KRAWCZYŃSKI ALEKSANDER FELIKS, wydawca, antykwariusz
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę KRAWCZYŃSKI ALEKSANDER FELIKS na KRAWCZYŃSKI ALEKSANDER FELIKS, wydawca, antykwariusz) |
Wersja z 13:49, 5 paź 2022
ALEKSANDER FELIKS KRAWCZYŃSKI (21 III 1891 Lesko – 12 VIII 1971 Gdańsk), wydawca, antykwariusz. Syn urzędnika skarbowego Kazimierza i Aleksandry z domu Nawratil. Po naukach w szkole powszechnej w Sanoku i gimnazjum klasycznym (edukacji nie ukończył) w Sanoku, Tarnopolu i Podgórzu pod Krakowem, w latach 1909–1911 praktykował w Krakowie, w księgarni Stanisława A. Krzyżanowskiego, podczas I wojny światowej w armii austriackiej, przebywał w niewoli rosyjskiej na Syberii. Od 1921 roku pracował w krakowskiej filii warszawskiego wydawnictwa Gustawa A. Gebethnera i Augusta R. Wolfa. Był inicjatorem (a następnie sekretarzem) pierwszego w Polsce pisma księgarskiego, w 1921 jednym z założycieli „Towarzystwa Miłośników Książek” w Krakowie, wydawcą czasopism „Ex Libris” i „Silva Rerum”. W 1924 odbył podróż zawodową (zapoznanie się z organizacją księgarstwa) do Lipska, Wiednia, Paryża i Berlina. W 1925 założył z ramienia firmy Gebethner i Wolf w Paryżu przy bulwarze St. Germain Librairie Polonaise (Księgarnia Polska; istnieje do dziś), jej kierownik do 31 X 1933.
Od 1934 roku właściciel księgarni (najstarszej w mieście, przejętej od Władysława Gubrynowicza), następnie antykwariatu we Lwowie. Prowadził akcję wydawania książek związanych z obroną praw Polski do Śląska, Pomorza i Gdańska. Podczas II wojny światowej pracował jako bibliotekarz w lwowskiej Klinice Chorób Wewnętrznych. W Gdańsku przebywał od 24 XI 1945, przybył z wagonem książek polskich, od grudnia 1945 we Wrzeszczu przy al. Grunwaldzkiej 66 właściciel Księgarni Gdańskiej (książki, nuty, czasopisma, z działem antykwarycznym). Między innymi na zlecenie Akademii Medycznej w Gdańsku ( GUMED) rozpoczął wydawanie książek o tematyce medycznej. W 1946 był inicjatorem zorganizowania pierwszego zjazdu księgarzy polskich województwa gdańskiego. W latach 1946–1951 prezes Koła Województw Nadmorskich Związku Księgarzy Polskich (Olsztyn – Gdańsk – Szczecin). Po upaństwowieniu w roku 1951 księgarni (przejęciu przez Dom Książki), do końca 1959 właściciel Gdańskiego Antykwariatu Naukowego przy ul. Marchlewskiego 15 (obecnie Dmowskiego). Po jego zamknięciu od listopada 1960 do 1969 rzeczoznawca Domu Książki do spraw antykwariatów w Gdańsku i w Gdyni, w okresie 1965–1967 przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Księgarzy Polskich oddział w Gdańsku. W 1962 roku uhonorowany przez Stowarzyszenie Księgarzy Polskich tytułem Honorowego Członka, w 1964 otrzymał z rąk ministra kultury i sztuki złotą odznakę Wzorowy Księgarz. 20 III 1966, z okazji 75-lecia urodzin, w Klubie Literackim przy ul. Heweliusza 21 (w otwartej tu 20 III 1960 księgarni) odbyła się poświęcona mu uroczystość jubileuszowa.
W roku 1966 był gdańskim delegatem na Kongres Kultury Polskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużony Działacz Kultury. Żonaty był z Jadwigą z domu Rusiecką, bezdzietny. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Alei Zasłużonych, jego imię nosi od 12 VIII 1976 jeden z gdańskich antykwariatów (początkowo przy ul. Grobla I, nr 13, po roku 1990 sprywatyzowany, obecnie przy ul. Piwnej 54).
