PRZERÓBKA

PRZERÓBKA (Troyl), ob. jedna z jednostek pomocniczych Gd. (q administracyjny podział). W poł. XIX w. prasa gd. stosowała także nazwę Przerabka. Początkowo (wzmiankowane od 1780) osiedle nad Wisłą, powstałe wzdłuż drogi flisackiej, używanej przy przeciąganiu (trałowaniu) tratw za pomocą lin, zwanej trelem (stąd nazwa Troyl), w miejscu ob. ul. Nad Brzegiem oraz drogi (ob. ul. Sienna) do przeprawy przy q Gęsiej Karczmie, do końca XIX w. z nieliczną, rozproszoną zabudową i z kilkoma zagrodami nad q Wisłą, naprzeciwko q Polskiego Haka. Bardziej na płn., naprzeciw wyspy q Ostrów, od poł. XVII w. funkcjonowały 2 większe gospodarstwa, tzw. Mały Holender i Wielki Holender; w tym drugim działający tu wiatrak przetrwał jeszcze do pocz. XX w. W rejonie Heubuder Straße (ul. Sienna) powstała 1869 wytwórnia rzecznych łodzi Johanna Daniela Wojana, po 1900 przeniesiona na Troyl 13 (ul. Przetoczna; q stocznia Wojana). W 1885 w P. mieszkało 359 osób. Od 1 IV 1907 w granicach adm. miasta Gd., z ok. 400 mieszkańcami. Po powstaniu 1904 kanału zw.Kaiserhafen (q Kanał Kaszubski), powstaniu nowych nabrzeży, doprowadzeniu q kolei i wybudowaniu 1912 qmostu Siennickiego, obszar P. i okolic poddany został intensywnej zabudowie przemysłowej. W 1905 powstała działająca i ob. kolejowa stacja roz- rządowa, zw. do 1945 Kaiserhafen Bahnhof. Oprócz odsuniętych od zabudowy fabryk (jak od 1913 Chemische Produktenfabrik Pommerensdorf, przy ob. ul. Kujawskiej 2; q przedsiębiorstwa i zakłady przem.), 1912 przy Breitenbachstraße 25 (ul. Siennicka) powstały warsztaty kolejowe Eisenbahn-Hauptwerkstatt Danzig-Troyl (q Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego). Powstało wówczas os. mieszkaniowe, gł. dla pracowników warsztatów kolejowych, przy Breitenbachstraße, Wichertstraße (ul. Lenartowicza), Bodelschwinghstraße (ul. Kryniczna) i Troyl. Podczas i w. świat. na wysokości ujścia Motławy do Wisły utworzony został q obóz jeniecki (od 15 i 1915 obóz pracy) dla oficerów i żołnierzy ros. W okresie q II WMG powstały składy Towarzystwa Aldag. Położenie nad Wisłą sprzyjało w tym czasie powstawaniu mniejszych zakładów produkujących kutry i łodzie (Argus Boot-Maschinen- und Motorenbau, od 1922 przy Heubuder Straße 33; q przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe). W 1927 P. połączono linią tramwajową ze Śródmieściem (Targ Kaszubski – Stogi; q tramwaje), oddano też wówczas do użytku asfaltową drogę na q Stogi (ob. ul. Wosia Budzysza). W tym okresie powstało os. domków szeregowych przy ul. Troyl. Podczas II w. świat. w pobliże Chemische Werke (wcześniej Chemische Produktenfabrik Pommerensdorf) przenoszono inne zakłady chem. (1941 na Troyl 67– Siegel & Co. Chemische Fabrik, z okolic Oruni; q przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe). W 1945 nazwę Troyl nieoficjalnie zmieniono na Trojan, Zarząd Miasta przyjął wprawdzie nazwę Zawiśle, jednak w 1948 z 2 proponowanych nazw: Przerabka lub Przeróbka, Minist. Administracji Publicznej zatwierdziło drugą. Od maja 1945 uruchomiono Warsztaty Główne Gdańsk-Trojan, nast. Warsztaty Kolejowe PKP, od 1952 q Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego. Od 1948 uruchomiono produkcję w fabrykach chem. (późn. Gd. Zakłady Nawozów Fosforowych; q przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe. Po 1945). 5 IX 1960 przy ul. Siennej 26 oddano do użytku budynek SP nr 61 (od 1973 im. Józefa Wybickiego). W 1970 przy ul. Siennickiej 23 otwarto q Zakład Karny Gd.-Przeróbka.{{author: }} z Przeróbka. Ulice [[Category: Encyklopedia]]