MOTŁAWSKA, ulica
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Motławska_ulica.jpg |thumb| Ulica Motławska – między [[STARE SZKOTY | Starymi Szkotami]] (Schottland), [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupią Górką]] (Bischofsberg), linią bastionów z [[BRAMA NIZINNA | Bramą Nizinną]] (Leeger Thor) – na rekonstruowanym planie miasta z 1734]] | [[File: Motławska_ulica.jpg |thumb| Ulica Motławska – między [[STARE SZKOTY | Starymi Szkotami]] (Schottland), [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupią Górką]] (Bischofsberg), linią bastionów z [[BRAMA NIZINNA | Bramą Nizinną]] (Leeger Thor) – na rekonstruowanym planie miasta z 1734]] | ||
| − | [[File: Psi_Zakątek.JPG |thumb| [[SZPITAL BONIFRATRÓW | Szpital bonifratrów]] (z lewej) i zabudowania [[PSI ZAKĄTEK | Psiego Zakątka]] oraz ul. Motławskiej, rycina [[WILLER PETER | Petera Willera]], zamieszczona w dziele [[CURICKE REINHOLD | Reinholda Curickego]], ''Der Stadt Danzig historische Beschreibung'' z 1687]] | + | [[File: Psi_Zakątek.JPG |thumb| [[SZPITAL BONIFRATRÓW | Szpital bonifratrów]] (z lewej) i zabudowania [[PSI ZAKĄTEK | Psiego Zakątka]] oraz ul. Motławskiej, rycina [[WILLER PETER, architekt, grafik, kartograf | Petera Willera]], zamieszczona w dziele [[CURICKE REINHOLD, historyk, sekretarz Rady Miejskiej, były patron ulicy | Reinholda Curickego]], ''Der Stadt Danzig historische Beschreibung'' z 1687]] |
'''MOTŁAWSKA''', obecnie nie istnieje, szeroka ulica lub plac (łac. ''platea''), ukształtowana zapewne w XV wieku, notowana w 1656, w południowej części [[ZAROŚLAK | Zaroślaka]] zewnętrznego, łącząca główny trakt handlowy z południa w kierunku Gdańska (obecnie [[TRAKT ŚW. WOJCIECHA | Trakt św. Wojciecha]]) z bramą w południowych umocnieniach [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]]. Przedłużeniem na wschód był nadmotławski trakt, obecnie widoczny w ciągu ul. Przybrzeżnej. Środkiem biegła granica między Zaroślakiem, należącym do Gdańska, a posiadłością biskupów włocławskich [[STARE SZKOTY | Stare Szkoty]]. Północna pierzeja należała do Gdańska, południowa – do biskupów (jedna z siedmiu części Starych Szkotów). U zbiegu z drogą dojazdową do bramy Starego Przedmieścia za czasów krzyżackich istniała karczma Nobis.<br/><br/> | '''MOTŁAWSKA''', obecnie nie istnieje, szeroka ulica lub plac (łac. ''platea''), ukształtowana zapewne w XV wieku, notowana w 1656, w południowej części [[ZAROŚLAK | Zaroślaka]] zewnętrznego, łącząca główny trakt handlowy z południa w kierunku Gdańska (obecnie [[TRAKT ŚW. WOJCIECHA | Trakt św. Wojciecha]]) z bramą w południowych umocnieniach [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]]. Przedłużeniem na wschód był nadmotławski trakt, obecnie widoczny w ciągu ul. Przybrzeżnej. Środkiem biegła granica między Zaroślakiem, należącym do Gdańska, a posiadłością biskupów włocławskich [[STARE SZKOTY | Stare Szkoty]]. Północna pierzeja należała do Gdańska, południowa – do biskupów (jedna z siedmiu części Starych Szkotów). U zbiegu z drogą dojazdową do bramy Starego Przedmieścia za czasów krzyżackich istniała karczma Nobis.<br/><br/> | ||
W połowie XVII wieku, u zbiegu traktów (w części południowej) powstał klasztor [[BONIFRATRZY | bonifratrów]], z czasem przypisany do [[PSI ZAKĄTEK | Psiego Zakątka]] (chociaż część zabudowań przylegała do Motławy). Wielokrotnie niszczona podczas oblężeń Gdańska ([[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1520 ROKU | 1520]], 1577, 1656, [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | 1734]]), w czasie pokoju gęsto zabudowana. Domy były z reguły wąskie i niskie, ustawione gęsto w szereg, szczytami do ulicy. Bogatsza zabudowa w części należącej do biskupów, uznawanej za najlepszą; w XVIII wieku było tam 26 domów (numery parceli 160–185). Po [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężeniu Gdańska w 1734]] ocalały dwa domy, większość w ruinie do 1759. Odbudowę wstrzymywały władze Gdańska z powodu bezpieczeństwa. W 1766 zasiedlone 22 budynki. 14 właścicieli domów było katolikami, siedmiu luteranami i jeden był menonitą. Zajmowali się drobnym rzemiosłem (szewcy, piekarz, kowal, krawiec, szmuklerz) i handlem (kramarze). W pierzei północnej, na Zaroślaku, istniało przed 1734 co najmniej 13 domów. <br/><br/> | W połowie XVII wieku, u zbiegu traktów (w części południowej) powstał klasztor [[BONIFRATRZY | bonifratrów]], z czasem przypisany do [[PSI ZAKĄTEK | Psiego Zakątka]] (chociaż część zabudowań przylegała do Motławy). Wielokrotnie niszczona podczas oblężeń Gdańska ([[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1520 ROKU | 1520]], 1577, 1656, [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | 1734]]), w czasie pokoju gęsto zabudowana. Domy były z reguły wąskie i niskie, ustawione gęsto w szereg, szczytami do ulicy. Bogatsza zabudowa w części należącej do biskupów, uznawanej za najlepszą; w XVIII wieku było tam 26 domów (numery parceli 160–185). Po [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężeniu Gdańska w 1734]] ocalały dwa domy, większość w ruinie do 1759. Odbudowę wstrzymywały władze Gdańska z powodu bezpieczeństwa. W 1766 zasiedlone 22 budynki. 14 właścicieli domów było katolikami, siedmiu luteranami i jeden był menonitą. Zajmowali się drobnym rzemiosłem (szewcy, piekarz, kowal, krawiec, szmuklerz) i handlem (kramarze). W pierzei północnej, na Zaroślaku, istniało przed 1734 co najmniej 13 domów. <br/><br/> | ||
W 1772 południową część (wraz ze Starymi Szkotami) włączono do [[ZJEDNOCZONE MIASTO CHEŁM | Zjednoczonego Miasta Chełm]]. W 1807 obie strony ulicy zniszczone podczas oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie i już nieodbudowane. Do 1822 plany wykazywały istnienie ulicy pozbawionej zabudowy. Budowa kolei do Gdańska w 1852, następnie (po 1870) stacji rozrządowej całkowicie ją zlikwidowały. Obecnie nazwę Motławska nosi ulica na [[SPICHLERZE | Spichlerzach]]. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | W 1772 południową część (wraz ze Starymi Szkotami) włączono do [[ZJEDNOCZONE MIASTO CHEŁM | Zjednoczonego Miasta Chełm]]. W 1807 obie strony ulicy zniszczone podczas oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie i już nieodbudowane. Do 1822 plany wykazywały istnienie ulicy pozbawionej zabudowy. Budowa kolei do Gdańska w 1852, następnie (po 1870) stacji rozrządowej całkowicie ją zlikwidowały. Obecnie nazwę Motławska nosi ulica na [[SPICHLERZE | Spichlerzach]]. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:32, 19 gru 2022
MOTŁAWSKA, obecnie nie istnieje, szeroka ulica lub plac (łac. platea), ukształtowana zapewne w XV wieku, notowana w 1656, w południowej części Zaroślaka zewnętrznego, łącząca główny trakt handlowy z południa w kierunku Gdańska (obecnie Trakt św. Wojciecha) z bramą w południowych umocnieniach Starego Przedmieścia. Przedłużeniem na wschód był nadmotławski trakt, obecnie widoczny w ciągu ul. Przybrzeżnej. Środkiem biegła granica między Zaroślakiem, należącym do Gdańska, a posiadłością biskupów włocławskich Stare Szkoty. Północna pierzeja należała do Gdańska, południowa – do biskupów (jedna z siedmiu części Starych Szkotów). U zbiegu z drogą dojazdową do bramy Starego Przedmieścia za czasów krzyżackich istniała karczma Nobis.
W połowie XVII wieku, u zbiegu traktów (w części południowej) powstał klasztor bonifratrów, z czasem przypisany do Psiego Zakątka (chociaż część zabudowań przylegała do Motławy). Wielokrotnie niszczona podczas oblężeń Gdańska ( 1520, 1577, 1656, 1734), w czasie pokoju gęsto zabudowana. Domy były z reguły wąskie i niskie, ustawione gęsto w szereg, szczytami do ulicy. Bogatsza zabudowa w części należącej do biskupów, uznawanej za najlepszą; w XVIII wieku było tam 26 domów (numery parceli 160–185). Po oblężeniu Gdańska w 1734 ocalały dwa domy, większość w ruinie do 1759. Odbudowę wstrzymywały władze Gdańska z powodu bezpieczeństwa. W 1766 zasiedlone 22 budynki. 14 właścicieli domów było katolikami, siedmiu luteranami i jeden był menonitą. Zajmowali się drobnym rzemiosłem (szewcy, piekarz, kowal, krawiec, szmuklerz) i handlem (kramarze). W pierzei północnej, na Zaroślaku, istniało przed 1734 co najmniej 13 domów.
W 1772 południową część (wraz ze Starymi Szkotami) włączono do Zjednoczonego Miasta Chełm. W 1807 obie strony ulicy zniszczone podczas oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie i już nieodbudowane. Do 1822 plany wykazywały istnienie ulicy pozbawionej zabudowy. Budowa kolei do Gdańska w 1852, następnie (po 1870) stacji rozrządowej całkowicie ją zlikwidowały. Obecnie nazwę Motławska nosi ulica na Spichlerzach.
