SIBETH KARL JOACHIM, pastor kościoła NMP
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Sibeth_Karl_doktorat.jpg |thumb| Strona tytułowa doktoratu Karla Joachima Siebetha, 1730]] | [[File: Sibeth_Karl_doktorat.jpg |thumb| Strona tytułowa doktoratu Karla Joachima Siebetha, 1730]] | ||
[[File: Karl_Joachim_Sibeht_doktorat,_list_gratulacyjny.jpg |thumb| List gratulacyjny prof. Alberta Georga Schwarza z okazji obrony doktoratu przez Karla Joachima Sienetha, 1730]] | [[File: Karl_Joachim_Sibeht_doktorat,_list_gratulacyjny.jpg |thumb| List gratulacyjny prof. Alberta Georga Schwarza z okazji obrony doktoratu przez Karla Joachima Sienetha, 1730]] | ||
| − | '''KARL JOACHIM SIBETH''' (4 IX 1692 Marlow (Meklemburgia-Pomorze Przednie) – 1 XI 1748 Gdańsk), senior [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]] i pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Syn kaznodziei z Marlow Heinricha (1626–1707). Od 1704 uczęszczał do szkoły średniej w Rostocku, | + | '''KARL JOACHIM SIBETH''' (4 IX 1692 Marlow (Meklemburgia-Pomorze Przednie) – 1 XI 1748 Gdańsk), senior [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]] i pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Syn kaznodziei z Marlow Heinricha (1626–1707). Od 1704 uczęszczał do szkoły średniej w Rostocku, od października 1709 studiował na tamtejszym uniwersytecie, gdzie m.in. pod przewodnictwem prof. Johanna Joachima Weidnera (1672–1732) prowadził dysputę ''Abusus per symbolicos libros accusati…'' (1711), od 1714 magister filozofii. Studiował także teologię w Lipsku. Po studiach wykładał na uniwersytecie w Rostocku, następnie był rektorem szkoły katedralnej w Güstrow, od 1725 pastorem kościoła NMP w Stralsundzie i asesorem tamtejszego konsystorza. W grudniu 1730 na uniwersytecie w Greifswaldzie obronił doktorat z teologii poświęcony egzegezie słów Listu św. Pawła do Rzymian (Rz 5,19) (''Tractatvs theologicvs sistens exegesin et vindicias dicti Pavlini Rom. V, 19 inprimis contra clar…''), co listem gratulacyjnym uczcił m.in. profesor Albert Georg Schwarz (1687–1755).<br/><br/> |
23 III 1737 powołany został na urząd seniora gdańskiego Ministerium Duchownego, jednocześnie i pastora gdańskiego kościoła NMP, obie godności objął 1 kwietnia, od 17 i pełnił je do śmierci. Autor wstępu do wydanego w 1745 w Królewcu raportu o wpływie władzy świeckiej na zbawienie swoich poddanych (G''ewissenhafte und in Gottes Wort gegründete Untersuchung, wie viel Obrigkeiten zum geistlichen Heil ihrer Unterthanen beytragen können…''), spisanego przez kilku kaznodziejów ziemi lęborskiej, m.in. Johanna Böhma z Ossecken (Osieki Lęborskie), Michaela Adama Carpoviusa z Dzinczelitz (Dzięcielec) i Bozepol ((Groß Boschpol; Bożepole Wielkie), Georga Wilhelma Zastrowa, poprzedniego tamtejszego kaznodzieję, oraz Andreasa Ditmana, seniora i kaznodzieję w Jannowitz (Janowice gm. Nowa Wieś Lęborska). Generalnie wyznawał ortodoksję luterańską, jednak w 1734, wraz z superintendentem Gregorem Langemackiem (1724–1779), po długim kolokwium zatwierdzili tzw. „teologię serca”, przedstawioną przez założyciela wzorującej się na braciach morawskich wspólnoty religijnej w Herrnhut (Łużyce), hrabiego Nicolausa von Zinzendorfa (1700–1760). Świadczyło to, że podążał też za pośrednim, ugodowym kierunkiem.<br/><br/> | 23 III 1737 powołany został na urząd seniora gdańskiego Ministerium Duchownego, jednocześnie i pastora gdańskiego kościoła NMP, obie godności objął 1 kwietnia, od 17 i pełnił je do śmierci. Autor wstępu do wydanego w 1745 w Królewcu raportu o wpływie władzy świeckiej na zbawienie swoich poddanych (G''ewissenhafte und in Gottes Wort gegründete Untersuchung, wie viel Obrigkeiten zum geistlichen Heil ihrer Unterthanen beytragen können…''), spisanego przez kilku kaznodziejów ziemi lęborskiej, m.in. Johanna Böhma z Ossecken (Osieki Lęborskie), Michaela Adama Carpoviusa z Dzinczelitz (Dzięcielec) i Bozepol ((Groß Boschpol; Bożepole Wielkie), Georga Wilhelma Zastrowa, poprzedniego tamtejszego kaznodzieję, oraz Andreasa Ditmana, seniora i kaznodzieję w Jannowitz (Janowice gm. Nowa Wieś Lęborska). Generalnie wyznawał ortodoksję luterańską, jednak w 1734, wraz z superintendentem Gregorem Langemackiem (1724–1779), po długim kolokwium zatwierdzili tzw. „teologię serca”, przedstawioną przez założyciela wzorującej się na braciach morawskich wspólnoty religijnej w Herrnhut (Łużyce), hrabiego Nicolausa von Zinzendorfa (1700–1760). Świadczyło to, że podążał też za pośrednim, ugodowym kierunkiem.<br/><br/> | ||
Autor pism teologicznych odnoszących się do egzegezy Nowego Testamentu, a częściowo do doktryny o usprawiedliwieniu (np. ''Schriftmäßiges Bedenken über die Streitfrage: Ob noch gegen das Ende der Welt, vor dem jüngsten Tage, eine grosse Bekehrung des Jüdischen Volkes künftig zu hoffen sey?'' (''Czy można jeszcze liczyć na wielkie nawrócenie narodu żydowskiego w przyszłości, przed końcem świata, przed dniem ostatecznym?''; Dantzig 1748) oraz utworów okolicznościowych, m.in. z okazji śmierci syna sędziego dworskiego księstwa Sachsen-Lauenburg, Joachima Wernera von Bülow (Ratzeburg, 1717). Kazaniem pogrzebowym żegnał m.in. burmistrza [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska |Johanna Gotffrieda Diesseldorfa]].<br/><br/> | Autor pism teologicznych odnoszących się do egzegezy Nowego Testamentu, a częściowo do doktryny o usprawiedliwieniu (np. ''Schriftmäßiges Bedenken über die Streitfrage: Ob noch gegen das Ende der Welt, vor dem jüngsten Tage, eine grosse Bekehrung des Jüdischen Volkes künftig zu hoffen sey?'' (''Czy można jeszcze liczyć na wielkie nawrócenie narodu żydowskiego w przyszłości, przed końcem świata, przed dniem ostatecznym?''; Dantzig 1748) oraz utworów okolicznościowych, m.in. z okazji śmierci syna sędziego dworskiego księstwa Sachsen-Lauenburg, Joachima Wernera von Bülow (Ratzeburg, 1717). Kazaniem pogrzebowym żegnał m.in. burmistrza [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska |Johanna Gotffrieda Diesseldorfa]].<br/><br/> | ||
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 22 II 1722 w Schwiegerau z Kathariną Margarete Oertling (pochowana 8 VIII 1743 w wieku 37 lat), co uczczono wierszem gratulacyjnym (''Als zur artigen Orthlingen… [Hochzeitsgedicht für Karl Joachim Sibeth und Katharina Margarete Oerthling am 3. Febr. 1722'']; Schwiegerau 1722). Po raz drugi żonaty był od ok. 1744 z Constantią Erdman (pochowana 22 VI 1756 w wieku 37 lat). Pochowany 21 XI 1748 wraz z obiema żonami w kościele NMP w grobie nr 332. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[RICHTER GOTTLIEB, pastor kościołów św. Katarzyny i NMP | Gottlieb Richter]]. W zakrystii tego kościoła znajdował się jego portret. {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 22 II 1722 w Schwiegerau z Kathariną Margarete Oertling (pochowana 8 VIII 1743 w wieku 37 lat), co uczczono wierszem gratulacyjnym (''Als zur artigen Orthlingen… [Hochzeitsgedicht für Karl Joachim Sibeth und Katharina Margarete Oerthling am 3. Febr. 1722'']; Schwiegerau 1722). Po raz drugi żonaty był od ok. 1744 z Constantią Erdman (pochowana 22 VI 1756 w wieku 37 lat). Pochowany 21 XI 1748 wraz z obiema żonami w kościele NMP w grobie nr 332. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[RICHTER GOTTLIEB, pastor kościołów św. Katarzyny i NMP | Gottlieb Richter]]. W zakrystii tego kościoła znajdował się jego portret. {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Die Matrikel der Universität Rostock'', hrsg. Adolph Hofmeister, Bd.4/1, Rostock 1901, s. 75, 96. <br/> | ||
Prätorius Ephraim, ''Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 4. <br/> | Prätorius Ephraim, ''Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 4. <br/> | ||
Pyl Theodor, ''Sibeth Karl Joachim'', [w:] ''Allgemeine Deutsche Biographie'', Bd. 34, Leipzig 1892, s. 136. <br/> | Pyl Theodor, ''Sibeth Karl Joachim'', [w:] ''Allgemeine Deutsche Biographie'', Bd. 34, Leipzig 1892, s. 136. <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 17:55, 18 gru 2024
KARL JOACHIM SIBETH (4 IX 1692 Marlow (Meklemburgia-Pomorze Przednie) – 1 XI 1748 Gdańsk), senior Ministerium Duchownego i pastor kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP). Syn kaznodziei z Marlow Heinricha (1626–1707). Od 1704 uczęszczał do szkoły średniej w Rostocku, od października 1709 studiował na tamtejszym uniwersytecie, gdzie m.in. pod przewodnictwem prof. Johanna Joachima Weidnera (1672–1732) prowadził dysputę Abusus per symbolicos libros accusati… (1711), od 1714 magister filozofii. Studiował także teologię w Lipsku. Po studiach wykładał na uniwersytecie w Rostocku, następnie był rektorem szkoły katedralnej w Güstrow, od 1725 pastorem kościoła NMP w Stralsundzie i asesorem tamtejszego konsystorza. W grudniu 1730 na uniwersytecie w Greifswaldzie obronił doktorat z teologii poświęcony egzegezie słów Listu św. Pawła do Rzymian (Rz 5,19) (Tractatvs theologicvs sistens exegesin et vindicias dicti Pavlini Rom. V, 19 inprimis contra clar…), co listem gratulacyjnym uczcił m.in. profesor Albert Georg Schwarz (1687–1755).
23 III 1737 powołany został na urząd seniora gdańskiego Ministerium Duchownego, jednocześnie i pastora gdańskiego kościoła NMP, obie godności objął 1 kwietnia, od 17 i pełnił je do śmierci. Autor wstępu do wydanego w 1745 w Królewcu raportu o wpływie władzy świeckiej na zbawienie swoich poddanych (Gewissenhafte und in Gottes Wort gegründete Untersuchung, wie viel Obrigkeiten zum geistlichen Heil ihrer Unterthanen beytragen können…), spisanego przez kilku kaznodziejów ziemi lęborskiej, m.in. Johanna Böhma z Ossecken (Osieki Lęborskie), Michaela Adama Carpoviusa z Dzinczelitz (Dzięcielec) i Bozepol ((Groß Boschpol; Bożepole Wielkie), Georga Wilhelma Zastrowa, poprzedniego tamtejszego kaznodzieję, oraz Andreasa Ditmana, seniora i kaznodzieję w Jannowitz (Janowice gm. Nowa Wieś Lęborska). Generalnie wyznawał ortodoksję luterańską, jednak w 1734, wraz z superintendentem Gregorem Langemackiem (1724–1779), po długim kolokwium zatwierdzili tzw. „teologię serca”, przedstawioną przez założyciela wzorującej się na braciach morawskich wspólnoty religijnej w Herrnhut (Łużyce), hrabiego Nicolausa von Zinzendorfa (1700–1760). Świadczyło to, że podążał też za pośrednim, ugodowym kierunkiem.
Autor pism teologicznych odnoszących się do egzegezy Nowego Testamentu, a częściowo do doktryny o usprawiedliwieniu (np. Schriftmäßiges Bedenken über die Streitfrage: Ob noch gegen das Ende der Welt, vor dem jüngsten Tage, eine grosse Bekehrung des Jüdischen Volkes künftig zu hoffen sey? (Czy można jeszcze liczyć na wielkie nawrócenie narodu żydowskiego w przyszłości, przed końcem świata, przed dniem ostatecznym?; Dantzig 1748) oraz utworów okolicznościowych, m.in. z okazji śmierci syna sędziego dworskiego księstwa Sachsen-Lauenburg, Joachima Wernera von Bülow (Ratzeburg, 1717). Kazaniem pogrzebowym żegnał m.in. burmistrza Johanna Gotffrieda Diesseldorfa.
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 22 II 1722 w Schwiegerau z Kathariną Margarete Oertling (pochowana 8 VIII 1743 w wieku 37 lat), co uczczono wierszem gratulacyjnym (Als zur artigen Orthlingen… [Hochzeitsgedicht für Karl Joachim Sibeth und Katharina Margarete Oerthling am 3. Febr. 1722]; Schwiegerau 1722). Po raz drugi żonaty był od ok. 1744 z Constantią Erdman (pochowana 22 VI 1756 w wieku 37 lat). Pochowany 21 XI 1748 wraz z obiema żonami w kościele NMP w grobie nr 332. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor Gottlieb Richter. W zakrystii tego kościoła znajdował się jego portret.
Bibliografia:
Die Matrikel der Universität Rostock, hrsg. Adolph Hofmeister, Bd.4/1, Rostock 1901, s. 75, 96.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, 1760, s. 4.
Pyl Theodor, Sibeth Karl Joachim, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 34, Leipzig 1892, s. 136.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 37.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 228; 4, 302.
http://matrikel.uni-rostock.de/id/100007979.
