CHAZBIJEWICZ SELIM, poeta

Wersja z 21:26, 4 gru 2022

Selim Chazbijewicz

SELIM CHAZBIJEWICZ (ur. 17 XI 1955 Gdańsk), poeta, działacz społeczny związany ze środowiskiem Tatarów polsko-litewskich. Syn Emira Chazbijewicza (16 V 1933 Orda Tatarska, powiat Nieśwież, obecnie obwód miński na Białorusi – 27 IX 1992 Gdańsk), matematyka, między innymi dyrektora Zespołu Szkół Łączności i Zulejki z domu Smajkiewicz (1938 Wilno – 17 XI 1955 Gdańsk), przyrodni brat Stefana (ur. 23 X 1958 Gdańsk), absolwenta klasy matematycznej I Liceum Ogólnokształcącego (1977), Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej (1982), Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Gdańskiego (UG) (1985) oraz Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1989), między innymi specjalisty kampanii medialnych, mentora, neurotechnologa, poety, artysty-plastyka i fotografika, grafika komputerowego, scenarzysty, reżysera filmowego, telewizyjnego oraz teatralnego w Teatrze Wybrzeże, oraz Romualda (ur. 1961), biznesmena.

W 1974 absolwent I LO w Gdańsku. W latach 1974–1976 wraz z Piotrem Kawieckim i Jerzym Kamrowskim związany był z grupą literacką Poetariat. W grudniu 1975 współtwórca, między innymi z Anną Czekanowicz, Jerzym Kamrowskim, Władysławem Zawistowskim, Zbigniewem Joachimiakiem, Bożeną Ptak Grupy Sytuacyjnej Poetów i Artystów „Wspólność”. W 1980 absolwent filologii polskiej UG.

W latach 1992–1997 nauczyciel języka polskiego w szkołach w Gdańsku. Od 1992, w oparciu o dysertację Ideologie muzułmanów polskich XX wieku doktor nauk humanistycznych (obrona na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu). W latach 1997–1998 adiunkt w Instytucie Filozofii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku. Od 1998 pracownik Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie, od 1 III 2000 kierownik podyplomowych studiów wiedzy o społeczeństwie i edukacji europejskiej Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (UWM) w Olsztynie. W 2002 doktor habilitowany (przewód na UAM) na podstawie dorobku i monografii Adwet czyli powrót. Walka polityczna Tatarów krymskich o zachowanie tożsamości narodowej i niepodległość państwa po II wojnie światowej. Od 2002 profesor nadzwyczajny Instytutu Nauk Politycznych UWM, od 2003 kierownik pracowni polityki społecznej, narodowościowej i wyznaniowej w tym Instytucie, 2005–2008 prodziekan do spraw nauki Wydziału Nauk Społecznych i Sztuki UWM, od lutego 2005 do końca 2009 zastępca dyrektora Instytutu Nauk Politycznych UWM do spraw nauki. Jednocześnie w 2002–2006 profesor Elbląskiej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2006–2012 Olsztyńskiej Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania im. Tadeusza Kotarbińskiego, w 2007–2012 dyrektor Instytutu Europeistyki Olsztyńskiej Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania.

Autor monografii naukowych takich jak Tatarzy krymscy: walka o naród i wolną ojczyznę (2001), Baśnie, podania i legendy polskich Tatarów (2012), Tatarzy pod Grunwaldem (współautor Sławomir Moćkun, 2012). Autor między innymi tomów poetyckich: Wejście w baśń (1978), Czarodziejski róg chłopca (1980), Sen od jabłek ciężki (1981), Krym i Wilno (1990), Mistyka tatarskich kresów (1990), Poezja Wschodu i Zachodu (1992), Rubai’jjat albo czterowiersze (1997), Hymn do Sofii (2005).

Od roku 1960 członek Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gdańsku (członek zarządu od 1996, imam listopad 1995 – sierpień 2004). W latach 1981–1983 członek Związku Literatów Polskich, 1986–1991 redaktor naczelny kwartalnika „Życie Muzułmańskie”. Od 1991 członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1992 współzałożyciel Związku Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej (ZTRP; jego wiceprezes w latach 1992–1999, prezes oddziału gdańskiego w okresie 1995–1999; prezes Rady Centralnej ZTRP w latach 1999–2007). Od 1994 redaktor naczelny rocznika „Życie Tatarów Polskich”. W 1998 współtwórca (1998–2008 współprzewodniczący) Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów.

W 1997 bezskutecznie ubiegał się o mandat posła z listy Ruchu Odbudowy Polski w wyborach do Sejmu RP, równie bezskutecznie z ramienia Prawa i Sprawiedliwości: w 2010 do sejmiku warmińsko-mazurskiego, w 2011 do Senatu RP, w 2014 ponownie do sejmiku warmińsko-mazurskiego, w 2015 do Sejmu RP. Członek Olsztyńskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010. Założyciel i pierwszy przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Olsztynie (2015). Członek Komitetu Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk (2013-2019). Przewodniczący Rady Programowej TVP Olsztyn (2015–2017). W 2016 autor Ody do Jarosława Kaczyńskiego. W maju 2017 nominowany na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Kazachstanie z jednoczesną akredytacją w Kirgistanie. Listy uwierzytelniające złożył na ręce prezydenta Kazachstanu Nursułtana Nazarbajewa 18 X 2017, zaś prezydenta Kirgistanu Ałmazbeka Atambajewa 27 X 2017.

Od 1999 zastępca redaktora naczelnego dwumiesięcznika „Życie Tatarskie”. Od 2009 przewodniczący rady redakcyjnej kwartalnika „Przegląd Tatarski”. Od 2010 przewodniczący kolegium redakcyjnego czasopisma „Muzułmanie Rzeczypospolitej”. Odznaczony między innymi Medalem 25-lecia Solidarności, Brązowym Krzyżem Zasługi (2014). Laureat Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1993).

Od 1982 żonaty z Anną z domu Boczkowską, polonistką, ojciec Olgierda (ur. 1983), imama Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gdańsku. MD