DOM DOBROCZYNNOŚCI
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Dom Dobroczynności i Sierot przy ul. Sierocej, 1906.JPG|thumb|Dom Dobroczynności i Sierot przy ul. Sierocej, 1906]][[File:Tablica upamiętniająca fundatorów kaplicy w Domu Dobroczynności i Sierot.JPG|thumb|Tablica upamiętniająca fundatorów kaplicy w Domu Dobroczynności i Sierot]]'''DOM DOBROCZYNNOŚCI / SIEROCINIEC''' (Spendhaus), Dom Dobroczynności i Sierot (Spend- und Waisenhaus), otwarty 7 XII 1699 roku na q Osieku, przy Am Spendhaus (ul. Sieroca), według projektu q Barthela Ranischa, powołany przez q Urząd Dobroczynności. Przeznaczony dla ubogich, zapewniał im utrzymanie i wychowywał przez pracę; jednocześnie wykorzystywany jako sierociniec. Po wydzieleniu w roku 1788 q Instytutu Ubogich opiekował się wyłącznie ubogimi nieletnimi. Zatrudniał nauczyciela (nauka czytania, pisania, rachowania, katechizmu) i kobiety uczące dziewczęta prząść, szyć i dziergać. Pełnoletni wychowankowie pozostawali pod jego kuratelą; starano się zapewnić im pracę w rzemiośle (chłopcy) i na służbie w domach mieszczan (dziewczęta). Z nauk korzystały też ubogie dziewczęta (około 40) mieszkające poza zakładem (tzw. ''Graue Mädchen''). W roku 1752 objęty przywilejem króla polskiego Augusta II (przysługującym przedtem tylko q Domowi Dziecka), który zrównywał dzieci z nieprawego łoża z dziećmi poczętymi legalnie (w 1765 przywilej zatwierdzony przez króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego). W roku 1703 przebywało w nim 135 pensjonariuszy (w tym 90 dzieci), w 1742 – 307 (254 dzieci), 1771 – 502 (417 dzieci), 1788 – 455 (426 dzieci). Udzielał wsparcia finansowego ubogim spoza zakładu (w 1733 – 3092, 1745 – 4369, 1768 – 5238). Główny budynek istnieje i obecnie; początkowo miał na parterze: przedsionek, izby jałmużniczą, kobiet, chorych, dziewcząt, na piętrze: izbę prowizora, jadalnię oraz szkołę, a na poddaszu pomieszczenia gospodarcze i mieszkanie zarządcy. W 1702 roku na piętrze znajdowała się kaplica, w 1753 rozbudowana: rozebrano podłogę między piętrem a parterem. Budynek wielokrotnie przebudowywano; w sąsiedztwie wzniesiono w XVIII i XIX wieku inne zabudowania (m.in. w 1707 roku szkołę). 17 XI 1906 przeniesiony do Wrzeszcza, na Drewkeweg 1 (ul. Sosnowa), róg Steffensweg (ul. Stefana Batorego). Do 1945 roku przebywało w nim 70–80 dzieci obojga płci w wieku 6–14 lat. {{author: ASZ}} | [[File:Dom Dobroczynności i Sierot przy ul. Sierocej, 1906.JPG|thumb|Dom Dobroczynności i Sierot przy ul. Sierocej, 1906]][[File:Tablica upamiętniająca fundatorów kaplicy w Domu Dobroczynności i Sierot.JPG|thumb|Tablica upamiętniająca fundatorów kaplicy w Domu Dobroczynności i Sierot]]'''DOM DOBROCZYNNOŚCI / SIEROCINIEC''' (Spendhaus), Dom Dobroczynności i Sierot (Spend- und Waisenhaus), otwarty 7 XII 1699 roku na q Osieku, przy Am Spendhaus (ul. Sieroca), według projektu q Barthela Ranischa, powołany przez q Urząd Dobroczynności. Przeznaczony dla ubogich, zapewniał im utrzymanie i wychowywał przez pracę; jednocześnie wykorzystywany jako sierociniec. Po wydzieleniu w roku 1788 q Instytutu Ubogich opiekował się wyłącznie ubogimi nieletnimi. Zatrudniał nauczyciela (nauka czytania, pisania, rachowania, katechizmu) i kobiety uczące dziewczęta prząść, szyć i dziergać. Pełnoletni wychowankowie pozostawali pod jego kuratelą; starano się zapewnić im pracę w rzemiośle (chłopcy) i na służbie w domach mieszczan (dziewczęta). Z nauk korzystały też ubogie dziewczęta (około 40) mieszkające poza zakładem (tzw. ''Graue Mädchen''). W roku 1752 objęty przywilejem króla polskiego Augusta II (przysługującym przedtem tylko q Domowi Dziecka), który zrównywał dzieci z nieprawego łoża z dziećmi poczętymi legalnie (w 1765 przywilej zatwierdzony przez króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego). W roku 1703 przebywało w nim 135 pensjonariuszy (w tym 90 dzieci), w 1742 – 307 (254 dzieci), 1771 – 502 (417 dzieci), 1788 – 455 (426 dzieci). Udzielał wsparcia finansowego ubogim spoza zakładu (w 1733 – 3092, 1745 – 4369, 1768 – 5238). Główny budynek istnieje i obecnie; początkowo miał na parterze: przedsionek, izby jałmużniczą, kobiet, chorych, dziewcząt, na piętrze: izbę prowizora, jadalnię oraz szkołę, a na poddaszu pomieszczenia gospodarcze i mieszkanie zarządcy. W 1702 roku na piętrze znajdowała się kaplica, w 1753 rozbudowana: rozebrano podłogę między piętrem a parterem. Budynek wielokrotnie przebudowywano; w sąsiedztwie wzniesiono w XVIII i XIX wieku inne zabudowania (m.in. w 1707 roku szkołę). 17 XI 1906 przeniesiony do Wrzeszcza, na Drewkeweg 1 (ul. Sosnowa), róg Steffensweg (ul. Stefana Batorego). Do 1945 roku przebywało w nim 70–80 dzieci obojga płci w wieku 6–14 lat. {{author: ASZ}} | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| + | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | |+ Prezesi zarządu Domu Dziecka i Sierot |
|- | |- | ||
| − | + | ! Notowany w roku | |
| − | + | ! Zawód | |
| − | + | ! Imię, nazwisko, daty życia | |
|- | |- | ||
| 1839 | | 1839 | ||
| Linia 34: | Linia 35: | ||
| Johann August Richard Ernst (1856–1936) | | Johann August Richard Ernst (1856–1936) | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | | colspan="3" class="tytulKol" | Prezesi zarządu Domu Dobroczynności i Sierot na Osieku |
| − | |- | + | |- |
| 1839 | | 1839 | ||
| kupiec | | kupiec | ||
| Linia 44: | Linia 45: | ||
| Johann Georg Gustav Lickfett (1817–1898) | | Johann Georg Gustav Lickfett (1817–1898) | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | | colspan="3" class="tytulKol" | Prezesi zarządu Domu Dobroczynności i Sierot przy Steffensweg 26 (ul. Batorego) |
|- | |- | ||
| 1908 | | 1908 | ||
| Linia 61: | Linia 62: | ||
| kupiec | | kupiec | ||
| Edwin Grube (1866–1941) | | Edwin Grube (1866–1941) | ||
| − | | | + | |- |
| + | | class="authorEgTab" | {{author:MrGl}} | ||
| + | |} [[Category: Encyklopedia]] | ||
Wersja z 15:51, 28 sie 2013
| Notowany w roku | Zawód | Imię, nazwisko, daty życia |
|---|---|---|
| 1839 | kupiec | q Carl Ferdinand Pannenberg (1795–1863) |
| 1869, 1892, 1897 | kupiec | q Otto Robert Petschow (1822–1898) |
| 1874, 1884 | kupiec | George Ludwig Mix (1816–1903; q Ernst Ch. Mix) |
| 1908, 1914 | kupiec | Johann Heinrich Brandt (1847–1915; q Johann H. Brandt) |
| 1921 | armator | q Friedrich Waldemar Sieg (1858–1939) |
| 1928, 1935 | kupiec | Johann August Richard Ernst (1856–1936) |
| Prezesi zarządu Domu Dobroczynności i Sierot na Osieku | ||
| 1839 | kupiec | Gustav Friedrich q Focking (1798–1862) |
| 1869, 1874, 1884, 1892, 1897 | kupiec | Johann Georg Gustav Lickfett (1817–1898) |
| Prezesi zarządu Domu Dobroczynności i Sierot przy Steffensweg 26 (ul. Batorego) | ||
| 1908 | rentier | Johann Julius Carl Holtz |
| 1914, 1918 | lekarz | Heinrich Liévin (1850–1923) |
| 1921, 1928 | kupiec | Johann Ludwig Thomsen (1857–1931) |
| 1935, 1939 | kupiec | Edwin Grube (1866–1941) |
