ZAPPIO ZACHARIAS, kupiec, filantrop
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File:Zacharias Zappio.JPG|thumb|Zacharias Zappio]] |
| + | [[File:Epitafium Adelgundy Zappio w kościele NMP.JPG|thumb|Epitafium Adelgundy Zappio w kościele NMP]] | ||
| + | '''ZAPPIO ZACHARIAS''' (ok. 1620 – 1 VII 1680 Gdańsk), kupiec, filantrop. W Gd. dowodnie od 1644, zajmował się handlem żelazem. Kwatermistrz Kwartału Rybackiego, czł. rady q kośc. św. Jana, jej przew. (kurator), odpowiedzialny za sprawy finans. i budowlane. Fundator licznego wyposażenia tego kośc. (obrazów, zegara, żyrandola, chrzcielnicy, lichtarzy), twórca działającej przy nim fundacji na rzecz ubogich (udzielającej ok. 300 zapomóg rocznie). Od 1654 właściciel rezydencji w q Królewskiej Dolinie (gdzie m.in. gościł 1677 króla pol. Jana III Sobieskiego). Pochowany w kośc. św. Jana, z przygotowanym zawczasu (1664) epitafium swoim, żony i jedynej córki. Testamentem sporządzonym 13 II 1680 zapisał kośc. św. Jana 33 146 florenów, od których odsetki w wys. 300 florenów miały być przeznaczone na potrzeby działającej przy nim bibl., co doprowadziło do powstania 25 IV 1689 (akt fundacyjny) tzw. Biblioteki Zappio-Johannitana z siedzibą w płn. nawie bocznej kośc. Zbierała ona gł. dzieła teol., raz w tygodniu udostępniane duchownym i uczonym. Opiekunem bibl. był pastor kośc., od 1724 zatrudniano bibliotekarza. W 1728 liczyła 810 tomów, 1731 – 1491, 1924 – ponad 3500. Pod koniec II w. świat. księgozbiór liczył ok. 6 tys. woluminów, najstarsze i najcenniejsze zbiory wiosną 1945 ewakuowano z Gd.; odnaleziono je w Świńczu pod Pruszczem Gd.; większość w stanie nienadającym się do konserwacji; pozostałe zamurowano w kośc. Po odnalezieniu 13 VIII 1945 Biblioteki Zappio-Johannitana włączono ją (jako bezterminowy depozyt) do zasobów q Biblioteki Miejskiej (ob. BG PAN). Od schyłku XVII w. jego imię – Zapfengasse, nosiła ul. na q Zamczysku, po 1945 przemianowana na Czopową. W marcu 1999 z inicjatywy q NCK jego imię otrzymała uliczka okalająca kośc. św. Jana od płn. i wsch., dawny Zaułek Świętojański, na miejscu przykościelnego cment. Uroczyste otwarcie uliczki nastąpiło 4 II 2000 i połączone było z Festynem Żebraczym. Ob. przy ul. Świętojańskiej 49 działa hostel Dom Zachariasza Zappio (wcześniej budynek należał do q dominikanek). {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] | ||
Wersja z 13:55, 5 mar 2013
ZAPPIO ZACHARIAS (ok. 1620 – 1 VII 1680 Gdańsk), kupiec, filantrop. W Gd. dowodnie od 1644, zajmował się handlem żelazem. Kwatermistrz Kwartału Rybackiego, czł. rady q kośc. św. Jana, jej przew. (kurator), odpowiedzialny za sprawy finans. i budowlane. Fundator licznego wyposażenia tego kośc. (obrazów, zegara, żyrandola, chrzcielnicy, lichtarzy), twórca działającej przy nim fundacji na rzecz ubogich (udzielającej ok. 300 zapomóg rocznie). Od 1654 właściciel rezydencji w q Królewskiej Dolinie (gdzie m.in. gościł 1677 króla pol. Jana III Sobieskiego). Pochowany w kośc. św. Jana, z przygotowanym zawczasu (1664) epitafium swoim, żony i jedynej córki. Testamentem sporządzonym 13 II 1680 zapisał kośc. św. Jana 33 146 florenów, od których odsetki w wys. 300 florenów miały być przeznaczone na potrzeby działającej przy nim bibl., co doprowadziło do powstania 25 IV 1689 (akt fundacyjny) tzw. Biblioteki Zappio-Johannitana z siedzibą w płn. nawie bocznej kośc. Zbierała ona gł. dzieła teol., raz w tygodniu udostępniane duchownym i uczonym. Opiekunem bibl. był pastor kośc., od 1724 zatrudniano bibliotekarza. W 1728 liczyła 810 tomów, 1731 – 1491, 1924 – ponad 3500. Pod koniec II w. świat. księgozbiór liczył ok. 6 tys. woluminów, najstarsze i najcenniejsze zbiory wiosną 1945 ewakuowano z Gd.; odnaleziono je w Świńczu pod Pruszczem Gd.; większość w stanie nienadającym się do konserwacji; pozostałe zamurowano w kośc. Po odnalezieniu 13 VIII 1945 Biblioteki Zappio-Johannitana włączono ją (jako bezterminowy depozyt) do zasobów q Biblioteki Miejskiej (ob. BG PAN). Od schyłku XVII w. jego imię – Zapfengasse, nosiła ul. na q Zamczysku, po 1945 przemianowana na Czopową. W marcu 1999 z inicjatywy q NCK jego imię otrzymała uliczka okalająca kośc. św. Jana od płn. i wsch., dawny Zaułek Świętojański, na miejscu przykościelnego cment. Uroczyste otwarcie uliczki nastąpiło 4 II 2000 i połączone było z Festynem Żebraczym. Ob. przy ul. Świętojańskiej 49 działa hostel Dom Zachariasza Zappio (wcześniej budynek należał do q dominikanek).
