|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| | {{paper}} | | {{paper}} |
| − | [[File:Luise_Adelgunde_Viktorie_Gottsched_.JPG|thumb|Luise Adelgunde Viktorie Gottsched ]]'''LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED''' (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza q Johanna Georga Kulmusa. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–66), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niem. oświecenia, od 1729 prof. uniw. w Lipsku. W 1735 zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć nauk. i lit. męża, do których należały przekłady z jęz. ang. i fr. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a ''Dictionnaire historique et critique'' (w przekładzie ''Historisches und Critisches Wörterbuch'', 1741–44), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a ''The Rape of the Lock'' (1744). Wspierała męża w jego reformie teatr.; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym ''Die Deutsche Schaubühne'', redagowanym przez Gottscheda. Z jęz. ang. przełożyła tragedię ''Cato'' Josepha Addisona, z fr. m.in. tragedie Woltera (''Alzire, oder die Amerikaner'') i Jeana Barbiera d’Aucoura (''Cornelia, die Mutter der Gracchen'') oraz komedię Moliera (''Le misanthrope'', w przekładzie Der Menschenfeind). Do oryginalnych sztuk G. należą: tragedia Panthea oraz komedie ''Die ungleiche Heirath'' i ''Die Hausfranzösinn oder die Mamsell''. Najwyżej oceniano komedię ''Die Pietisterey im Fischbein-Rocke'' (1737), opartą na ''La femme docteur'' Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera ''Tartuffe'' i ''Les femmes savantes''. Pośmiertnie ukazały się najpierw ''Kleinere Gedichte'' (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), nast. trzytomowa edycja listów (''Briefe'', 1771–72). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gd. trupę Konrada Ernsta Ackermanna. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] | + | [[File:Luise_Adelgunde_Viktorie_Gottsched_.JPG|thumb|Luise Adelgunde Viktorie Gottsched ]]'''LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED''' (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza q Johanna Georga Kulmusa. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–1766), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niemieckiego oświecenia, od 1729 roku profesor uniwersytetu w Lipsku. W 1735 roku zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć naukowych i literackich męża, do których należały przekłady z języka angielskiego i francuskiego. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a ''Dictionnaire historique et critique'' (w przekładzie ''Historisches und Critisches Wörterbuch'', 1741–1744), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a ''The Rape of the Lock'' (1744). Wspierała męża w jego reformie teatralnej; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym ''Die Deutsche Schaubühne'', redagowanym przez Gottscheda. Z języka angielskiego przełożyła tragedię ''Cato'' Josepha Addisona, z francuskiego m.in. tragedie Woltera (''Alzire, oder die Amerikaner'') i Jeana Barbiera d’Aucoura (''Cornelia, die Mutter der Gracchen'') oraz komedię Moliera (''Le misanthrope'', w przekładzie Der Menschenfeind). Do oryginalnych sztuk Goottsched należą: tragedia Panthea oraz komedie ''Die ungleiche Heirath'' i ''Die Hausfranzösinn oder die Mamsell''. Najwyżej oceniano komedię ''Die Pietisterey im Fischbein-Rocke'' (1737), opartą na ''La femme docteur'' Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera ''Tartuffe'' i ''Les femmes savantes''. Pośmiertnie ukazały się najpierw ''Kleinere Gedichte'' (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), następnie trzytomowa edycja listów (''Briefe'', 1771–1772). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gddańsku trupę Konrada Ernsta Ackermanna. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 21:34, 7 lip 2013
LUISE ADELGUNDE VIKTORIE GOTTSCHED (11 IV 1713 Gdańsk – 26 VI 1762 Lipsk), pisarka. Córka lekarza q Johanna Georga Kulmusa. W wieku 14 lat przesłała swe wiersze Johannowi Christophowi Gottschedowi (1700–1766), pisarzowi i teoretykowi literatury, czołowemu przedstawicielowi niemieckiego oświecenia, od 1729 roku profesor uniwersytetu w Lipsku. W 1735 roku zawarła z nim związek małżeński. Przeniósłszy się do Lipska, uczestniczyła w realizacji wielu przedsięwzięć naukowych i literackich męża, do których należały przekłady z języka angielskiego i francuskiego. Brała udział w tłumaczeniu dzieła Pierre’a Bayle’a
Dictionnaire historique et critique (w przekładzie
Historisches und Critisches Wörterbuch, 1741–1744), tłumaczyła teksty zamieszczane w czasopismach „The Tatler” i „The Spectator”, poemat heroikomiczny Alexandra Pope’a
The Rape of the Lock (1744). Wspierała męża w jego reformie teatralnej; wzbogacała repertuar ówczesnych scen, dostarczając przekładów, przeróbek i oryginalnych tekstów. Część z nich ukazała się w wydawnictwie seryjnym
Die Deutsche Schaubühne, redagowanym przez Gottscheda. Z języka angielskiego przełożyła tragedię
Cato Josepha Addisona, z francuskiego m.in. tragedie Woltera (
Alzire, oder die Amerikaner) i Jeana Barbiera d’Aucoura (
Cornelia, die Mutter der Gracchen) oraz komedię Moliera (
Le misanthrope, w przekładzie Der Menschenfeind). Do oryginalnych sztuk Goottsched należą: tragedia Panthea oraz komedie
Die ungleiche Heirath i
Die Hausfranzösinn oder die Mamsell. Najwyżej oceniano komedię
Die Pietisterey im Fischbein-Rocke (1737), opartą na
La femme docteur Bougeanta, będącą z kolei przeróbką sztuk Moliera
Tartuffe i
Les femmes savantes. Pośmiertnie ukazały się najpierw
Kleinere Gedichte (ody, elegie, listy poetyckie, kantaty i przekłady), przygotowane do druku przez Gottscheda (1763), następnie trzytomowa edycja listów (
Briefe, 1771–1772). Jedna z jej sztuk została wystawiona przez bawiącą w Gddańsku trupę Konrada Ernsta Ackermanna.
EK
