KOSTKA JAN I, kasztelan gdański

Wersja z 16:32, 4 paź 2022

JAN KOSTKA I herbu Dąbrowa (około 1529 – 31 V 1581), kasztelan gdański. Syn wojewody chełmińskiego Stanisława, stryj opata oliwskiego Jana Kostki II. Od 1546 roku studiował w Królewcu (Königsberg) i Tybindze (Tübingen), w 1550 rozpoczął służbę na dworze króla polskiego Zygmunta Augusta. W związku z tym otrzymał liczne stanowiska, m.in. w 1554 starostwo puckie, w 1555 podskarbiego pruskiego i skarbnika malborskiego. Mianowany 5 I 1556 kasztelanem gdańskim, skupił swoją działalność na sprawach morskich, realizując politykę króla Zygmunta Augusta. Od roku 1567 wyłącznie jemu byli podporządkowani królewscy kaprowie (dla których stworzył bazę w Pucku), w 1568 został przewodniczącym Komisji Morskiej, uczestniczył w pracach tzw. komisji Karnkowskiego. Dał się poznać jako przeciwnik władz miejskich Gdańska, czego dowodem była pobłażliwość wobec rozbojów kaprów, a także występowanie przeciwko miastu na sejmach. Podczas dwóch pierwszych wolnych elekcji był wymieniany pośród kandydatów do objęcia korony. Podczas wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym w roku 1577 zwolennik obozu królewskiego. Ostatnie lata życia spędził w majątkach na Rusi, pochowany w Jarosławiu. PP