TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Trójmiejski_Park_Krajobrazowy.JPG|thumb|Trójmiejski Park Krajobrazowy]][[File:Buki_w_Trójmiejskim_Parku_Krajobrazowym.JPG|thumb|Buki w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym]] | [[File:Trójmiejski_Park_Krajobrazowy.JPG|thumb|Trójmiejski Park Krajobrazowy]][[File:Buki_w_Trójmiejskim_Parku_Krajobrazowym.JPG|thumb|Buki w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym]] | ||
| − | '''TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY''' (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości przyr., hist. i kulturowe w celu ich zachowania, popularyzacji i upowszechniania w warunkach zrównoważonego rozwoju. Liczący pocz. 20 104 ha pow.,i powołany został 3 V 1979 uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gd. 8 XI 1994 rozporządzeniem wojewody gd. powiększono jego pow. do 20 312 ha i wyznaczono zasięg otuliny (16 542 ha). 3 IX 1998 rozporządzeniem wojewody gd. zmniejszono jego pow. do 19 930 ha. 1 VIII 2009 zarząd nad parkiem przejął Samorząd Województwa Pomorskiego. 1 VII 2010 TPK oraz Nadmorski Park Krajobrazowy we Władysławowie,Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” w Słupsku,Kaszubski Park Krajobrazowy w Kartuzach, Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie,Wdzydzki Park Krajobrazowy w Kościerzynie | + | '''TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY''' (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości przyr., hist. i kulturowe w celu ich zachowania, popularyzacji i upowszechniania w warunkach zrównoważonego rozwoju. Liczący pocz. 20 104 ha pow.,i powołany został 3 V 1979 uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gd. 8 XI 1994 rozporządzeniem wojewody gd. powiększono jego pow. do 20 312 ha i wyznaczono zasięg otuliny (16 542 ha). 3 IX 1998 rozporządzeniem wojewody gd. zmniejszono jego pow. do 19 930 ha. 1 VIII 2009 zarząd nad parkiem przejął Samorząd Województwa Pomorskiego. 1 VII 2010 TPK oraz Nadmorski Park Krajobrazowy we Władysławowie,Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” w Słupsku,Kaszubski Park Krajobrazowy w Kartuzach, Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie,Wdzydzki Park Krajobrazowy w Kościerzynie i Zaborski Park Krajobrazowy w Charzykowach zostały połączone w jeden zespół p.n. Parki Krajobrazowe Województwa Pomorskiego, z siedzibą w Słupsku.<br /><br />TPK obejmuje fragment wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego oraz jej strefę krawędziową, bezpośrednio przylegające od strony zach. do aglomeracji gd. Składa się z dwóch, rozdzielonych zabudową, obszarów leśnych: płn., w którego skład wchodzi część terenów Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa ze śródleśnymi enklawami rolniczymi wsi Gniewowo, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Reszki i Bieszkowice oraz dwukrotnie mniejszego, płd., z terenami w przeważającej części należącymi do Gd. i Sopotu oraz – w mniejszym stopniu– do Gdyni. Około 90% pow. PTK zajmują lasy, wśród których przeważają lasy bukowe (żyzna i kwaśna buczyna niżowa) i mieszane z bukiem (kwaśna dąbrowa). Napotyka się też fragmenty grądów łęgów, borów bagiennych, a także zbiorowisk nieleśnych, jak np. półnaturalne łąki.<br /><br />Do najcenniejszych walorów przyr. TPK należy jego polodowcowy krajobraz z licznymi obszarami źródliskowymi, niedużymi śródleśnymi jeziorami (Wyspowo, Borowo, Pałsznik, Wygoda, Bieszkowickie, Zawiat, Okuniewko, Długie), torfowiskami, głazami narzutowymi oraz urozmaiconą rzeźbą terenu, która została uformowana ok. 15 do 13 tys. lat temu przez lodowiec, w czasie zlodowaceniem północnopolskiego. W zach., wysoczyznowej części parku przeważają połacie falistej moreny dennej, z lokalnymi wzniesieniami czołowomorenowymi i in. polodowcowymi formami rzeźby terenu o różnej genezie, np. równinami sandrowymi, rynnami jeziornymi i nieckami wytopiskowymi. W części wsch. i płn.-wsch. dominuje krajobraz strefy rozcięć erozyjnych krawędzi wysoczyzny, z licznymi pagórkami (wys. względne sięgają 100 m) i dużym nachyleniu stoków (do 40%) oraz gęstą siecią różnej wielkości dolin erozyjnych, często wielokrotnie rozgałęzionych, którymi spływają wartkie potoki (Cedron, Cisówka, Marszewska Struga, Swelinia, Potok Świemirowski, q Potok Rynarzewski, q Potok Prochowy, q Potok Zajączkowski, Gościcina, Zagórska Struga, Potok Kaczy, q Potok Oliwski i potok q Strzyża). Krajobraz PTK jest uważany za unikat geomorfologiczny w skali europejskiej.<br /><br />Duża różnorodność warunków siedliskowych i mikroklimatycznych wpłynęła na wykształcenie się specyficznej struktury przyr., unikalnej w skali Niżu Europejskiego. W parku występuje ponad 50 gat. roślin chronionych, pomiędzy nimi reliktowych, typowych dla minionych okresów klimatycznych, np. poryblin kolczasty, malina moroszka, turzyca bagienna, żebrowiec górski oraz bardzo rzadkie mszaki, porosty i grzyby.<br /><br />Najbardziej wartościowe elementy środowiska przyr. parku i jego otuliny: naturalne lub półnaturalne ekosystemy, stanowiska rzadkich i ginących gat., interesujące elementy przyrody nieożywionej zostały otoczone dodatkową ochroną poprzez wyodrębnienie na terenie parku 10 rezerwatów przyrody. W granicach miasta Gd. znajdują się: Źródliska w Dolinie Ewy od 1983, Wąwóz Huzarów od 2005, Lasy w Dolinie Strzyży od 2007 (q rezerwaty przyrody). W 2008 został powołany zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Strzyży (381 ha), w planach jest utworzenie 5 kolejnych zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w tym Doliny Oliwskie (Gd.). {{author: KR}} [[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 21:26, 10 mar 2013
TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości przyr., hist. i kulturowe w celu ich zachowania, popularyzacji i upowszechniania w warunkach zrównoważonego rozwoju. Liczący pocz. 20 104 ha pow.,i powołany został 3 V 1979 uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gd. 8 XI 1994 rozporządzeniem wojewody gd. powiększono jego pow. do 20 312 ha i wyznaczono zasięg otuliny (16 542 ha). 3 IX 1998 rozporządzeniem wojewody gd. zmniejszono jego pow. do 19 930 ha. 1 VIII 2009 zarząd nad parkiem przejął Samorząd Województwa Pomorskiego. 1 VII 2010 TPK oraz Nadmorski Park Krajobrazowy we Władysławowie,Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” w Słupsku,Kaszubski Park Krajobrazowy w Kartuzach, Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie,Wdzydzki Park Krajobrazowy w Kościerzynie i Zaborski Park Krajobrazowy w Charzykowach zostały połączone w jeden zespół p.n. Parki Krajobrazowe Województwa Pomorskiego, z siedzibą w Słupsku.
TPK obejmuje fragment wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego oraz jej strefę krawędziową, bezpośrednio przylegające od strony zach. do aglomeracji gd. Składa się z dwóch, rozdzielonych zabudową, obszarów leśnych: płn., w którego skład wchodzi część terenów Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa ze śródleśnymi enklawami rolniczymi wsi Gniewowo, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Reszki i Bieszkowice oraz dwukrotnie mniejszego, płd., z terenami w przeważającej części należącymi do Gd. i Sopotu oraz – w mniejszym stopniu– do Gdyni. Około 90% pow. PTK zajmują lasy, wśród których przeważają lasy bukowe (żyzna i kwaśna buczyna niżowa) i mieszane z bukiem (kwaśna dąbrowa). Napotyka się też fragmenty grądów łęgów, borów bagiennych, a także zbiorowisk nieleśnych, jak np. półnaturalne łąki.
Do najcenniejszych walorów przyr. TPK należy jego polodowcowy krajobraz z licznymi obszarami źródliskowymi, niedużymi śródleśnymi jeziorami (Wyspowo, Borowo, Pałsznik, Wygoda, Bieszkowickie, Zawiat, Okuniewko, Długie), torfowiskami, głazami narzutowymi oraz urozmaiconą rzeźbą terenu, która została uformowana ok. 15 do 13 tys. lat temu przez lodowiec, w czasie zlodowaceniem północnopolskiego. W zach., wysoczyznowej części parku przeważają połacie falistej moreny dennej, z lokalnymi wzniesieniami czołowomorenowymi i in. polodowcowymi formami rzeźby terenu o różnej genezie, np. równinami sandrowymi, rynnami jeziornymi i nieckami wytopiskowymi. W części wsch. i płn.-wsch. dominuje krajobraz strefy rozcięć erozyjnych krawędzi wysoczyzny, z licznymi pagórkami (wys. względne sięgają 100 m) i dużym nachyleniu stoków (do 40%) oraz gęstą siecią różnej wielkości dolin erozyjnych, często wielokrotnie rozgałęzionych, którymi spływają wartkie potoki (Cedron, Cisówka, Marszewska Struga, Swelinia, Potok Świemirowski, q Potok Rynarzewski, q Potok Prochowy, q Potok Zajączkowski, Gościcina, Zagórska Struga, Potok Kaczy, q Potok Oliwski i potok q Strzyża). Krajobraz PTK jest uważany za unikat geomorfologiczny w skali europejskiej.
Duża różnorodność warunków siedliskowych i mikroklimatycznych wpłynęła na wykształcenie się specyficznej struktury przyr., unikalnej w skali Niżu Europejskiego. W parku występuje ponad 50 gat. roślin chronionych, pomiędzy nimi reliktowych, typowych dla minionych okresów klimatycznych, np. poryblin kolczasty, malina moroszka, turzyca bagienna, żebrowiec górski oraz bardzo rzadkie mszaki, porosty i grzyby.
Najbardziej wartościowe elementy środowiska przyr. parku i jego otuliny: naturalne lub półnaturalne ekosystemy, stanowiska rzadkich i ginących gat., interesujące elementy przyrody nieożywionej zostały otoczone dodatkową ochroną poprzez wyodrębnienie na terenie parku 10 rezerwatów przyrody. W granicach miasta Gd. znajdują się: Źródliska w Dolinie Ewy od 1983, Wąwóz Huzarów od 2005, Lasy w Dolinie Strzyży od 2007 (q rezerwaty przyrody). W 2008 został powołany zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Strzyży (381 ha), w planach jest utworzenie 5 kolejnych zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w tym Doliny Oliwskie (Gd.).
