MATARNIA

Wersja z 10:02, 16 sty 2014

MATARNIA (1283 Wielkie Chojno, XVI wiek Mattern), obecnie jedna z jednostek pomocniczych Gdańska, osiedle (q administracyjny podział). Granica zachodnia Matarni stanowi granicę administracyjną miasta Gdańska. Należą do niej jednostki terytorialne: q Firoga, q Klukowo, q Rębiechowo, q Trzy Norty, q Zajączkowo, q Złota Karczma. W 1283 roku, jako wieś Wielkie Chojno, nadana przez księcia q Mściwoja II q opactwu cystersów w Oliwie, od 1398 istniał w niej kościół. Wieś zniszczona w roku 1433 podczas najazdu husytów, odbudowana przed rokiem 1472 w sąsiedztwie, z nowym, murowanym q kościołem Bożego Ciała; istniał cmentarz. W 1583 roku liczyła 20 mieszkańców. Zniszczona w 1577, w czasie wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, odbudowana; nowy kościół pod wezwaniem św. Materny (pierwszego biskupa Kolonii, zmarłego około roku 328, apostoła Alzacji, orędownika w chorobach zakaźnych). Za sprawą proboszcza, cystersa Bernarda Mateblowskiego (Matemblewskiego; 1720 Olsztyn – 23 VIII 1794 Oliwa), nastąpiło skojarzenie maternus = macierzyństwo, i po objawieniu około 1763–1769, w obecnym q Matemblewie (części Matarni) rozwinął się kult Matki Boskiej (q Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej). Kościół w Matemblewie przyjął wówczas uzupełniające kult wezwanie św. Walentego (męczennika, zmarłego około roku 269, lekarza, patrona miłości i związków małżeńskich). W 1772 roku, po sekularyzacji dóbr opactwa cystersów oliwskich, własność państwowa. Po roku 1945 Państwowe Gospodarstwo Rolne (w południowo-wschodniej części), w granicach administracyjnych Gdańska od 1 I 1973. W 1986 w części północno-zachodniej (za obwodnicą) wzniesiono osiedle 40-lecia PRL (nazwa nieodwołana: ul. Kadetów, Elewów i Podchorążych). Na terenie osiedla znajduje się Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy (q Firoga, q lotniska), głównymi drogami są: ul. Słowackiego i obwodowa Trójmiasta (al. Kazimierza Jagiellończyka; q obwodnice), przy ich węźle (zwana Matarnia) znajduje się centrum handlowe (Park Handlowy Matarnia), położone na obszarze Złotej Karczmy. RED