OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA

'''OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA.''' Traktat wersalski, który powołał do życia II WMG, przesądzał kwestię obywatelstwa ludności zamieszkałej na jego terytorium (art. 105). Mieszkańcy tego obszaru tracili po uprawomocnieniu traktatu (10 i 1920) obywatelstwo niem. i uzyskiwali prawo do obywatelstwa II WMG. Ponieważ mogli je uzyskać w momencie formalnego proklamowania II WMG (15 XI 1920), między 10 i a 15 XI 1920 kwestia obywatelstwa pozostawała zawieszona. Mimo to administracja gd. wystawiała w tym czasie dokumenty tożsamości, stwierdzające posiadanie obywatelstwa gd. Traktat wersalski przesądzał automatyczną zmianę obywatelstwa z niem. na gd. Osobom, które były pełnoletnie 10 i 1922, przyznawał prawo dokonania wyboru między obywatelstwem gd. a niem. (art. 106). W wypadku wyboru niem. nakładał obowiązek przeniesienia się do Niemiec. Umowę gd.-niem. zawarto w tej sprawie 8 XI 1920. Do 10 i 1922 obywatelstwo niem. przyjęło ponad 10 tys. osób, z których do poł. 1923 ok. 90% wyjechało do Niemiec. Po włączeniu II WMG do III Rzeszy we wrześniu 1939, gdańszczanie nabywali obywatelstwo niem., o ile uznano ich przynależność do narodowości niem. Osoby „zdatne do zniemczenia” mogły uzyskać tylko warunkową przynależność państw., bez nadania obywatelstwa III Rzeszy. Należący do narodowości pol. uzyskali status poddanych – przynależność państw. niższej kategorii, zaś „rasowo obcy” mieszkańcy II WMG: Żydzi i Cyganie, stawali się bezpaństwowcami. {{author: MS}} [[Category: Encyklopedia]]