ŻABIANKA

Wersja z 17:25, 4 lis 2013

Żabianka

ŻABIANKA (Poggenkrug, ob. nazwa od 1945), os. Wejhera i Tysiąclecia, część jednostki pomocniczej dzielnicy Gd. Żabianka – Wejhera – Jelitkowo – Tysiąclecia (q administracyjny podział) między q Sopotem-Karlikowem i hipodromem od płn. i ul. Orłowską od wsch. Od XII w. do 1773 obszar w posiadaniu q opactwa cystersów w Oliwie. W XIX (XVIII?) w. istniała przy drodze do Sopotu (późn. Poggenkrugerweg, od 1945 ul. Gospody), w pobliżu osiedla q Konradshammer (q Przymorze) karczma Poggenkrug (Żabia Karczma, nazwa związana z nieistniejącym stawem, spolszczana: Żabianka, Żabionka). Na przeł. XIX–XX w. przy Poggenkrugerweg znajdowało się kilka budynków. Na pocz. XX w powstała luźna zabudowa wzdłuż traktów Elsassweg (Alzacka, od 1945 ul. Gdyńska) i Lothringenweg (Lotaryńska, od 1945 ul. Rybacka), przy czym trakt Lothringenweg odpowiada wsch. części ob. ul. Szyprów). Istniała niezabudowana droga do Hochwasser (Stawowie, ob. ul. Polna w Sopocie). Do II w. świat. powstała zabudowa wzdłuż Hussitenweg (Husytów, ob. nie istnieje, trakt ul. Husytów położony jest bardziej na płn. między Grenzmarkweg (Marchii Granicznej, od 1945 ul. Jakuba Wejhera) a Seestraße (Morska, 1945 ul. Pomorska). Wytyczony został trakt Memellandweg (Kłajpedzka, 1945 ul. Helska). W ob. granicach Żabianki powstała też zabudowa wzdłuż traktu Fliederstraße (od 1945 Pelplińska) i zabudowa wzdłuż Seestraße na wysokości Guenthershof (q Wojnowo) m.in. przytułek dla ubogich. W miejscu ob. placu Kardynała Stefana Wyszyńskiego był duży plac zabaw. W 1945 nazwę Poggenkrug spolszczono na Żabianka. 1 IX 1960 na Osiedlu Tysiąclecia otwarto SP nr 60 (ul. Chłopska 64), pierwszą w Gd. wzniesioną w ramach akcji „Tysiąc Szkół na Tysiąclecie”. W 1966–70 Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych zbudowała między granicą z Sopotem-Karlikowem a ul. Gospody, Pomorską, Orłowską, na obszarze ok. 11 ha os. im. Jakuba Wejhera, składające się z pięcio- i jedenastokondygnacyjnych bloków mieszkalnych z wielkiej płyty (proj. Roman Horodyński, Andrzej Dąbrowski, Stefan Grochowski, Jerzy Figura, Janusz Morek). W 1969 oddano do użytku SP nr 77 (ul. Orłowska 13, ob. Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7) i przychodnię zdrowia (ul. Gospody 7). W 1969–72 powstało os. 4 jedenastokondygnacyjnych bloków między Potokiem Oliwskim a ul. Pomorską, w sąsiedztwie Młyna IV (Guenthershof / Wojnowo). W 1972–76 między ul. Gospody, Rybacką, Subisława, Pomorską powstało os. Żabianka, liczące blisko 4 tys. lokali dla 14 tys. mieszkańców. Powstało 17 budynków jedenastokondygnacyjnych i 16 pięciokondygnacyjnych z wielkiej płyty. W 1974 oddano do użytku SP nr 89 (ul. Szyprów 3, ob. Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 8), 1980 SP nr 93 (ul. Subisława 22; od 1990 XII Liceum, ob. Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących). Między ul. Subisława a torami SKM powstały korty tenisowe i boisko. W 1981 utworzona została parafia pw. Wniebowzięcia NMP na Żabiance. W 1981 powstała kaplica polowa, tzw. Betlejemka (przebudowana po pożarach, istniała do 2002), 1981–82 przy ul. Gdyńskiej 8 zbudowana została kaplica Chrystusa Odkupiciela.

W 1989–92 Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych (q Siódmy Dwór) wybudowała 3 bloki na Osiedlu Wejhera i blok przy ul. Pomorskiej, w miejscu wcześniejszej fabryki lamp Polam. W 1999 otwarta została q Wyższa Szkoła Zarządzania w Gd. (ul. Pelplińska 7). 31 XII 2001 ze SM Osiedle Młodych wyodrębniła się SM Żabianka, obejmująca os. Żabianka. W 2010 między ul. Subisława a torami SKM otwarto pasaż handl., likwidując pobliski bazar. W 2010 na pograniczu Osiedla Wejhera i Sopotu-Karlikowa otwarta została hala widowiskowo-sportowa Ergo Arena na 5–11 tys. miejsc. U zbiegu ul. Chłopskiej i Pomorskiej budowany jest jedenastokondygnacyjny blok Wieża Leszka Białego (proj. DOMUS Studio Projektowe SC Sieniawski & Sieniawski). AK