REGIONALNA PRACOWNIA KRAJOZNAWCZA PTTK W GDAŃSKU

Wersja z 13:45, 10 sty 2024

REGIONALNA PRACOWNIA KRAJOZNAWCZA (RPK) IM. PROF. WŁADYSŁAWA BOGDANA WĘDZIŃSKIEGO POLSKIEGO TOWARZYSTWA TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZEGO (PTTK) W GDAŃSKU. Początkowo z siedzibą w sali Klubu Turysty PTTK przy ul. Długiej 45 w Gdańsku, od 1972 w Bramie Krowiej przy ul. Ogarnej 72. Powstała 30 V 1969, zatwierdzona została 31 V 1969 na posiedzeniu Zarządu Okręgu PTTK w Gdańsku. Podstawą utworzenia RPK była Uchwała Prezydium Zarządu Głównego PTTK z 26 IV 1967. Bazą do utworzenia RPK była, istniejąca od 1968, Poradnia Krajoznawcza przy Oddziale PTTK w Gdańsku. Wśród inicjatorów powołania RPK byli: Władysław Andruszkiewicz, Edwin Kozłowski, Edwin Rozenkranz, Jan Rychtarski, Czesław Skonka, Edward Wojtuszkiewicz, Władysław Wojewódzki.

22 IV 1970 odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Programowej RPK jako organu doradczego i opiniotwórczego Pracowni. Przewodniczącym Rady został Eugeniusz Andrzejewski (był nim do 1981), członkami byli: Edward Wojtuszkiewicz, Stanisław Rospond, Roman Bar, Jerzy Szukalski, Czesław Skonka, Irena Solska, Grzegorz Witkiewicz, Mieczysław Michalski, Jan Bogucki, Franciszek Mamuszka, Władysław Andruszkiewicz. W latach 1981–1994 przewodniczącym Rady był Władysław Wędziński. Po jego śmierci przewodniczącym Rady został Jerzy Szukalski, a wiceprzewodniczącym Jan Bogucki. W 2003 przewodniczącym Rady Naukowej RPK został prof. dr hab. Maciej T. Krzyżanowski. Od 30 V 2001 RPK nosi imię prof. Władysława Bogdana Wędzińskiego.

Od 1998 RPK formalnie podlega PTTK Oddziałowi Regionalnemu w Gdańsku im. Doktora Mariana Czyżewskiego. Od 1973 przy Pracowni funkcjonuje Wydawnictwo Pomorskie RPK PTTK w Gdańsku. Od czasu utworzenia wydano ok. 140 publikacji o tematyce turystyczno-krajoznawczej. Prowadziła działalność popularyzatorską. Organizowano prelekcje i odczyty z przezroczami, sesje naukowe i popularnonaukowe, seminaria naukowe i krajoznawcze, wieczornice krajoznawcze, spotkania z autorami książek i regionalistami, zaduszki turystyczne, w czasie których wspominano zmarłych działaczy PTTK, jarmarki, kiermasze i giełdy turystyczne, przeglądy przezroczy, stoiska z wydawnictwami, konkursy i wystawy fotograficzne o tematyce turystycznej i regionalnej. W latach 1985–1990 RPK zajmowała się inwentaryzacją krajoznawczą województwa gdańskiego. Objęła ona 18 gmin, głównie kociewskich, oraz miasto Sopot.

RPK prowadziła również działalność edukacyjno-szkoleniową: organizowała kursy i obozy szkoleniowe, zjazdy i zloty społecznych opiekunów zabytków, objazdy terenowe ze zwiedzaniem zabytków, kursy organizatorów turystyki dla kadry nauczycielskiej. Skupia się na edukacji dzieci i młodzieży poprzez organizację imprez krajoznawczo-turystycznych szczebla wojewódzkiego: Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego „Poznajemy Ojcowiznę”, Ogólnopolskiego Młodzieżowego Turnieju Turystyczno-Krajoznawczego PTTK, Wojewódzkiego Zlotu SKKT PTTK, Pomorskiego Konkursu Krasomówczego PTTK dla dzieci i młodzieży.

RPK opracowała i opracowuje biogramy zmarłych i żyjących działaczy PTTK województwa pomorskiego w formie wydawnictw Żyli i działali wśród nas i Żyją i działają wśród nas. Gromadzi i udostępnia materiały krajoznawcze, głównie regionu pomorskiego, popularyzuje treści krajoznawcze wśród społeczeństwa, dba o dorobek PTTK poprzez gromadzenie publikacji Towarzystwa (czasopisma i roczniki PTK i PTTK, międzywojenne opracowania naukowe i przewodniki, powojenne informatory, biuletyny, periodyki, kalendarze imprez, sprawozdania, wydawnictwa konferencyjne, sejmikowe i kongresowe, opracowania jubileuszowe i inne publikacje krajoznawcze). RPK dokumentuje historię PTTK, dorobek działaczy i kultywuje pamięć o nich, prowadzi również działalność wydawniczą. W 2015 RPK współpracowała z Departamentem Turystyki i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego nad wydaniem „Kanonu Krajoznawczego Województwa Pomorskiego”.

W zbiorach Pracowni znajduje się (wedle stanu z 31 XII 2023) ponad 11 000 książek i folderów, ok. 2250 map, ok. 2000 maszynopisów, rękopisów i druków ulotnych, a także pewna liczba czasopism, zdjęć, multimediów i zbiorów specjalnych: proporczyków, plakietek, znaczków okolicznościowych i odznak. Posiada własny exlibris, w 1992 zaprojektowany w 1992 przez Leonarda Rozenkranza (syna Edwina Rozenkrantza). W 2005 RPK w Gdańsku została przez Zarząd Główny PTTK odznaczona Złotą Honorową Odznaką PTTK. PSW

Bibliografia:
Rychtarski Jan, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze w województwie gdańskim w latach 1945–1975, Gdańsk 1987.
Świerk Paulina, 45 lat Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Gdańsku, Gdańsk 2014.
Świerk Paulina, 50 lat Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Gdańsku (1969-2019), Gdańsk 2018.
https://www.pttkkrowiabrama.pl/regionalna-pracownia-krajoznawcza