POLSKI REJESTR STATKÓW

Wersja z 21:02, 1 mar 2013

POLSKI REJESTR STATKÓW, towarzystwo klasyfikacyjne. Utworzony 1936 jako Polski Rejestr Żeglugi Śródlądowej z siedzibą w Warszawie, ponieważ niem. instytucje czyniły trudności pol. flocie śródlądowej, przewożącej towary między portami q II WMG i Gdyni. Powodowało to kłopoty z ubezpieczaniem pol. barek i ładunków. Przed II w. świat. zdążono opracować przepisy: „Klasyfikacja i konstrukcja barek drewnianych i stalowych”. W 1946 powołano Polski Rejestr Statków SA z siedzibą w Gd. przy ul. Stągiewnej 120, organizatorem i pierwszym dyr. był q Aleksander Potyrała. Od 1954 przedsięb. państw., z siedzibą przy al. Hallera 126. W 2001 przekształcony zgodnie z ustawą sejmową z 26 X 2000 z przedsięb. państw. w spółkę akcyjną o charakterze wyższej użyteczności. Początkowo nadzorował bud. w pol. stoczniach jednostki żeglugi śródlądowej, przybrzeżnej i kutry rybackie oraz ich remonty. W 1950 pod jego nadzór trafiły pierwsze statki pełnomorskie: budowane w q Stoczni Gd. rudowęglowce z serii 29 małych masowców – zapoczątkowanej zbudowanym 1949 q „Sołdkiem”, drobnicowce o nośności 660 t, drobnicowce typu Lewant 4000 t, supertrawlery i holowniki. Od 1949 rozpoczął nadzory nad produkcją stali okrętowej, wyposażenia i urządzeń okrętowych: kotłów, maszyn parowych, turbin na parę odlotową, nast. wysokoprężnych silników spalinowych i prądnic. Pierwsze „Zasady klasyfikacji statków” ukazały się 1956, rok później „Księga rejestru statków morskich”. Do podpisania w 1956 umów o współpracy i wzajemnym zastępstwie między PRS a Det Norskie Veritas oraz Rejestrem ZSRR (1957) pol. towarzystwo klasyfikacyjne sprawowało nadzór wyłącznie nad jednostkami pływającymi pod pol. banderą lub budowanymi w pol. stoczniach dla rodzimych armatorów. Nawiązanie współpracy z instytucjami o większym doświadczeniu ułatwiło podjęcie przez PRS prac nad własnymi przepisami budowy i klasyfikacji statków. Istotny wpływ miało tu przystąpienie w 1962 do INTK (Instytut Nadzoru Technicznego i Klasyfikacji), organizacji zrzeszającej towarzystwa klasyfikacyjne państw należących do Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W latach 60. XX w. zaszły znaczące zmiany. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Żeglugi z 26 III 1964 przepisy PRS zyskały rangę przepisów państw., instytucja otrzymała status nar. instytucji klasyfikacyjnej, przejmując niemal w całości nadzór nad pol. flotą morską i śródlądową. W 1970 PRS został przyjęty do Międzynarodowego Stowarzyszenia Instytucji Klasyfikacyjnych (IACS). Dzięki temu 1971 wpisano go do klauzuli ubezpieczeniowej Ubezpieczycieli Londyńskich, co oznaczało stosowanie wobec statków z klasą PRS oraz przewożonych na nich towarów najkorzystniejszych stawek ubezpieczeniowych. Łatwiejszy stał się dostęp do prac badawczych i know how postępowania nadzorczego. Nastąpił wzrost udziału statków obcych bander w tonażu nadzorowanym przez PRS, rozszerzono działalność na budowę i eksploatację kontenerów, jednostek wiertniczych, obiektów zanurzalnych i jachtów. Kryzys w pol. przemyśle stoczn. na przeł. lat 80. i 90. XX w. (1989 wybudowano w Polsce 201 jednostek, 1994 tylko 51) i spadek liczby statków pod pol. banderą zmusił PRS do dywersyfikacji usług, zaczęto nadzorować budowę obiektów przem. PRS miał udział w budowie gazociągu Jamał – Europa Zach. i pierwszego odcinka autostrady a1, od 1994 wystawia certyfikaty systemom zarządzania. Poważny kryzys nastąpił w 2000: 23 marca zatonął na O. Atlantyckim statek pływający pod banderą panamską m/s „Leader L”, masowiec o nośności 69 120 DWT, życie straciło 18 członków załogi. Statek był zbudowany w Japonii pod nadzorem American Bureau of Shipping (ABS), 1982–97 klasyfikował go Lloyd’s Register of Shipping, od 1997 pływał w klasie PRS. Po katastrofie pol. towarzystwo zostało wykluczone z IACS i powtórnie przyjęte dopiero 3 VI 2011. Wcześniej, 30 IX 2009, na mocy decyzji Komisji Europejskiej, PRS uzyskał prawo dokonywania przeglądów wszystkich statków morskich pływających pod banderami państw unijnych, które upoważnią go do działania w swoim imieniu. JMY