ŻEGLARSTWO

'''ŻEGLARSTWO. Niemieckie.''' Najstarszym klubem żegl. w Gd. był „Gode Wind” Danzig-Zoppoter Yacht-Club e.V., utworzony 1896. Port jachtowy mieścił się przy twierdzy Wisłoujście. W 1923 klub nabył 3 średniej wielkości jachty zbudowane przez Stocznię Gd. Jednym z nich był flagowy „Gode Wind II” (ożaglowanie 75 m², dł. kadłuba 12,48 m, dł. klw 8,72 m, szer. 2,70 m i zanurzenie 1,41 m. Pozostałe, „Karla” i „Hansa II” były nieco mniejsze, ale nosiły ożaglowanie takiej samej powierzchni. Największym jachtem był „Peter von Danzig II”, określany jako jacht krążowniczy, zbudowany 1924, mający 16,68 m dł., 3,75 m szerokości i 2,05 m zanurzenia i noszący żagle o pow. 100 m². Rejestr jachtów klubowych 1925 wykazywał 29 jednostek, w tym jacht z napędem parowym, „Aries”, zbudowany w Glasgow 1889. Była to duża, licząca 28,70 m dł. jednostka. Miejscem postoju jachtów była przystań obok twierdzy w q Wisłoujściu, przy forcie Carre, mieszcząca 35 łodzi. Założycielami oraz członkami klubu były elity gosp. ówczesnego Gd. W 1935 lokalem klubowym stała się siedziba q Resursy Concordia przy Hundegasse 83/84 (ul. Ogarna). Rozwój budowy silników spalinowych miał wpływ na założenie 1924 klubu motorowodnego Danzig-Zoppoter Motor-Yacht-Club, dysponującego w pocz. 1925 12 jednostkami od 7 do 16 m dł. Należeli do niego ludzie zamożni, dysponujący własnymi jachtami motorowymi, wyposażonymi w silniki firm: Daimler, Deutz, Opel, Siemens i Stocznia Gd. Jednostki te, o dł. od 6 do 12,5 m, były z jednym wyjątkiem nowoczesne (zbudowane 1921–24). Miejscem postoju jachtów klubowych była przystań na Motławie Am Winterplatz (okolice ob. Targu Maślanego), zaś lokalem klubowym 1935 kawiarnia Monopol przy Hundegasse 16/17 (ul. Ogarna). Oba kluby działały do 1945.{{author: }}JL Polskie. W 1922 z inicjatywy redakcji wydawanego w Gd. czasopisma „Żeglarz Polski” i Józefa Klejnot-Turskiego zawiązano w II WMG Pierwszy Polski Klub Jachtowy (od 1923 Polski Klub Jachtowy Morski). Grupa założycielska, z aktywnym Janem Tomaszewskim. stawiała sobie za cel „uprawianie sportu żeglarskiego i motorowego na Bałtyku, urządzanie regat morskich celem podniesienia tego sportu, wyrobienie praktyczne pol. terminologii żeglarskiej, rozwijanie i popieranie budownictwa statków sportowych, krzewienie praktycznej wiedzy morskiej”. PPKJ (nast. PPKY) stał się pierwszą pol. organizacją tego rodzaju powstałą na terenie Gd. W celu nabycia, utrzymania i eksploatowania jachtów organizowano maszoperie, których członkowie korzystali ze wspólnych jachtów. Pod koniec 1922 PPKJ dysponował 2 jachtami: „Witold” (35 m² żagla) i „Hanka” (54 m² żagla), cumujące w przystani na q Polskim Haku. Do klubu należeli Polacy zamieszkali nie tylko w Gd. Rejestr z 1923 obejmuje 26 osób z centr. Polski oraz 22 z Gd. i Pomorza. Kierowany przez Józefa Klejnot-Turskiego PPKY pod koniec 1927, po utracie jachtu „Witold”, zaprzestał swojej działalności. W 1928 z inicjatywy żeglarzy, a zwł. kpt. żeglugi wielkiej q Tadeusza Ziółkowskiego, czł. PPKY i pierwszego kmdt. statku szkolnego „Lwów”, powstał w Gd. drugi klub żeglarski, Klub Morski. Jego siedzibą był należący do Polski budynek przy Neugarten 7 (ul. Nowe Ogrody). Miał przystań utworzoną na prawym brzegu Martwej Wisły, gdzie również cumowały obce jachty. Pierwszy jacht regatowy „Olga” podarowała pol. społeczność II WMG. Nazwę jachtowi nadano z wdzięczności żonie Komisarza Generalnego RP w II WMG (q Komisariat Generalny), q Henryka Strasburgera, która bardzo przyczyniła się do zebrania pieniędzy na jego zakup. Wkrótce uzyskano jachty „Pirat” i „Kaper” do szkolenia młodzieży. W 1930 Klub Morski wstąpił jako Yacht Klub Morski w Gd. do Polskiego Związku Żeglarskiego. Aktem wzmacniającym pol. żeglarstwo w II WMG było zainicjowane 1932 i formalne 1933 połączenie Klubu Morskiego z Polskim Klubem Towarzyskim, w wyniku czego utworzono Polski Klub Morski. Kierownikiem działalności sport.-żegl. był w PKM kmdr pilotów portu gd., T. Ziółkowski. Przyczynił się on do budowy w Gd. 1934 jachtu pełnomorskiego „Korsarz” (13,8 m dł., 2 m szer., ok. 90 m² żagli). Największymi osiągnięciami PKM były: zwycięstwo jachtu „Korsarz” w międzynarodowych regatach żegl. na trasie Hel-Kilonia 1936 i 1938 zdobycie przez załogę jachtu „Danuta” pucharu Senatu II WMG podczas regat z okazji Międzynarodowego Tygodnia Sportowego w Sopocie. PKM prowadził swą działalność do wybuchu II w. świat., 1939 liczył 6 członków honorowych i 92 zwyczajnych. W posiadaniu jachtów w okresie II WMG były także utworzone przez pol. studentów gd. THD q Polska Korporacja Akademicka „Związek Akademików Gdańskich Wisła” i q Polska Korporacja Akademicka „Helania”. Korporacja „Wisła” dysponowała slupem „Marabut”, Korporacja „Helania” 2 slupami „Smyk” i „Kismet”, które pływały pod proporcem PPKY. Duża liczba studentów – Polaków w Gd. przyczyniła się do powołania AZS, a akad. żeglarze korzystali z jachtów PPKY. Organizatorem studenckich działań żegl. był Jan Bartoszczyk z Wydziału Budowy Okrętów THD, od 1927 prezes gd. AZS. Dzięki niemu powołano 1927 międzyśrodowiskową sekcję jachtową AZS z siedzibą w Gd. Sekcja rozpoczęła jednak działalność 1931, już jako Akademicki Związek Morski, który miał wyszkolić dla państwa fachowców morskich. Pierwszym jachtem AZM był nabyty od korporacji studenckiej „Marabut”, przemianowany na „Szkwał”. W 1932 klubowi temu wojewoda pomor. przekazał zbudowany w Anglii jacht „Wojewoda Pomorski” (160 m² żagli). Z braku własnej przystani korzystano w Gd. z przystani Polskiego Klubu Morskiego. W latach następnych gd. AZM otrzymał jachty „Swarożyc” i „Poświst”, a później jeszcze jacht pełnomorski „Panna Wodna”. W 1935 gd. AZM liczył 94 członków, w tym 3 kapitanów, 3 kandydatów na kapitanów, 16 sterników morskich, 5 sterników śródlądowych. Do wybuchu II w. świat. stan AZM w Gd. zwiększył się do 124 członków, w tym 9 kapitanów, 21 sterników morskich i 39 żeglarzy z praktyką. {{author: JL}}<br /><br />'''Po 1945''' zob. q Jacht Klub im. Conrada; q Jachklub Morski „Neptun”; q Jachklub „Portowiec”; q Jachtklub Stoczni Gd.; q Narodowe Centrum Żeglarstwa AWFiS; q Yacht Klub Północny. [[Category: Encyklopedia]]