BÜTNER CRATO, organista, kompozytor

Wersja z 09:16, 26 sie 2013

CRATO BÜTNER (Büthner; 1616 Sonneberg, Turyngia – 1679 Gdańsk), organista, kompozytor. W Gdańsku od około roku 1650. W 1651 ?–56 organista w q kościele Zbawiciela. Od około 1660 kantor w q kościele św. Katarzyny. Pod jego kierownictwem tamtejsza kapela wokalno-instrumentalna stała się jednym z najważniejszych zespołów muzycznych Gdańska. Dbał o wysoki poziom repertuaru kapeli, kopiując dzieła wybitnych twórców współczesnych, przede wszystkim włoskich, oraz czołowych kompozytorów polskich kapeli królewskiej w Warszawie. Autor utworów pisanych w postępowym wówczas nurcie stylistycznym concertato, przyczynił się do rozpowszechnienia tego stylu w Gdańsku. Kilka dzieł opublikowano za jego życia w Hamburgu i Gdańsku. Kompozycje miały z reguły teksty religijne, przeznaczone na użytek Kościoła, uroczystości miejskich, państwowych, np. trzychórowe Te Deum napisane z okazji zawarcia traktatu pokojowego w Oliwie w roku 1660 (q pokój oliwski), wykonane w oliwskim q kościele Trójcy Świętej w obecności króla polskiego Jana Kazimierza, oraz prywatnych (wesela, pogrzeby gdańskich patrycjuszy). Około 50 autografów jego dzieł i ponad 20 rękopisów zawierających utwory innych twórców zaginęło podczas II wojny światowej. Zachowane utwory przechowywane są w bibliotece uniwersytetu w Uppsali, q BG PAN, bibliotece Berlina, Drezna i Wolfenbüttel. DS