GMINA SYNAGOGALNA
| Linia 5: | Linia 5: | ||
W latach 1919–1933 [[SYJONIŚCI | syjoniści]] zabiegali o wykorzystanie struktur gminnych do propagowania swoich idei. W 1931 należało do niej około 6000 członków, 70% osób zawodowo czynnych było zatrudnionych w handlu i transporcie, dalszych 14% w przemyśle i rzemiośle, pozostali w wolnych zawodach i innych usługach. Od 1933 interweniowała w obronie Żydów atakowanych przez hitlerowców, a od 1937 wspierała ich emigrację z [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]].<br/><br/> | W latach 1919–1933 [[SYJONIŚCI | syjoniści]] zabiegali o wykorzystanie struktur gminnych do propagowania swoich idei. W 1931 należało do niej około 6000 członków, 70% osób zawodowo czynnych było zatrudnionych w handlu i transporcie, dalszych 14% w przemyśle i rzemiośle, pozostali w wolnych zawodach i innych usługach. Od 1933 interweniowała w obronie Żydów atakowanych przez hitlerowców, a od 1937 wspierała ich emigrację z [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]].<br/><br/> | ||
Po spaleniu synagogi w Sopocie (listopad 1938) zaczęła reprezentować również sopocian, w 1938 przejęła nadzór na cmentarzami zlikwidowanych gmin żydowskich w Nowym Dworze Gdańskim i Nowym Stawie. Z nieznanych powodów hitlerowcy jej nie rozwiązali, mimo że liczba członków w wyniku emigracji i deportacji w 1944 zmniejszyła się do kilkunastu osób. Przestała istnieć w 1945. {{author: GB}}<br/><br/> | Po spaleniu synagogi w Sopocie (listopad 1938) zaczęła reprezentować również sopocian, w 1938 przejęła nadzór na cmentarzami zlikwidowanych gmin żydowskich w Nowym Dworze Gdańskim i Nowym Stawie. Z nieznanych powodów hitlerowcy jej nie rozwiązali, mimo że liczba członków w wyniku emigracji i deportacji w 1944 zmniejszyła się do kilkunastu osób. Przestała istnieć w 1945. {{author: GB}}<br/><br/> | ||
| − | (zob. [[FABIAN FELIX, prawnik | Felix Fabian]], [[ZANDER GUSTAV | Gustav Zander]], [[ITZIG KURT CASPAR | Kurt Caspar Itzig]], [[KAELTER ROBERT | Robert Kaelter]], [[LICHTENSTEIN ERWIN | Erwin Lichtenstein]], [[STOWARZYSZENIE NA RZECZ RELIGIJNO-LIBERALNEGO JUDAIZMU | Stowarzyszenie Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu]]). [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | + | (zob. [[FABIAN FELIX, prawnik | Felix Fabian]], [[ZANDER GUSTAV | Gustav Zander]], [[ITZIG KURT CASPAR | Kurt Caspar Itzig]], [[KAELTER ROBERT | Robert Kaelter]], [[LICHTENSTEIN ERWIN, prawnik, publicysta, działacz żydowski | Erwin Lichtenstein]], [[STOWARZYSZENIE NA RZECZ RELIGIJNO-LIBERALNEGO JUDAIZMU | Stowarzyszenie Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu]]). [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Wersja z 17:50, 2 gru 2022
GMINA SYNAGOGALNA, żydowska. Instytucja religijna powołana na podstawie edyktu króla Prus Fryderyka Wilhelma IV z 23 VII 1847 do organizowania kultu religijnego wyznawców judaizmu zamieszkałych w obrębie państwowej jednostki administracji terytorialnej, wskazanej w statucie gminy. Na terenie wiejskiej i miejskiej gminy Gdańsk, z powodu różnic majątkowych między członkami poszczególnych wspólnot i odmiennego podejścia do różnych nurtów judaizmu, mimo starań podejmowanych od roku 1860 utworzono ją dopiero 6 IV 1883, z połączenia 5 gmin żydowskich. Na jej czele stał zarząd, kontrolowany przez Zgromadzenie Reprezentantów. Statutowe organy gminy nadzorowały rabinów, synagogi, zaopatrzenie Żydów w koszerną żywność, nauczanie religii i organizowały pomoc socjalną.
W latach 1919–1933 syjoniści zabiegali o wykorzystanie struktur gminnych do propagowania swoich idei. W 1931 należało do niej około 6000 członków, 70% osób zawodowo czynnych było zatrudnionych w handlu i transporcie, dalszych 14% w przemyśle i rzemiośle, pozostali w wolnych zawodach i innych usługach. Od 1933 interweniowała w obronie Żydów atakowanych przez hitlerowców, a od 1937 wspierała ich emigrację z II Wolnego Miasta Gdańska.
Po spaleniu synagogi w Sopocie (listopad 1938) zaczęła reprezentować również sopocian, w 1938 przejęła nadzór na cmentarzami zlikwidowanych gmin żydowskich w Nowym Dworze Gdańskim i Nowym Stawie. Z nieznanych powodów hitlerowcy jej nie rozwiązali, mimo że liczba członków w wyniku emigracji i deportacji w 1944 zmniejszyła się do kilkunastu osób. Przestała istnieć w 1945.
(zob. Felix Fabian, Gustav Zander, Kurt Caspar Itzig, Robert Kaelter, Erwin Lichtenstein, Stowarzyszenie Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu).
