piętrze. Podczas II wojny światowej przebywali tu ranni żołnierze. 11 VII 1942 roku, w czasie pierwszego angielskiego nalotu na Gdańsk (q naloty bombowe podczas II wojny światowej), bomba uderzyła w zachodnie skrzydło głównego budynku; zginęło 11 osób, w tym 2 diakonisy, 12–14 VII 1942 zmarło 38 osób rannych podczas nalotu, w tym 5 diakonis i 2 pielęgniarki, kilkanaście dalszych zmarło w następnych dniach.

W 1876 roku chorym posługiwało, poza przełożoną, 16 diakonis, 24 nowicjuszki i 19 sióstr w okresie próbnym; zatrudniano 3 lekarzy. W roku 1900 chorymi opiekowały się 73 diakonisy. Poza opieką stacjonarną diakonisy pracowały w domach obłożnie chorych. Ich służba odznaczała się – jak na ówczesne warunki – dużym profesjonalizmem. Struktura wzorowana była na zgromadzeniu w Kaiserswerth, podobnie jak strój diakonis (duży, czarny kapelusz, biały czepek, błękitna suknia z muślinu w dni robocze, wełniana – w dni świąteczne). W latach 1857–1859 przebywało w szpitalu 62 pacjentów, w roku 1879 – 283, w 1906 – 1633, w 1932 – 2356. Od roku 1901 szpital związany został z q fundacją Augusty Viktorii. Po roku 1945 przemianowany na q Szpital Wojewódzki. ASZ

Prezesi zarządu szpitala diakonis ewangelickich
Rok Nazwisko Zawód, urząd
1857–1877 q Karl Adolph Blech pastor, superintendent
1877–1879 q Bernhard Theodor Haussmann kupiec, armator, radca miejski
1879–1882 Wilhelm Wienskowski-Saltzwedel (1820–1882) prezydent rejencji gdańskiej
1882–1884 Hermann Theodor Brinckmann (1820–1905) kupiec, konsul Holandii w Gdańsku
1884–1887 Konrad Anton Rothe (1837–1905) prezydent rejencji gdańskiej
1887–1892 Grundschöttel prezydent konsystorza ewangelickiego w Królewcu
1892–1902 q Gustav Heinrich Gossler nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
1902–1905 q Clemens Gottlieb Delbrück nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
1905–1919 Ernst Ludwig Jagow (1853–1930) nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
1919–1921 q Wilhelm Reinhard generalny superintendent
1921–1928 q Friedrich Waldemar Sieg kupiec, przedsiębiorca
1928–1931 q Heinrich Friedrich Wilhelm Sahm prawnik, prezydent q Senatu II Wolnego Miasta Gdańska
1931–1937 Wilhelm Riepe emerytowany radca budowlany
1939 Ernst Büttner radca
MrGl

Tabela: Ordynatorzy szpitala diakonis ewangelickich 1857–1945
Tabela: Oddział internistyczny
Tabela: Oddział chirurgiczny
Tabela: Pacjenci w latach 1877–1928; 1929–1935

Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=SZPITAL_DIAKONIS_EWANGELICKICH&oldid=26229”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania